نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

چکیده

بر پایه مطالعات مقدماتی تا تفصیلی زمین‌شناسی، ساختاری و زمین‌ساختی منطقه شمال ترود- معلمان (ایران مرکزی) حد فاصل گسل انجیلو در شمال وگسل ترود در جنوب، عناصر زمین‌ساختی شامل­گسل‌ها، شکستگی­ها و چین‌خوردگی‌های این گستره شناسایی و ساز وکار هر یک و ارتباط آنها با پهنه برشی راستالغز چپ‌گرددو گسل اصلی نام برده شده در بالا، بررسی شد و نقشه شکستگی‌های منطقه به تصویر درآمد. افزون بر آن، در این پژوهش به بررسی سامانه جنبش در گسل‌های چالو- گندی و حافظ پرداخته شد. بر مبنای داده­های به‌دست آمده و با روش‌های نوین تحلیل لغزش گسل که در آن، موقعیت سطوح لغزش و بردار لغزشی، فاکتور شکل بیضوی تنش و زاویه اصطکاک درونی توده سنگ دخالت دارند، میدان تنش و جهت‌گیری محورهای اصلی تنش در گستره مورد مطالعه، تحلیل شد. موقعیت تنش‌های اصلی ،وپس از تعیین میزان زاویه اصطکاک درونی برای هر پهنه گسل، محاسبه شد و در نهایت، با داده‌های ترکیبی برای تمامی منطقه، جهت‌گیری تنش‌های اصلی ،و به ترتیب برابر با 104/07, 339/78, 195/10 تعیین شد. شکل بیضوی تنش نیز بر مبنای فاکتور شکل )]-) / (-(  [R= تعریف شده توسط Angelier (1975) تعیین شد. مقدار R برای همه محدوده‌ها در حدود 5/0 و نوع دگر ریختی،  ترافشارشی (Transpressional) چپ‌گرد با مؤلفه کوچک شاغولی به‌دست آمد. این نتیجه، نشان از وجود میدان تنش با سوی رو به شمال و در نتیجه حرکت رو به شمال پوسته در این پهنه از کشور دارد که با نتایج به‌دست آمده از بررسی شکستگی‌ها وگسل‌های منطقه و تعیین ساز و کار هر یک از آنها در این پهنه برشی به‌طور کامل همخوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

کتابنگاری
بدخشان ممتاز، ق.، 1382- گزارش تهیه و تکمیل نقشه زمین‌شناسی معدنی با مقیاس 1:500 منطقه گندی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
سهیلی، م. و بدخشان ممتاز، ق.،  1381- گزارش نتایج بررسی‌های اکتشافی مرحله نیمه تفصیلی در کانسارهای پلی متال -  طلای چشمه حافظ و چالو ، سازمان صنایع و معادن استان سمنان.
References
Angelier, J., 1975b- Determination of the mean principal directions of stresses for a given fault population. Tectonophysics 56, T17-T26.
Angelier, J., 1994- Fault slip analysis and paleostress reconstruction. P 53-100. In: Continental de formation Eds. M, l. Honcock, P. L., pergamon press, London.
Hoeppener, R., 1995- Tectonic in Schiefergebirge., Geol. Rdsch, 44, 26-58, Stuttgart.
Michael, A., 1984- Determination of stress from slip data: fault and folds. J. geophys. Res., B 89, 11517-11526.
Michel, G. W., 1993- Modeling fault slip data sets: A key for approximating stretching ratios. Zeitschrift der Deutschen Geologichen Gesellschaft. 144, 150-158.
Sperner, B., Ott, R. & Ratschbacher, L., 1993- Fault-strain analysis: a turbo pascal program pakage for graphical presentation and reduced stress-tensor calculation. Computers & Geosciences,(19)9, 1361-1388, Manchester.
Wallbrecher, E., Fritz, H. & Unzog, W., 1996- Estimation of the shape factor of a paleostress ellipsoid by comparison with theoretical slickenline patterns and application of an eigen value method. Tectonophysics, 255, 177-187.