نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

آموزشکده نقشه برداری سازمان نقشه برداری کشور، تهران، ایران

چکیده

به‌دلیل وجود منابع مختلف خطا در تعیین موقعیتهای مبتنی بر مشاهدات GNSS (Global Navigation Satellite System)،‌ بویژه اثرات جوی، دقت حاصل از تعیین موقعیت مطلق لحظه‌ای جوابگوی بسیاری از کاربردهای مورد نیاز نیست. برای چیرگی بر مشکل یادشده، روش‌های تعیین موقعیت نسبی آنی (Real time) و پردازش بعدی (Post Processing) مختلفی، معرفی و بهره‌برداری شده‏اند. افزون بر تأثیر خطاهای مشاهداتی، وجود خطا و نبود قطعیت در موقعیت ایستگاه مرجع نسبت به دستگاه مختصات مورد استفاده در سامانههای GNSS نیز در تعیین موقعیت‌های نسبی دقیق مهم است و باعث کج‌شدگی و کاهش دقت در موقعیت ایستگاه‌های مجهول می‌شود. این موضوع بویژه در ایجاد و گسترش شبکه‌های مختصات مبنایی که حساسیت بالاتری دارند و دقت‌های میلی‌متری در آنها مطرح است، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. از آنجا که هنوز سامانه GPS برتری و کاربری بسیار بیشتری نسبت به دیگر سامانه‏های GNSS دارد، در این پژوهش فقط از مشاهدات سامانه GPS (Global Positioning System) استفاده شده است. بدیهی است که نتایج بهدست آمده برای این سامانه، برای سامانه‌های GNSS دیگر نیز قابل همگانی‌کردن است. در این نوشتار، چگونگی انتشار خطای موقعیت یک ایستگاه مرجع نسبت به دستگاه مختصات WGS84 (World Geodetic Datum 1984) برای حالت ایستا تیک بر روی موقعیت ایستگاه مجهول در تعیین موقعیت نسبی با بهره‌گیری از معادلات مشاهدات تفاضلی دوگانه فاز موج حامل بررسی می‌شود. مشاهدات مورد استفاده در این پژوهش، مربوط به 4 طول مبنای مختلف از حدود 4 کیلومتر تا حدود 90 کیلومتر است. با اعمال مقادیر خطای عمدی به موقعیت ایستگاه معلوم از یک متر تا 100 متر در شرایط یکسان، میزان اعوجاج برای هریک از مؤلفه‌های طول مبناها محاسبه و تجزیه و تحلیل می‌شود. بر اساس نتایج به‌دست آمده، با افزایش طول مبنا و خطای موقعیت ایستگاه مرجع، دقت موقعیت ایستگاه مجهول نیز کاهش مییابد. به عبارت دیگر، اعوجاجات مختصات ایستگاه‌های مجهول به‌طور مستقیم با خطای موجود در موقعیت ایستگاه مرجع متناسب است و بسته به میزان خطا و طول مبنا تا چند ppm هم میرسد.

کلیدواژه‌ها

کتابنگاری
جمور، ی.، 1378- ارزیابی یک سیستم تعیین موقعیت آنی DGPS بر اساس مشاهده کد C/A، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه مهندسی نقشه‌برداری دانشگاه تهران، تهران، ایران.
 
References
DMA, 2000- Word Geodetic System 1984: Its Definition and Relationships with Local Geodetic Systems, 3rd Ed., The Defense Mapping Agency Technical Report 8350.2.
Hofmann-Wellenhof, B., Lichtenegger, H. & Collins J., 2001- GPS-Theory and Practice, 5th Ed., SpringerWienNewYork, Ausria.
Hofmann-Wellenhof, B., Lichtenegger, H. & Wasle, E., 2008- GNSS-Global Navigation Satellite Systems, 1st Ed., SpringerWienNewYork, Ausria.
Leick, A., 2003- GPS Satellite Surveying, 3rd Ed., John Wiley & Sons Inc., Canada.
Seeber, G., 2003- Satellite Geodesy, 2nd Ed., Walter de Gruyter, Berlin.