سخن سردبیر
کاربرد سنجش از دور در پی‌جویی پومیس در پیرامون قله دماوند

سیدمسعود مسعودی؛ فاطمه فریدونی؛ علی اکبر متکان

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 3-8

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55633

چکیده
  در این پژوهش برای نخستین بار پومیس‌های پیرامون قله دماوند با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای IRS، Aster، ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) مورد بررسی قرار گرفته  است. در ابتدا تصحیحات اتمسفری، توپوگرافی و هندسی بر روی داده‌های ماهواره‌ای انجام شد. پس از عملیات پیش پردازش (Preprocessing) روش‌‌های تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، تبدیل رنگ IHS، ترکیبات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
استفاده از شواهد صحرایی و ریز ساختاری در تعیین منشأ انکلاوهای ماگمایی و بیگانه سنگ‌های متاپلیتی مجموعه پلوتونیک ملایر

رضا دیوسالار؛ محمدولی ولی زاده

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 9-15

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55635

چکیده
  با توجه به نتایج بررسی‌های صحرایی(شکل، ابعاد، توزیع مکانی و وضعیت انکلاوها و بیگانه‌سنگ‌ها در سنگ میزبان و در رخنمون‌های قابل دسترس) و آزمایشگاهی(بررسی‌های سنگ‌نگاری، ریزساختاری انکلاوهای ماگمایی و بیگانه‌سنگ‌های متاپلیتی و شیمی سنگ کل انکلاوهای ماگمایی)، انکلاوهای ماگمایی از نوع مافیک و فلسیک و بیگانه‌سنگ‌ها‌ی دگرگونی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ارائه یک روش جدید و مؤثر به منظور بهبود کیفیت تصاویر SAR بر مبنای استخراج وابستگی‌های بین مقیاسی در حوزه موجک

محمد فروزانفر؛ حمید ابریشمی مقدم؛ مریم دهقانی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 17-22

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55636

چکیده
  با وجود کاربرد مؤثر تصاویر SAR در استخراج خطواره‌ها و گسل‌ها، تهیه مدل رقومی زمین و تعیین جابه‌جایی‌ها و تغییر شکل زمین در اثر زلزله، این تصاویر به دلیل وجود نوفه‌ای ضرب شونده به نام اسپکل  (Speckle noise) از کیفیت رادیومتریک پایینی برخوردار هستند. بنابراین بهبود کیفیت این تصاویر به منظور استفاده بهینه از آنها در کاربردهای سنجش از دور، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ژئوشیمی سازند آسماری در مقاطع سطح الارضی تنگ سپو و تنگ بن در ناحیه استان کهگیلویه و بویراحمد

زهرا کریمی مصدق؛ محمد حسین آدابی؛ عباس صادقی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 23-32

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55637

چکیده
  مطالعات ژئوشیمی سازند آسماری در دو برش چینه‌شناسی از سازند آسماری واقع در تنگ سپو در حوالی شهر دهدشت (استان کهگیلویه و بویراحمد) و تنگ بن نزدیک به شهر بهبهان (استان خوزستان) به ترتیب با ستبراهای 260 و 214 متر، به همراه بخش‌هایی از رأس سازند پابده بررسی شد. در منطقه مورد مطالعه، نهشته‌های کربناتی سازند آسماری با سن الیگوسن بالایی Oligocene ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
محیط رسوبی، دیاژنز و ژئوشیمی سازند فهلیان در برش نمونه (تاقدیس فهلیان) و میدان نفتی گچساران

محمد علی صالحی؛ محمد حسین آدابی؛ هرمز قلاوند؛ مینا خطیبی مهر

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 33-44

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55642

چکیده
  در این نوشتار، سازند کربناتی فهلیان با سن کرتاسه پیشین (بریازین-هوتروین) به منظور شناسایی ریزرخساره‌­ها، دیاژنز و بررسی کانی­شناسی اولیه رسوبات در برش نمونه واقع در تاقدیس فهلیان و برش زیرسطحی(تحت الارضی) چاه 55 میدان نفتی گچساران مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌های سنگ‌نگاری منجر به شناسایی ده ریزرخساره شد که در 4 کمربند رخساره­ای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
زیست‌چینه‌نگاری و محیط دیرینه نهشته‌های سازند قم در شمال خاور ماه‌نشان

