فصلنامه علمی علوم زمین

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اعضای دفتر فصلنامه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

داوران سال 1400

لینک پابلونز فصلنامه علوم زمین

آیین نامه تعیین هزینه پردازش مقاله در نشریات علمی دسترسی باز

تشخیص تنشگاه های بزرگ در البرز با استفاده از لرزه خیزی دهه گذشته و معرفی محتمل ترین مکان های رویداد زمین‌لرزه های بزرگ آینده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.

چکیده

در این نوشتار با استفاده از پیشینه لرزه­خیزی در منطقه زمین‌ساختی البرز، به شناسایی مکان­هایی می­پردازیم که بیشترین احتمال را برای رویداد زمین­لرزه در این ناحیه دارند. در این راستا، متغیرهای لرزه­خیزی (a، b) در ناحیه البرز، به صورت محلی و برای نقاطی با فاصله 10 کیلومتر از یکدیگر محاسبه شده و نقشه متغیرهای لرزه­خیزی منطقه به‌دست آمده است. نقاطی از نقشه مش­بندی شده منطقه که دارای کمینه­ مقدار b هستند، متحمل بیشترین میزان تنش می­شوند، در نتیجه چنین نقاطی معرف تنشگاه­های البرز یعنی محتمل­ترین نقاط برای رخداد زمین‌لرزه هستند. محاسبه متغیر زمان بازگشت محلی (TL) با استفاده از متغیرهای a و b، به عنوان متغیری که محل تنشگاه­ها را به صورت تجمع­یافته­تری نسبت به متغیر b  برآورد می‌کند، به تعیین دقیق­تر مکان تنشگاه­ها انجامیده است. با رسم نقشه احتمال خطر محلی (PL) در ناحیه البرز که با استفاده از مطالعه لرزه­خیزی ناحیه پیش از زمین­لرزه 2004 کجور- فیروزآباد (3/6MW=) به‌دست آمده است، نشان داده می­شود که روش یاد شده، محل رخداد زمین­لرزه یاد‌شده را به عنوان یک ناحیه با احتمال زیاد برای رخداد زمین­لرزه بزرگ معرفی کرده است. نقشه متغیرهای یاد‌شده برای لرزه­خیزی ناحیه در دو بازه زمانی قبل و بعد از زمین­لرزه کجور- فیروزآباد رسم شده تا تغییرات زمانی متغیرهای لرزه­خیزی تحت‌تأثیر این زمین­لرزه مطالعه شود. نقشه لرزه­خیزی منطقه پس از رخداد زمین­لرزه، نشان می­دهد که رخداد آن باعث تغییر الگوی توزیع تنش در منطقه شده است. این زمین­لرزه محل تنشگاه­ها را تغییر داده و رژیم انباشت تنش در ناحیه را از نیمه باختری البرز به نیمه خاوری انتقال داده است.  به نظر می­رسد، گسیختگی قطعه باختری گسل خزر در زمین­لرزه کجور­- فیروزآباد و لرزه­خیزی بالای بخش میانی این گسل، باعث انتقال قفل­شدگی از انتهای باختری به انتهای خاوری آن شده است. بنابراین قطعه انتهای خاوری گسل خزر به عنوان مکانی که به‌تازگی تنش بالایی را تحمل می­کند و به عنوان یک تنشگاه جدید در ناحیه البرز معرفی می­شود. به همین ترتیب، محدوده بین نیمه خاوری گسل شمال البرز و گسل عطاری و همچنین گسل جاجرم به عنوان تنشگاه­های جدید و در نتیجه نواحی خطر جدید در ناحیه البرز معرفی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

