وحید جودکی؛ رسول اجل لوئیان؛ جعفر حسن پور
چکیده
در پروژههای عظیم تونلسازی مکانیزه نیز نیاز به مطالعات گسترده زمینشناسی است. این مطالعات نیازمند دانش کافی از حوزههای مختلف زمینشناسی است. در این پژوهش دیدگاه فارغالتحصیلان گرایش زمینشناسی مهندسی، پیرامون تجربیات آموزشی و صنعتی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل تمامی ...
بیشتر
در پروژههای عظیم تونلسازی مکانیزه نیز نیاز به مطالعات گسترده زمینشناسی است. این مطالعات نیازمند دانش کافی از حوزههای مختلف زمینشناسی است. در این پژوهش دیدگاه فارغالتحصیلان گرایش زمینشناسی مهندسی، پیرامون تجربیات آموزشی و صنعتی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل تمامی زمینشناسان مهندس فعال در صنایع کشور هستند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، 50 نفر انتخاب شدند. اطلاعات به وسیله پرسشنامه پژوهشگر ساخته، جمعآوری و دادهها با کمک آمار توصیفی مورد تفسیر قرار گرفتهاند. نتایج نظرسنجی نشان میدهد در بسیاری از دروس تخصصی و در قالب واحدهای عملی دوره کارشناسی، به کاربردهای تکنولوژیکی مباحث در صنایع مرتبط به حد مطلوب پرداخته نشده است و از دیدگاه غالب افراد جامعه آماری، سرفصلهای فعلی نیازمند بازبینی است و میبایست دروس اختیاری جدید تدوین گردد. نتایج نشان میدهد بخش اندکی از واحدهای عملی و بازدیدهای صحرایی دانشجویان در فضاهای کاربردی برگزار میشود. به عقیده افراد، در حوزه پژوهشهای تحصیلات تکمیلی نیز بخش قابل توجهی از پایاننامهها، جنبة پایهای و بنیادین دارند. از طرفی مابین دانشکدههای زمینشناسی و دانشکدههای فنی مهندسی ( الکترونیک، مکانیک و ...) همکاری پژوهشی در قالب تحقیقات بین رشتهای، وجود ندارد. نتایج نشان میدهد در شرایط فعلی، بازبینی سرفصلهای آموزشی و فعالیت گستردهتر انجمنهای زمینشناسی میتواند موجب ارتقای پتانسیل دانشآموختگان زمینشناسی در مشاغل صنعتی شود. لذا در این مقاله با اشاره اجمالی به شرایط گروههای زمینشناسی و صنعت حفاری مکانیزه کشور، ضمن بررسی چالشها به ارائه پیشنهاداتی مسئلهگشا پرداخته شده است.
زینب جورکش؛ رسول اجللوئیان؛ امیرحسین صادقپور؛ محمدجواد کلانتر هرمزی
چکیده
در این پژوهش تأثیر شوری بر ویژگیهای مهندسی ماسهسنگها بررسی شده است. بدین منظور دو نوع ماسهسنگ مربوط به تکیهگاه و سنگچین محافظ سد ونیار (در استان آذربایجان شرقی) و سه نوع آب (آشامیدنی، نیمهشور و شور) برای اشباع ماسهسنگهای اشاره شده مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشهای جذب آب، مقاومت تراکمی تکمحوری، بار نقطهای، ذوب ...
بیشتر
در این پژوهش تأثیر شوری بر ویژگیهای مهندسی ماسهسنگها بررسی شده است. بدین منظور دو نوع ماسهسنگ مربوط به تکیهگاه و سنگچین محافظ سد ونیار (در استان آذربایجان شرقی) و سه نوع آب (آشامیدنی، نیمهشور و شور) برای اشباع ماسهسنگهای اشاره شده مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشهای جذب آب، مقاومت تراکمی تکمحوری، بار نقطهای، ذوب و انجماد، سرعت صوت و دوام در برابر خشک و تر شدن در بازههای زمانی مختلف روی نمونههای سنگی اشباع انجام شد. پس از 5 ماه قرارگیری نمونه ماسهسنگهای نوع 1 و2 در آب شور، مقاومت تراکمی تکمحوری به ترتیب 13 و 4 درصد و پس از 10 ماه به ترتیب 12و 2/0 درصد کاهش مقاومت نسبت به حالت آب آشامیدنی نشان داد. میزان کاهش دوام پس از 10 چرخه، با افزایش شوری (از آب آشامیدنی تا شور) برای سنگ نوع 1 از 3/2 % تا 2/4 % و برای سنگ نوع 2 از 8/1 % تا 2/3 % تغییر کرد. سرعت صوت در نمونههای خشک ماسهسنگهای نوع 1 و 2 به ترتیب 4450 و 4950 متر بر ثانیه اندازهگیری شد که با بالا رفتن شوری به 4699 و 5255 متر بر ثانیه رسید. آب شور روی دوام در برابر ذوب و انجماد تقریباً بدون تأثیر بوده است.
اکتشاف و معدن
وحید جودکی؛ فرشاد کوهیان افضل؛ علی عالیانوری؛ رسول اجل لوئیان؛ عبداله سهرابی بیدار
چکیده
قطعه 4 تونل قمرود در پهنه سنندج- سیرجان قرار گرفته است. در این محدوده به دلیل وجود گسلهای فراوان، نواحی خرد شده و همچنین گسترش قابل توجه حوزه آبریز جریانهای فرعی و اصلی در سطح زمین، تونل با خطر هجوم آب زیرزمینی روبهرو بوده است. از سوی دیگر به دلیل برخی محدودیتها مانند روباره زیاد تونل (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و نبود امکان ...