جهانبخش دانشیان؛ مصطفی شهرابی؛ معصومه اخلاقی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 45-50

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55643

چکیده
  در این مطالعه 75 نمونه از نهشته‌های سازند قم در برش چینه‌شناسی اند‌آباد در شمال خاور ماه‌نشان از نظر روزن‌داران موجود مورد بررسی قرار گرفتند. سازند قم در برش یادشده با ستبرای 301 متر شامل سنگ‌آهک و مارن بوده و مرز آن با نهشته‌های سازند سرخ فوقانی در بالا و سازند سرخ زیرین در پایین به صورت ناپیوستگی هم شیب است. در این بررسی به طور کلی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی نمودارهای گل‌سرخی با سیستم‌های درزه آماری در معادن سنگ‌های نفوذی منطقه شهرستن، پیرانشهر (آذربایجان غربی)

صمد علیپور؛ رامین نیک روز

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 51-56

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55645

چکیده
  محدوده معدنی شهرستن در پیرانشهر، بیشترین تولید کننده سنگ‌های نمای نوع گرانیتی در ایران است. در این محدوده حدود 25 معدن فعال وجود دارد. جنس بیشتر سنگ‌های نفوذی از نوع سینیت، مونزونیت، گابرو و گرانیت است، که در منطقه وسیعی رخنمون دارند. از نظر ترکیب شیمیایی، سنگ اصلی منطقه، آلکالی سینیت است. تنوع بافتی و ترکیب سنگ‌ها، همراه  با تغییرات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آشکارسازی پویایی نوین گسل درونه با کمک داده های دورسنجی و اطلاعات زمین‌شناسی

حمیده امینی؛ مرتضی فتاحی؛ محمدرضا قاسمی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 57-62

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55646

چکیده
  گسل درونه، یک گسل راستالغز چپ­بر و فعال در شمال خاور ایران است که اثر سطحی آن حدود 700کیلومتر درازا دارد. این گسل در طول مسیر خود نهشته‌های ترشیری و کواترنری را قطع می‌کند. در چند بخش از آن می­توان نهشته‌هایی وابسته به دوره­های پالئوژن، نئوژن و مخروط­افکنه­های کواترنری را شناسایی کرد که در آنها جابه‌جایی­های ناشی از گسلش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
رخساره‌های سنگی، محیط رسوبی و تغییرات نسبی سطح آب در نهشته‌های نسبت داده شده به سازند لالون، برش باهمو، بلوک پشت بادام

محبوبه حسینی برزی؛ نجمه اعتمادسعید

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 63-70

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55648

چکیده
  به منظور شناخت محیط رسوبی و بررسی تغییرات سطح آب، سازند لالون به سن کامبرین پیشین در برش باهمو به ستبرای 550 متر واقع در بلوک پشت بادام، مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات صحرایی، برداشت 110 دادة جریان دیرینه و بررسی سنگ‌شناسی، بررسی توسط میکروسکوپ الکترونی و تجزیه پراش اشعه ایکس نمونه‌های شیلی، منجر به تحلیل رخساره‌ای، تعیین جهت جریان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
استفاده از روش توموگرافی لرزهای برای تعیین پتانسیل نشت از تکیه‌گاه‌های سد بختیاری

یوسف شرقی؛ فیروز علی نیا؛ حمیدرضا سیاهکوهی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 71-78

