نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم پایه، گروه زمین‌شناسی، تهران، ایران.تربیت مدرس، تهران، ایران

2 گروه تکتونیک، بخش زمین شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

سنگ‌های دگرگون منطقه لای‌بید (شمال باختر اصفهان) در زیرپهنه با دگرریختی پیچیده پهنه سنندج- سیرجان قرار دارد که در آن سنگ‌های دگرگونی با سن پرمین توسط مرزهای گسلی در نزدیکی سنگ‌های دگرگونی جوان‌تربا سن تریاس- ژوراسیک قرار گرفته است. مطالعه ساختاری این سنگ‌ها مشخص می‌کند که در طی یک دگرریختی پیشرونده، سه گامه چین‌خوردگی در آنها روی داده است. دگرریختی گامه اول را چین‌های فشرده تا یال موازی، گامه دوم را چین‌های بسته تا باز و گامه سوم را چین‌های باز تا آرام تشکیل می‌دهند. با حرکت از دگرریختی گامه اول به گامه سوم به تدریج طول موج چین‌ها افزایش می‌یابد به گونه‌ای که نسبت نمود این چین‌ها از محدوده چین‌های کوتاه و بلند در گامه اول تا چین‌های پهن در گامه دوم و چین‌های فراخ در گامه سوم تغییر می‌کند. این تغییر هندسی در طول دگرریختی پیشرونده، نشان‌دهنده انتقال تدریجی سنگ‌ها از محیط تغییرشکل با شکل‌پذیری بیشتر به محیطی با شکل‌پذیری کمتر در اثر کاهش ژرفا در پوسته‌است. فرانهادگی گامه‌های مختلف چین‌خوردگی، سبب ایجاد الگوهای تداخلی از نوع هم‌محور است. به نظر می‌رسد در اواخر ژوراسیک چین‌های گامه اول، دوم و سوم، با کاهش تدریجی ژرفای پوسته در دگرریختی پیشرونده، به طور متوالی تشکیل و به صورت غیرفعال دچار چرخش شده‌اند. دایک‌ها به طور متناوب در گسستگی‌های کششی و سطوح ضعف برگوارگی سطح محوری چین‌ها تزریق شده و به تدریج به شکل چین، بودین، بودین چین‌خورده و چین بودین شده دگرریخت شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

کتابنگاری
تیله، ا.، علوی، م.، عاصفی، ر.، هوشمندزاده، ش.، زاهدی، م.، 1333- نقشه زمین‌شناسی 1:250000 چهارگوش گلپایگان، سازمان زمین‌شناسی کشور .
محجل، م.، ایزدی‌کیان، ل.، 1387- چین‌خوردگی‌های چند مرحله‌ای و سازوکار تشکیل آنها در تکتونیت‌های موجود در ساختار گنبدی منطقه آلمابولاغ (باختر همدان)، فصل نامه علوم‌زمین، شماره 66، ص.  116-133.
محجل، م.، سهندی، م.ر.، 1378- تکامل تکتونیکی پهنه سنندج- سیرجان در نیمه شمال باختری و معرفی زیر پهنه‌های جدید در آن، فصل نامه علوم‌زمین، شماره 31-32، ص.  28-49.
موسوی، ا.، سهندی، م. ر.، نواجری، ش.، 1384- نقشه زمین‌شناسی برگه 1:100000 کوه دهق، سازمان زمین‌شناسی کشور.
 
References
Mohajjel, M. & Fergusson, C. L., 2000- Dextral transpression in late Cretaceoue continental collision, Sanandaj-Sirjan Zone, western Iran. Journal of Structural geology, 22: 1125-1139.
Mohajjel, M., 1997- Structural and tectonic evolution of Paleozoic Mesozoic rocks, Sanandaj-Sirjan Zone, western Iran, Ph.D thesis, university of Wollongton, Wollongton, Australia.
Mohajjel, M., Baharifar, A., Moinevaziri, H. & Nozaem, R., 2006- Deformation history, micro-structure and P-T-t path in ALS-bearing schists, southeast Hamadan, Sanandaj-Sirjan zone, Iran. Journal of Geological Society of Iran, 1: 11-19.
Price, N. G. & Cosgrove, J. W., 1994- Analysis of geological structures, 3rd edition. Cambridge University Press, 502p.
Ramsay, J. G. & Huber, M. I., 1987- The tecniques of modern structural geology, Volume 1 Strain analysis, 4th edition. Academic Press, London, 700p.
Thiele, O., Alavi, M., Assefi, R., Hushmand-Zadeh, A., Seyed-Emami, K. & Zahedi, M., 1967- explanatory text of the Golpayegan Quadrangle Map, Geological Survey of Iran, Rept.No.E7, 24p.
Twiss, R. J. & Moores E. M., 1992- Structural Geology, 1st edition.  W. H. Freeman and company, New York, 532p.
Twiss, R. J., 1988- Description and classification of folds in single surfaces. Journal of Structural geology, 10: 607-623.
Vernon, R. H., Johnson, S. E. & Melis, E. A., 2004- Emplacement-related microstructures in the margin of a deformed pluton: the San José tonalite, Baja California, México. Journal of Structural Geology, 26: 1867-1884.