رسوب شناسی
شهره عرفان؛ خلیل رضایی؛ راضیه لک؛ سید محسن آل علی
چکیده
بررسیهای کانیشناسی رسی از جمله روشهای مفید در شناسایی و تفسیر شرایط اقلیمی گذشته است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچهی فوق شور در جهان با یک حوضه بسته درون قارهای مستقل و دارای وسعتی حدود 6000 کیلومتر مربع و متوسط عمق 6 متر است. بررسی تغییرات اقلیم گذشته در دریاچه ارومیه بر اساس کانیشناسی رسها موضوع پژوهش حاضر است. ...
بیشتر
بررسیهای کانیشناسی رسی از جمله روشهای مفید در شناسایی و تفسیر شرایط اقلیمی گذشته است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچهی فوق شور در جهان با یک حوضه بسته درون قارهای مستقل و دارای وسعتی حدود 6000 کیلومتر مربع و متوسط عمق 6 متر است. بررسی تغییرات اقلیم گذشته در دریاچه ارومیه بر اساس کانیشناسی رسها موضوع پژوهش حاضر است. برای بررسی رسوب شناسی و کانی شناسی رسوبات از شرق و غرب نیمه جنوبی دریاچه ارومیه، 18 مغزه رسوبی برداشته شد. 96 نمونه از 18 مغزه رسوبی در مسیرهایی از مرکز به سمت حاشیه در اطراف دریاچه اخذ شد و مورد مطالعات رسوبشناسی و کانیشناسی به وسیله پراش اشعه ایکس (XRD) قرار گرفت. کانی های رسی موجود در دشتهای ساحلی دریاچه ارومیه شامل کائولینیت، ایلیت و مونت موریلونیت است که از این میان کانیهای کائولینیت و ایلیت دارای بیشترین فراوانی هستند. این کانیها عموماً دارای منشاء آواری بوده و از طریق فرایند فرسایش مکانیکی ایجاد شده اند، بنابراین وجود آنها مبین ترکیب سنگ مادر است. بررسی توزیع نمونههای سطحی، بیانگر کاهش میزان کانیهای رسی در مجموع و کاهش میزان کائولینیت و افزایش ایلیت و کلریت از حاشیه به سمت مرکز است. این امر با تغییرات دیگر کانیهای آواری (کوارتز) موجود در دریاچه هماهنگ است. همچنین درصد کانیهای رسی همانند دیگر کانیهای آواری در طول گمانه ها افزایش می یابد، بهطوری که بالا بودن سطح آب دریاچه و اقلیم سرد و مرطوبتر گذشته (پلئستوسن انتهایی) را نشان میدهد. تعداد و طول دورههای خشک با توجه به موقعیت مغزهها متفاوت است به گونهای که تعداد دورههای خشک در گمانهای حاشیهای بیشتر (3- 5 دوره) و در گمانههای مرکزی یا به سمت مرکز کمتر (3-1 دوره) است.
شهره عرفان؛ میرعلیرضا حامدی
چکیده
آنچه را شبهجزیره میانکاله و خلیج گرگان در جنوب خاور دریای خزر مینامند، در حقیقت یک مجموعه جزیره سدی شامل سه محیط: 1) ساحل دریای باز، 2) جزیره سدی میانکاله و 3) لاگون گرگان است. زیرمحیطهای اصلی این مجموعه را پشتههای ماسه ساحلی، ماندآب پست شور، مانداب آب شیرین، ماسهبادیهای فعال، نیمهفعال و تثبیت شده و زمینهای پوف کرده تشکیل ...
بیشتر
آنچه را شبهجزیره میانکاله و خلیج گرگان در جنوب خاور دریای خزر مینامند، در حقیقت یک مجموعه جزیره سدی شامل سه محیط: 1) ساحل دریای باز، 2) جزیره سدی میانکاله و 3) لاگون گرگان است. زیرمحیطهای اصلی این مجموعه را پشتههای ماسه ساحلی، ماندآب پست شور، مانداب آب شیرین، ماسهبادیهای فعال، نیمهفعال و تثبیت شده و زمینهای پوف کرده تشکیل میدهند. آثار تغییر سطح دریای خزر و ساختهای رسوبی این مجموعه را انواع موجسانهای آبی و بادی، ساختهای گوناگون جویباری، آثار هجوم آب به ساحل و برگشت شسته شویی، جریانهای موازی و برگشتی ساحل، ترکهای گلی و بارهای ماسهای موازی و عمود بر ساحل، ردپای جانوری فراوان در ماسهبادیها و خلیجهای کوچک تشکیل میدهند. در شکلگیری و رشد جزیره سدی میانکاله تلفیقی از عوامل بسیاری چون حضور فراوان ماسه، توفانهای شدید، جریانهای موازی ساحل در محیط آبی ریزکشندی با سلطه امواج و شیب ملایم ساحل نقش تعیینکننده داشتهاند. کانال خوزینی که امکان ارتباط لاگون گرگان با دریای خزر را فراهم میکرده حاصل تلاش ناموفق انسانی، به علت بسته شدن دهانه سمت دریا به وسیله جریانهای موازی ساحل بوده است. مطالعات تجزیه شیمیایی و نمونههای حفاری منطقه زاغمرز بیانگر محیط دریایی کمژرفا در گذشته است که به وسیله رسوبات غیر دریایی جایگزین شده است. دخالتهای انسانی در ساحل این منطقه سبب دگرگونی شدید ریختشناختی و تبدیل این ساحل تهنشینی به ساحل فرسایشی شده است که حاصل آن، عقبنشینی تقریبی40 متری ساحل و آشکار شدن کشتی چوبی قدیمی پنهان شده در زیر پشتههای ماسه ساحلی با ارتفاع بیش از 6 متر است.