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55649

چکیده
  توموگرافی از زمان اولین رسید برای ارایه تصویری از ساختار سرعتی زیر زمین از امواج لرزه‌ای استفاده می‌کند. این روش به‌طور وسیع در علوم‌زمین و زمین‌شناسی مهندسی به‌کار می‌رود. زمان سیر امواج حاصل از چشمه لرزه‌ای که توسط گیرنده‌ها دریافت می‌شوند، برای مطالعه محدوده بین چشمه و گیرنده‌ها به‌کار می‌رود. این نوشتار، برداشت‌های توموگرافی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
جلبک‌های آهکی نهشته‌های پرمین البرز مرکزی: رهیافت محیطی و چینه‌نگاری سکانسی

حسین مصدق؛ محمد لنگرانی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 79-84

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55651

چکیده
  رخساره‌های کربناتی پرمین در البرز مرکزی، دارای جلبک‌های آهکی فراوانی هستند. بررسی این رخساره‌ها منجر به شناسایی گونه‌های مختلفی از سیانوباکتری‌ها, جلبک‌های سبز داسی‌کلاداسه و ژیمنوکودیاسه و جلبک‌های فیلویید شده است. در این نهشته‌ها، جلبک‌های فیلویید در رخساره‌های آهکی مرتبط با پشته‌های کربناتی شناسایی شده‌اند. سیانوباکتری‌ها ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مراحل مختلف کانه‌زایی سولفیدی در کانسار سولفید توده‌ای آتشفشان‌زاد سرگز، شمال‌ باختر جیرفت، سنندج- سیرجان جنوبی

زهرا بدرزاده؛ مسیب سبزه‌ئی؛ ابراهیم راستاد؛ محمد هاشم امامی؛ دومینگو خیمنو

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 85-94

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.55653

چکیده
  کانسار سولفید توده‌ای سرگز، در شهرستان جیرفت (جنوب‌ خاور استان کرمان) در پهنه سنندج- سیرجان جنوبی واقع است. بازالت‌های بالشی با سن احتمالی تریاس بالایی- ژوراسیک زیرین و با گسترش حدود 2 کیلومتر مربع، سنگ میزبان کانسار سولفید توده‌ای سرگز هستند. رخداد کانه‌زایی در درون سنگ‌های بازالتی تا آندزی بازالتی‌، وجود افق ژاسپیلیت و لایه‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
گاه‌نگاری جوان‌ترین جنبش لرزه‌ای گسل فیروزکوه با استفاده از روش کربن14

حمید نظری؛ ژان فرانسوا ریتز؛ ریچارد واکر؛ رضا سلامتی؛ عباس قاسمی؛ علیرضا شافعی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 95-98

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55665

چکیده
  گسل فیروزکوه در بیشتر بخش خود در لبه جنوبی دره فیروزکوه در باختر البرز مرکزی قرار دارد. گسل فیروزکوه با درازای 70 کیلومتر و راستای جنوب باختری-  شمال خاوری و سازوکار کار چپ‌گرد- کششی از جمله ساختارهای  گسله و مهم در ناحیه البرز مرکزی است. از این گسل در گذشته به عنوان گسل فشاری با شیب به سوی جنوب یاد شده است. پژوهش‌های پارینه لرزه‌شناسی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی اثرات اجرای تغذیه مصنوعی بر روی آبخوان دشت گوهرکوه

محسن رضایی؛ امین سرگزی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 99-106

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55666

چکیده
  برداشت بیش از حد مجاز از آبخوان آبرفتی دشت گوهرکوه در جنوب باختر زاهدان، منجر به کاهش تراز آب زیرزمینی شده است. به منظور شناخت کامل‌تر آبخوان و بررسی اثرات احتمالی اجرای طرح تغذیه مصنوعی، جریان آب زیرزمینی این دشت، با مدل ریاضی شبیه‌سازی شده است. در این مطالعه از نگاشت(لاگ)‌های حفاری، آماربرداری از منابع آبی، داده‌های پیزومتری و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
راهبردهای توسعه صنعت سنگ‌های قیمتی در ایران

محمدحسین بصیری؛ سیما سیدسلماسی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 107-112