بیشتر
قطعه 4 تونل قمرود در پهنه سنندج- سیرجان قرار گرفته است. در این محدوده به دلیل وجود گسلهای فراوان، نواحی خرد شده و همچنین گسترش قابل توجه حوزه آبریز جریانهای فرعی و اصلی در سطح زمین، تونل با خطر هجوم آب زیرزمینی روبهرو بوده است. از سوی دیگر به دلیل برخی محدودیتها مانند روباره زیاد تونل (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و نبود امکان حفاری گمانههای اکتشافی تا تراز تونل، پیشبینی و برآورد جریان آب زیرزمینی در مسیر حفاری تونل به سختی امکانپذیر بوده است. با وجود گسلهای بسیار در مسیر قطعه 4 تونل قمرود، برخورد دستگاه حفار تمام مقطع تلسکوپی (TBM Double Shield) با جریانهای پرفشار، میتوانست ضمن هجوم مقادیر بالایی از آب به درون تونل، سبب تشدید ریزش تودهسنگها در پهنههای خرد شده و به دنبال آن توقف و انحراف دستگاه از مسیر صحیح حفاری شود. در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به کمبود اطلاعات حاصل از گمانهها و مطالعات زیرسطحی، میزان توسعهیافتگی جریان آب زیرزمینی در مسیر تونل بر پایه شواهد ژئومورفولوژی و عوارض سطحی منطقه، مورد بررسی قرار گیرد. مدلسازیهای تحلیلی و پیمایشهای صحرایی در منطقه نشاندهنده تطابق نسبی ژئومورفولوژی منطقه با حجم جریان آب در مسیر حفاری تونل است. بر این اساس با توجه به اندازهگیریهای انجام شده در زمینه آب ورودی به تونل، حدود 80 لیتر بر ثانیه آب به این بخش از تونل وارد شده است که با بررسیهای ژئومورفولوژیکی انجام شده، همخوانی دارد و نتایج نشاندهنده آن است که بررسی مورفولوژی و عوارض سطحی زمین، توانسته است در راستای شناخت دقیقتر شرایط هیدروژئولوژی منطقه، اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
وحید جودکی؛ رسول اجل لوئیان
چکیده
در مطالعه موردی حاضر به دلیل روباره زیاد تونل قمرود (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و همچنین وجود پهنههای گسلی و خرد شده فراوان در مسیر طرح، عملیات حفاری با مخاطرات لهیدگی و ریزش تودهسنگها روبهرو شد. در قطعههای 3 و 4 این تونل، مجموعه این عوامل، سبب توقفهای مکرر و طولانیمدت ماشین حفار تماممقطع (حدود 600 روز) شد. محدوده عملیاتی ...
بیشتر
در مطالعه موردی حاضر به دلیل روباره زیاد تونل قمرود (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و همچنین وجود پهنههای گسلی و خرد شده فراوان در مسیر طرح، عملیات حفاری با مخاطرات لهیدگی و ریزش تودهسنگها روبهرو شد. در قطعههای 3 و 4 این تونل، مجموعه این عوامل، سبب توقفهای مکرر و طولانیمدت ماشین حفار تماممقطع (حدود 600 روز) شد. محدوده عملیاتی این طرح در پهنه زمینشناسی سنندج- سیرجان است. سنگهای موجود در این پهنه به دلیل تحمل جنبشهای زمینساختی بسیار، دارای درجه دگرگونی متوسط به بالا هستند که سبب تبلور دوباره و جهتیافتگی کانیها شده است. در پژوهش حاضر ضمن تهیه مقاطع نازک سنگ برای انجام مطالعات میکروسکوپی، با تأکید بر ویژگیهای سنگشناسی سازندها به بررسی نقش شرایط زمینشناسی مسیر تونل در رخداد مخاطرات حفاری پرداخته شده است. از این رو با پیمایش سطحی در راستای محور تونل از رخنمونهای سطحی و نیز از تودهسنگهای درون تونل چندین نمونه سنگ برای مطالعه انتخاب شد. بیشتر مشکلات در واحدهای متورق سازند ژوراسیک و در مقاطعی رخ داده است که عملکرد گسلها و نیز روبارة زیاد تونل (تنش برجای زیاد)، شرایط زمینشناسی نامساعدی را ایجاد کرده است. نتایج حاصل بیانگر این حقیقت است که خواص سنگشناسی (بافت، کانیشناسی و ...) در تودهسنگهای ضعیف متورق (شیست، اسلیت، گرافیتشیست) و تناوب این تشکیلات با واحدهای مستحکم (رگههای کوارتزی و کوارتزیتی)، در کنار دیگر عوامل زمینشناسی، بر رخداد مخاطرات و توقفهای تیبیام مؤثر بوده است. نتایج آزمون اندیس سایش سورشار نیز نشانگر سختی و استحکام بالای رگههای کوارتزیتی است که استحکام آنها، نقش آشکاری در ایجاد شرایط سینهکار مختلط و تشدید مخاطرات (در زمینهای فشارنده و ریزشی) داشته است.