نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 گروه زمین‌‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

کانسار منگنز رباط­کریم در 7 کیلومتری شمال­باخترشهرستان رباط­کریم(جنوب­باختر تهران) و در حاشیه شمال­خاوری کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر قرار گرفته است. از نظر زمین‌شناسی ناحیه­ای، این منطقه در مجموعه آتشفشانی ائوسن شمال ساوه، با ترکیب سنگ­شناسی ریولیت، تراکیت، آندزیت و بازالت قرار گرفته است. کانی­سازی به شکل رگه­ای و درون گسلها، درزه­ها و شکستگیهای سنگ­های آتشفشانی صورت گرفته است. بر اساس مطالعات کانی­شناسی، این رگه­ها از کانی­های پیرولوزیت، پسیلوملان، رامزدلیت و هلندیت به همراه کانی­های کلسیت و کوارتز تشکیل شده است. در همرشدی اکسیدهای منگنز با کانی­های کوارتز و کلسیت و وجود بافت­های متنوع پرشدگی فضای باز حاکی از فعالیت سیال گرمابی از نوع اپی­ترمال است. ژئوشیمی عناصر اصلی و جزئی نمونه­های کانسنگ منگنز رباط­کریم، بی­هنجاری منفی عنصر سریم و همچنین تشابه الگوی بهنجار شده عناصر خاکی کمیاب کانسنگ منگنز رباط­کریم با سنگ­های میزبان آتشفشانی و دیگر کانسارهای گرمابی منگنز جهان نشان­دهندة منشأ اپی­ترمال این کانسار است. آب­های جوی و یا ماگمایی میتوانند منشأ سیال سازنده کانسنگ­های منطقه باشند که ضمن چرخش در سنگ­های آتشفشانی ائوسن، منگنز و دیگر فلزها را شسته و حین بالا­آمدن از مسیرهای مناسب مانند گسلها و شکستگیهای عمده، کانیسازی کرده­اند. فشار زیاد سیال کانیساز موجب شده است که در برخی مناطق سنگ­های تراکیتی به سنگ­های شبه­برشی تبدیل شوند.

کلیدواژه‌ها

کتابنگاری
 
آرین، م. ع.، 1370- پتروگرافی و پترولوژی سنگ­های آتشفشانی منطقه رباطکریم، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
امیری، ع.، 1374- مطالعه زمین­شناسی، کانیشناسی و عوامل کنترل کننده تشکیل و تمرکز ماده معدنی در کانسار منگنز رباط کریم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
روان­بد، ب.، 1366-  مطالعه متالوژنی کانسار منگنز رباط کریم از دیدگاه ژئوشیمی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
معین­وزیری، ح. و احمدی، ع.، 1377‏- پترولوژی و پتروگرافی سنگ­های آذرین، انتشارات دانشگاه  تربیت معلم.
مقدسی، س. ج.، 1385- مینرالوگرافی (کانهنگاری). انتشارات دانشگاه پیام نور، 240 صفحه.
 References
 Adachi, M., Yamamoto, K., and Sugisaki, R., 1986- Hydrothermal chert and associated Siliceous rocks from the northern pacific: Their geological significations indication of ocean ridge activity: sed. Geology, V._47: 125-148.
Choi, J. H., Hariya, Y., 1992- Geochemistry and depositional environment of Mn oxide deposits in Tokoro belt, northeastern Hokkaido, Japan. Econ. Geol., V.87: 1265-1274.
 Cronan, D. S., 1980- Underwater minerals: London. Academic press. P. 362.
 Dostal, J., Church, B. N., Reynolds, P. H.  and Hopkinson, L., 2001- Eocene volcanism in the BuckCreek basin, central British Columbia (Canada): transition from arc to extensional volcanic. J. Volcano. Geothermal. Res., 107: 149-170.
 Elderfield, H., Greaves, M. J., 1981- Negative Cerium anomalies in the rare earth element patterns of oceanic ferromanganese nodules. Earth planet. Sci. Let., V. 55. P.163-170.
 Gultekin, A. H., 1998- Geochemistry and Origin of the Oligocene Binkilic Manganese Deposit; Thrace Basin, Turkey. Tr. Jr. of Earth Sciences. V. 7. P.11-23.
Marta, J. K., 1992- Geochemistry and origin of the Bald knob manganese deposit, North Carolina, Eco. Geol., V. 87: 2035-2040.
Mosier, D. L., and Campbell, D. L., 1995- Epithermal Mn Deposits. In: du Bray, E.A. (Editor), Preliminary compilation of descriptive geoenvironmental mineral deposit models, U.S. Geological Survey, Denver, Colorado, Open-File Report 95-831, p. 170-173
Nicholson, K., 1992-. Contrasting mineralogical–geochemical signatures of manganese oxides; Guides to metallo genesis, Economic Geology. 87, P. 1253-1264.  
Pracejus, B., 2008- The Ore minerals under the microscope: an optical guide, Elsevier. 875 p
 
Rollinson, H. R., 1993- Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation. Longman Scientific & Technical, 351 p.
Takahashi, Y., Tada, A., Shimizu, H., 2004- Distribution of pattern of rare earth ions between water and montmorillonite and its relation to
the sorbet species of the ions. Analytical Sciences  20,P.1301–1306.
Taylor, S.R. and McLennan, S.M., 1985- The continental crust: its composition and evolution, Black well, Oxford.
 Toth, J.R., 1980. Deposition of Submarine cherts rich in manganese and iron. Geol. Soc.of Am. Bull., V.91: 44-54.