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55667

چکیده
  سنگ‌های قیمتی یکی از منابع درآمدزا و اشتغال‌زا در دنیا به شمار می‌روند که پتانسیل ایجاد ارزش افزوده قابل توجهی را در خود نگاه داشته‌اند. به طوری‌که امروزه استخراج، فرآوری و صادرات سنگ‌های قیمتی بخش مهمی از اقتصاد کشورهایی چون آفریقای جنوبی، برمه، تایلند، چین، هند، ایالات متحده و بسیاری از کشورها را تشکیل می‌دهد و تصور حذف این ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
خاستگاه و تحولات ماگماهای بازالتی کواترنری شمال باختری آذربایجان (بورلان تا گنبد) با استفاده از بررسی‌های ایزوتوپی Sr- Nd

منیره خیرخواه؛ محمدهاشم امامی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 113-118

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55668

چکیده
  در منتهی‌الیه شمال باختری ایران، در منطقه آذربایجان غربی سنگ‌های آتشفشانی بازیک در طی کواترنری گسترش وسیعی یافته‌اند. این منطقه در بخش میانی کوهزاد آلپ- هیمالیا و در فلات مرتفع ایران  -ترکیه در آناتولی خاوری واقع شده است. گدازه‌های بازیک کواترنری با طیف ترکیبی متنوعی از بازالت قلیایی، بازالت آندزیتی، تراکی بازالت آندزیتی تا ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کانی‌شناسی، بافت و ساخت و ژنز کانسار آهن- آپاتیت ذاکر (شمال خاور زنجان)

نسرین خانمحمدی؛ احمد خاکزاد؛ جواد ایزدیار

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 119-126

https://doi.org/10.22071/gsj.2009.55669

چکیده
  کانسارآهن ذاکر(شمال خاور زنجان) در نوار ولکانوپلوتونیک طارم در زون ساختاری البرز باختری- آذربایجان واقع شده است. واحدهای سنگ‌شناسی در محدوده کانسار، سنگ‌های آتشفشانی -  آذرآواری با ترکیب توف برشی-  لاپیلی توف و گدازه‌های آندزیتی- بازالتی بخش آمند تشکیلات کرج هستند که طاقدیسی را تشکیل داده‌اند و توده‌های نفوذی با ترکیب کوارتزمونزودیوریت، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تعیین عدم ارتباط نفت باقیمانده (بیتومن) موجود در سازند کنگان با گاز و میعانات گازی این مخزن (میدان پارس جنوبی)

علیرضا رجبی هرسینی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 127-134

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55670

چکیده
  شیل‌های سیلورین (سازند سرچاهان) با حجم بالای مواد آلی، اصلی‌ترین سنگ منشأ مخازن گروه دهرم (سازندهای کنگان و دالان) در میدان گازی پارس جنوبی (واقع در آب‌های خلیج‌فارس) هستند. در بررسی روی مغزه‌های حفاری تهیه شده از دو چاه، در بخش‌هایی از سازند کنگان در میدان یاد شده، آثار هیدروکربوری (بقایای نفت مرده و بیتومن) دیده شد. در پاره‌ای از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نبود کلریتویید در متاپلیت‌ها و نقش فشار سیال‌ها: شواهدی از منطقه همدان، زون سنندج – سیرجان، ایران

علی اکبر بهاری فر

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 135-140

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55671

چکیده
  کلریتویید، به عنوان یکی از کانی‌های دگرگونی متاپلیت‌ها در درجات پایین تا متوسط دگرگونی، در متاپلیت‌های منطقه همدان یافت نمی‌شود. مقایسه نتایج تجزیه شیمیایی نمونه‌های همدان با معیارهای ژئوشیمیایی سنگ‌های کلریتویید‌دار، نشان می‌دهد که نمونه‌های همدان دارای ترکیب شیمیایی مساعد بوده‌اند. از آن جا که دما و فشار نیز در بسیاری ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی کاربرد نقشه‌های پوشش برفی حاصل از تصاویر ماهواره‏ای MODIS در مدل‌سازی رواناب ذوب برف (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد کرج)

