نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد، شرکت مهندسین مشاور کاوشگران، تهران، ایران.

3 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال؛ پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

چکیده

رده­بندی و بررسی ناپیوستگی­ها در شناخت و حل مسائل زمین­شناسی به‌ویژه در زمین­شناسی مهندسی و مکانیک سنگ بسیار اهمیت دارد. امروزه رده‌­بندی درزه­ها با استفاده از دو ویژگی شیب و جهت شیب در شبکه استریونت انجام می­شود، اما بررسی­های نوین بیانگر آن است که تنها دو عامل شیب و جهت شیب قادر به نشان دادن ویژگی­ها و رفتار آنها در حل بسیاری از مسائل از جمله پایداری سازه­های ژئوتکنیکی نیستند. در این نوشتار از روشی جدید برای رده­بندی درزه­ها با استفاده از 3 ویژگی درزه در یک محیط نرم‌افزاری 3 بعدی با استفاده از نرم‌افزارهای SPSSو Matlab استفاده شده است. همچنین به منظور کاربردی کردن این روش درزه­های معدن سنگ چینی نی­ریز به عنوان مطالعه موردی رده‌بندی شد. در بررسی و تحلیل درزه­ها در این معدن از ویژگی شیب و جهت شیب به همراه نوع پرشدگی به عنوان ویژگی سوم استفاده شده و در ادامه نتایج به دست آمده از این روش با روش معمول دسته بندی با 2 ویژگی مورد مقایسه قرار گرفته است. این مقایسه نشان داد که یک سامانه درزه در روش قدیمی به دو سامانه درزه در روش نوین تبدیل شده است که یک دسته درزه دارای پرشدگی با اکسید آهن و دسته درزه دیگر فاقد پرشدگی است. بررسی­ها نشان می­دهد که دسته درزه بدون پرشدگی در محدوده معدن سبب ریزش و ناپایداری دیواره­ها و همچنین سبب رخداد پدیده پوسته شدگی در پاشنه برخی پله­ها می‌شود. در پایان نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSSمنحنی رگرسیون و مقدار کوواریانس برای هر یک از دسته درزه­های روش نوین رسم و محاسبه شد. نتایج نشان داد، هر چه جهت شیب درزه‌هایی که فاقد پرشدگی هستند به سمت شمال میل می­کند، شیب آنها به 90 درجه نزدیک­تر می­شود که این امر می‌تواند کلیدی  برای شناخت ناپایداری­ها و همچنین طراحی و برنامه‌ریزی استخراج در معدن سنگ چینی باشد.   

کلیدواژه‌ها

آقانباتی، ع.، 1385- زمین­شناسی­ ایران، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ص610 .
تخم‌چی، ب.، معماریان،ح.،مشیری، ب. و احمدی، ح.، 1388- منطق جدید در رده‌بندی دسته‌درزه‌ها به روش شبکه عصبی MLP و بررسی عدم قطعیت در شبکه عصبی،      فصلنامه زمین دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، سال چهارم، بهار 1388.
نقشه زمین‌شناسی 1:100000 نیریز، 1375- سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

References
Barton, N. R., 1974- A Review of the Shear Strengthof Filled Discontinuities in Rock. Norwegian GeotechnicalInstitute, Pub. No. 105.
Haller, D. & Hamon, G., 1993- Meillon-Saint Faust gas field, Aquitaine basin; Structural re-evaluation aids understanding of water invasion. In Parker, J. R. (ed.) Petroleum Geology of NW Europe, Proceedings of the 4th conference. Geological Society, London, 1519-1526 
Memarian, H. & Fergusson, C. L., 2003- Multiple fracture sets in the southeastern Permian-Triassic Sydney basin, New South Wales, Australian Journal of Earth Sciences, Vol.50, and PP.49-61.
Trollope, D. H., 1980- The Vaiont slope failure. Rock Mechanics, 13(2), 71–88.
Wyllie, D. C. &  Mah, C. W., 2005- Rock slope engineering: civil and mining, 4th edit, Taylor & Francis e-Library, ISBN 0-203-49908-5