فصلنامه علمی علوم زمین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اعضای دفتر فصلنامه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

داوران سال 1400

لینک پابلونز فصلنامه علوم زمین

آیین نامه تعیین هزینه پردازش مقاله در نشریات علمی دسترسی باز

بررسی ساختار مقاومت ویژه الکتریکی میدان زمین‌گرمایی سبلان با استفاده همزمان از داده‌های مگنتوتلوریک و الکترومغناطیس حوزه زمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دکتری، گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

انرژی زمین­گرمایی منبع پاک و طبیعی برای تولید الکتریسته و دیگر مصارف صنعتی است. آتشفشان سبلان در استان اردبیل و در شمال باختری ایران واقع شده است. در سال 1998 به­عنوان اولین اولویت اکتشاف انرژی زمین­گرمایی در ایران، برداشت داده­های مگنتوتلوریک و داده­های الکترومغناطیسی حوزه زمان در منطقه سبلان، در 212 سایت انجام شده است. برداشت داده‌های مگنتوتلوریک در بازه بسامدی 1- 8192 هرتز در مجاورت محل برداشت داده­های الکترومغناطیسی حوزه زمان انجام گرفته است. مشکل عمده­ای که به سبب توزیع بی‌هنجاری­های سطحی موجب شیفت مقادیر مقاومت ویژه (بدون تغییر فاز) می­‌شود با عنوان اثر استاتیک شیفت مطرح است که در این مطالعه از داده­های الکترومغناطیس حوزه زمان برای حذف این اثرات استفاده شده است. هر دو مد داده­های مگنتوتلوریک به وسیله انطباق با منحنی مربوط به تغییر مقاومت ویژه حوزه زمان (به ویژه در بسامدهای بالا) مورد تصحیح اثر استاتیک شیفت قرار گرفت. مدل‌سازی یک و دوبعدی بر روی داده­های تصحیح شده با استفاده از نرم‌افزار WinGlink انجام شده است. از آنجا که ابعاد واقعی مخازن زمین­گرمایی از نظر تغییرات مقاومت ویژه سه بعدی است، انجام مدل‌سازی یک‌بعدی به تنهایی تقریب صحیحی نیست. اما نتایج مدل‌سازی دو‌بعدی با تعیین و مطالعه دقیق استرایک در منطقه تا حد زیادی معتبر است. در این مقاله به منظور دستیابی به موقعیت منبع حرارتی و نحوه توزیع مقاومت ویژه در منطقه، تعداد سه نیمرخ متقاطع با 54 سایت در اطراف آتشفشان سبلان مورد بررسی و مدل­سازی دوبعدی قرار گرفت. با ترکیب مقاطع دو‌بعدی به دست آمده از مدل­سازی، امکان دستیابی بهتر به نحوه توزیع مقاومت ویژه در ژرفا و ارائه یک مدل فرضی دو و نیم (5/2) بعدی فراهم شده است. این مدل نشانگر وجود احتمالی مخزن اصلی حرارتی در سمت باختر و جنوب باختر منطقه وتا حد زیادی تأیید‌کننده نتایج دیگر پژوهش‌ها و اطلاعات زمین‌شناسی موجود در منطقه است.

کلیدواژه‌ها

مراجع
References     
Amidi, M., 1978- 1:250,000 Geological quadrangle map of Iran-Ahar. Ministry of Mine and Metals. Geological Survey of Iran.
Berdichevsky, M. N. & Dmitriev, V. I., 1976- Distortion of magnetic and electric fields by near-surface lateral inhomogeneities. Acta Geodaet. Geophys. Montanist. Acad. Sci. Hung.11, 447-483.
deGroot-Hedlin, C., 1991- Removal of static shift in two dimensions by regularized inversion, Geophysics, 56, 2102 - 2106.
Emami, H., 1994- Meshkinshahr 1; 100, 000 Scale Geological Map. Geological Survey of Iran.
Fanaee Kheiabad, G. A., Oskooi, B., Porkhial, S. and Rahmani, M. R., 2010- Investigation of Sabalan geothermal field structure using Magnetotelluric data, Presented in 14th Geophysics Conference of Iran, Tehran, Iran.
Fotouhi, M., 1995- Geothermal Development in Sabalan, Iran.Proceedings, World Geothermal Congress, Italy.
Irfan, R., Kamah, Y., Gaffar, E. & Winarso, T., 2010- Magnetotelluric Static Shift Correction Using Time Domain Electromagnetics Case Study: Indonesian Geothermal Rough Fields, Proceedings World Geothermal Congress Bali, Indonesia, 25-29
Jiracek, G. R., Haak, V. & Olse, K. H., 1995- Practical Magnetotellurics in a continental rift environment, in Continental Rifts: Evolution, Structure and Tectonics, edited by K.H. Olsen, elsevire, New York, 103-129.
Jones, A. G., 1988- Static shift of magnetotelluric data and its removal in a sedimentary basin environment: Geophysics, 53, 967-978.
Khosrawi, K.,1996- Geochemistry of geothermal springs in the Sabalan area, Azarbydjan, Iran. The United Nations University Geothermal Training Program Reports (Iceland), 1996 Number 7.
KML, 1998- Sabalan geothermal project, Stage 1, Surface exploration, final exploration report. Kingston Morrison Limited Co. Report 2505-RPT-GE-003 for the Renewable Energy Organization of Iran (SUNA), Tehran, Iran, 83 pp
Meju, M. A., 1996- Joint inversion of TEM and distorted MT soundings: some effective practical considerations, Geophysics 61, 56– 65.
Meju, M. A., 2002- Geoelectromagnetic exploration for natural resources: models, case studies and challenges. Surveys in Geophysics, 23, 133-205.
Noorollahi, Y., Itoi, R., Fujii, H. & Tanaka,T., 2007- Geothermal resources exploration and wellsite selection with environmental consideration using GIS in Sabalan Geothermal area, Proceedings, Thirty-Second Workshop on Geothermal Reservoir Engineering Stanford University, Stanford, California ,January 22-24, 2
Pellerin, L. & Hohmann, G. W., 1990- Transient electromagnetic inversion: a remedy for magnetotelluric static shifts, Geophysics, 55, 1242 -1250.
Rodi, W. L. and Mackie, R. L., 2001- Nonlinear conjugate gradients algorithm for 2D magnetotelluric inversion, Geophysics, 66, 174–187, doi:10.1190/1.1444893.
Sternberg, B. K., Washburne, J. C. & Pellerin, L., 1988- Correction for the static shift in magnetotellurics using transient electromagnetic soundings. Geophysics 53, 1459-1468.
Vozoff, K., 1987- The magnetotelluric method, in Electromagnetic Methods in Applied Geophysics, Vol. 2: Application, Parts A and B, pp. 641–711, ed. Nabighian, M.N., SEG, Tulsa.
Zhdanov, M. S. & Keller, G. V., 1998- The Geoelectrical Method in Geophysical Exploration, Elsevier Amsterdam, pp. 873.
 
فصلنامه علمی علوم زمین
دوره 22، شماره 86
اسفند 1391
صفحه 29-34
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار