نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه زمین شناسی، دانشکده علوم, دانشگاه ازاد اسلامی واحد اهواز

2 گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 گروه زمین‌شناسی اقتصادی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

4 گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران

5 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

کانسارهای آهن باباعلی و گلالی در باختر همدان و در میان توالی آتشفشانی- رسوبی سری سنقر در زون زمین‌شناسی- ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارند. بررسی‌های کانه‌نگاری و تجزیه‌های  SEM-EDAX بر روی کانسنگ آهن مگنتیتی این دو کانسار در راستای شناخت بهتر ترکیب کانی‌شناسی و ‌شیمی بلور کانسنگ، نتایج جالب توجهی را نشان داده است. با بررسی میزان تمرکز برخی از عناصر کمیاب نظیر وانادیم، کبالت، نیکل، مس، کروم، تیتان، طلا، عناصر گروه پلاتین و برخی ناخالصی‌های سولفور و فسفر در کانسنگ، مشخص شد تنها بخشی از پیریت اولیه دارای تمرکزهای جالب توجهی از عنصر پلاتین است. به‌نظر می‌رسد دیگر نسل‌های پیریت و مگنتیت از نظر عناصر کمیاب یادشده تهی‌شده‌اند. سیالات گرمابی تأخیری که باعث کانی‌سازی پیریت در باطله (گانگ) کلسیت- کوارتز شده‌اند، از نظر کانی‌سازی طلا نیز با اهمیت بوده و در واقع، کانی پیریت به عنوان حامل خوبی برای طلا عملنموده است. شناسایی مقادیر قابل توجهی از فلوگوپیت و الگوی تمرکز عناصر کمیاب در کانسنگ آهن گلالی، نظریه اسکارن نوع منیزیم آتشفشان‌زاد را قوت داده است.

کلیدواژه‌ها

کتابنگاری
اشراقی، ص. ع.، محمودی قرایی، م.، ح.، 1381-  نقشه زمین‌شناسی1:100000 تویسرکان، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
رستمی پایدار، ق.، 1388- زمین‌شناسی، ژئوشیمی و خاستگاه کانی‌سازی آهن در کانسارهای باباعلی و گلالی با نگرشی بر مطالعات ایزوتوپی، رساله دوره دکتری گروه زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
شرکت مهندسین مشاور زریابان اکتشاف، 1379- طرح اجمالی اکتشاف سنگ‌آهن شمال غرب ایران. گزارش داخلی شرکت فولاد صبانور.
محجل، م. و ایزدی‌کیان، ل.، 1386- چین‌خوردگی‌های چندمرحله‌ای و سازوکار تشکیل آنها در تکتونیت‌های موجود در ساختار گنبدی منطقه آلمابولاق، باختر همدان، فصلنامه علوم زمین، شماره 66، صفحه 116 تا 133.
 
References
Barud, J., 1975- Geological map of the Kermanshah Quadrangle, 1:250000, Published by Geological Survey of Iran, Tehran, Iran.
Champness, P. E., Cliff, G. and Lorimer, G. W., 1982- Quantitative analytical electron microscopy of metals and minerals. J. Microsc., 108, 231-49.
Frietsch, R. and Perdahl, J. A., 1995- Rare earth elements in apatite and magnetite in Kiruna-type iron ores and some other iron ore types, Ore Geology Reviews, v. 9, p. 489-510.
Goldstein, J. and Newbury, D. E., 2003- Scanning Electron Microscopy and X-Ray Microanalysis, Third Edition, Plenum Press, 358p.
Hall, M.G., Lloyd, G.E., 1981- The SEM examination of geological samples with a semiconductor back-scattered electron detector, Am. Mineral, v. 66, p. 362-368.
Hobart, H. and Willard, H., 1998- Instrumental methods of analysis. Wadsworth Inc., Seventh edition.
Lloyd, G. E. and Hall, M. G., 1981- Application of scanning electron microscopy to the study of deformed rocks. Tectonophysics, v. 78, p. 687-698.
Meinert, L. D., 1993- Skarns and skarn deposits, in Ore deposit models, Volume II: Geoscience Canada, reprint series 6, p. 117-134.
Passchier, C. W. and Trouw, R.A.J., 2005- Microtectonics, special techniques, Scanning Electron Microscope, Springer, 288p.
Pirajno, F., 1992- Hydrothermal mineral deposits, Springer-Verlag, 709p.
Reed, S. J. B., 1996- Electron microprobe analysis and scanning electron microscopy in geology, Cambridge Univ Press., 201p.
Torab, F. M.  and Lehmann, B., 2007- Magnetite-apatite deposits of the Bafq district, Central Iran: apatite geochemistry and monazite geochronology, Mineralogical Magazine, v. 71, no. 3, p. 347-363.
Zamanian, H., Yousefi, B. and Alavi, S. A., 2007- Mineralogical and geochemical skarn zoning across the Baba-Ali deposit, western Iran, Geoscience Scientific Quarterly Journal, vol. 16, No. 62, p. 194-203.
Zheng, J. G., 2006- Electron microscopy: TEM and SEM, in Materials Science & Engineering Congress, EPIC/NUANCE Center, USA.