میرحسن میریعقوب‌زاده؛ محمدرضا قنبرپور

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 141-148

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55672

چکیده
  سطح تحت پوشش برف یکی از پارامترهای مهم و دخیل در میزان جریان رواناب حاصل از ذوب برف بوده و با توجه به مشکل بودن پایش و اندازه‌گیری میزان سطح تحت پوشش برف در حوزه‌های آبخیز کوهستانی تصاویر ماهواره‌ای به عنوان جایگزین پایش‌ها و عملیات‌های زمینی تهیه نقشه سطح تحت پوشش برف در حوزه‌های آبخیز مطرح شده‌اند. سطح تحت پوشش برف حاصل از پردازش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل ساختاری پهنه برخوردی کوهزاد زاگرس در باختر الیگودرز

امیرحسین صدر؛ محمد محجل؛ علی یساقی

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 149-158

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55674

چکیده
  در پهنه برخوردی کوهزاد زاگرس سبک ساختاری از بخش درونی (پهنه سنندج - سیرجان) به سمت بخش بیرونی (زاگرس) به ترتیب از سبک ستبر پوسته به سبک نازک پوسته تغییر می‌نماید. در این پهنه، گسل‌های راندگی با روند شمال باختر - جنوب خاور و شیب به سمت شمال خاوری، قدیمی‌ترین واحدهای ترادف رسوبی را به سطح رسانده‌اند. بر اساس الگوی دگرشکلی، پهنه برخوردی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ماگماتیسم ژوراسیک و کرتاسه در ناحیه مری- اسبکشان، شمال- شمال باختر زیر پهنه درونه- کاشمر (خارتوران)

رضا کهنسال؛ صدیقه ذوالفقاری؛ مهرداد قهرایی پور

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 159-168

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55675

چکیده
  این منطقه بخش کوچکی از ناحیه ساختاری سبزوار است که در بین استان‌های سمنان و خراسان رضوی جای دارد. در این ناحیه سن کهن‌ترین سنگ‌های رسوبی،  ژوراسیک میانی است و همراه با آنها افق‌هایی از گدازه‌های ریولیتی -  ریوداسیتی با گرایش کلسیمی-  قلیایی وجود دارند. پیدایش نخستین گدازه‌های بازالتی با گرایش قلیایی همراه با دایک‌های دیابازیک ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
برآورد موقعیت افقی و ژرفای بی‌هنجاری‌های گرانی به کمک گرادیان کل بهنجار شده

حمید آقاجانی؛ علی مرادزاده؛ هوالین زنگ

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 169-176

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55676

چکیده
   برآورد موقعیت افقی و ژرفای اجسام بی‌هنجار نقش مهمی در انتخاب بهینه محل حفر گمانه­های اکتشافی دارد. روش­های زیادی برای برآورد ژرفا وجود دارد و بیشتر آنها از فیلترهای بالاگذر بهره می­برند. روش گرادیان کل بهنجارشده از جمله این روش­ها است که با به‌کارگیری سری فوریه معایب فیلتر گسترش به سمت پایین را در عبور از مرکز جسم بی‌هنجار ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نقش رس به عنوان یک مانع طبیعی زمین‌شناسی در کنترل آلودگی نفتی در پالایشگاه آبادان

سیدرضا شادی زاده؛ منصور زویداویان پور

دوره 19، شماره 76 ، شهریور 1389، صفحه 177-186

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.55677

چکیده
  پالایشگاه آبادان بین دو رودخانه اروندرود و بهمنشیر واقع شده است. این رودخانه‌ها آب شهری، صنعتی و کشاورزی شهر آبادان را تأمین می‌کنند.  نشت مواد نفتی و فرآورده‌های آن از لوله‌ها و مخازن روزمینی در طول جنگ تحمیلی و فرسودگی سامانه‌های ذخیره، انتقال و پالایش نفت به دلیل قدمت این واحد، ضرورت بررسی و انجام مطالعات برای شناسایی گسترش ...  بیشتر