مراجع
References
Aki, K., 1984- Asperities, barriers, characteristic earthquakes and strong motion prediction, J. Geophys. Res. 89: 5867-5872
Allen, M. B., Vincent, S. J., Ian Alsope, G., Ismail-Zadeh, A. & Felcker, R., 2003- Late Cenozoic Deformation in the South Caspian Region: Effects of a Rigid Basement Block Within a Collision Zone, Tectonophysics 366: 223–239
Ambraseys, N. N. & Melville, C. P., 1982 - A history of Persian earthquakes, Cambridge University Press, UK, 219 p
Berberian, M. & Yeats, R. S., 1999- Patterns of Historical Earthquake Rupture in the Iranian Plateau, Bull. Seism. Soc. Am. 89: 120-139
Berberian, M. & Yeats, R. S., 2001- Contribution of Archeological Data to Studies of Earthquake History in the Iranian Plateau, Journal of Structural Geology 23: 563-584
Ghods, A. & Sobouti, F., 2005- Quality assessment of seismic recording: Tehran seismic telemetry network, Asian Journal of Earth Sciences 25: 687-694
Gorshkov, A. I., Kuznetsov, I. V., Panza, G. F. & Soloviev, A. A., 2000- Identification of Future Earthquake Sources in the Carpatho-Balkan Orogenic Belt Using Morphostructural Criteria, Pure and Applied Geophysics 157: 79-95
Hessami, H., Jamali, F. & Tabassi, H., 2003 - Major Active Fault of Iran, International Institute of Earthquake Engineering and Seismology, Tehran, Iran.
Jackson, J., Priestley, K., Allen, M. & Berberian, M., 2002-  Active tectonics of the South Caspian Basin, Geophys. J. Int. 148: 214– 245
Novelo-Casanova, D. A., Martı´nez-Bringas, A. & Valde´s-Gonza´lez, C., 2006- Temporal variations of QC-1 and b-values associated to the December 2000–January 2001 volcanic activity at the Popocatepetl volcano, Mexico, Journal of Volcanology and Geothermal Research 152: 347–358
Öncel, A. O., Alptekin, Ö. & Main, I., 1995- Temporal variations of the fractal properties of seismicity in the western part of the north Anatolian fault zone: possible artefacts due to improvements in station coverage, Nonlinear Processes in Geophysics 2: 147-157
Öncel, A. O. & Wyss, M., 2000 - The Major asperities of the 1999 Mw= 7.4 Izmit earthquake defined by the microseismicity of the two decades before it, Geophys. J. Int. 143: 501-506
Scholz, C. H., 1968- The Frequency-Magnitude Relation of Microfracturing in Rock and its Relation to Earthquakes, Bull. Seism. Soc. Am. 58: 399-415
Tatar, M., Jackson, J., Hatzfeld, D. & Bergman, E., 2007- The 2004 May 28 Baladeh earthquake (Mw 6.2) in the Alborz, Iran: overthrusting the South Caspian Basin margin, partitioning of oblique convergence and seismic hazard of Tehran, J. Geophys. Res. 170: 249-261
Urbancic, T. I., Trifu, C. I., Long, J. M. & Young, R. P., 1992- Space-time correlations of b-values with stress release, Pageoph 139: 449-462
Wiemer, S., 2001- A software package to analyze seismicity: ZMAP, Seism. Res. Letts. 72: 373-382
Wiemer, S. & Wyss, M., 1997- Mapping the frequency-magnitude distribution in asperities: An improved technique to calculate recurrence times?, J. Geophys. Res. 102: 15115-15128
Wiemer, S. & Wyss, M., 2000- Minimum magnitude of completeness in earthquake catalogs: examples from Alaska, the Western United States, and Japan, Bull. Seism. Soc. Am. 90: 859-869
Wiemer, S. & Wyss, M., 2002- Mapping spatial variability of the frequency-magnitude distribution of earthquakes, Advances in Geophysics 45: 259-302
Wyss,  M., 1973 - Towards a physical understanding of the earthquake frequency distribution, Geophys. J. R. Astron. Soc. 31: 341-359
Wyss, M., Schorlemmer, D. & Wiemer, S., 2000 - Mapping asperities by minima of local recurrence time: The San Jacinto-Elsinore fault zones, J. Geophys. Res. 105: 7829-7844
Zuniga, R. & Wyss, M., 2001- Most and Least Likely Locations of Large to Great Earthquakes Along the Pacific Coast of Mexico, Estimated from Local Recurrence Times Based on b-values, Bull. Seism. Soc. Am. 91: 1717-1728
 
 
فصلنامه علمی علوم زمین
دوره 22، شماره 85
آذر 1391
صفحه 125-134
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار