نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار ، گروه ژئوفیزیک، دانشگاه اوپسالا، سوئد.

چکیده

داده‌های الکترومغناطیسی هوابرد در حوزه‌های زمان و بسامد برداشت می‌شوند. در حوزه زمان، تغییرات زمانی میدان مغناطیسی ثانویه و در حوزه بسامد مقدار خود میدان مغناطیسی ثانویه اندازه‌گیری می‌شود. در این نوشتار داده‌های الکترومغناطیسی هوابرد حوزه بسامد با اعمال روش معکوس‌سازی اُکام به مقادیری از مقاومت ویژه تبدیل می‌شوند که خواص الکتریکی لایه‌های افقی زمین را نشان می‌دهند. در این بررسی، تعداد لایه‌ها بسیار بیشتر از تعداد داده‌هاست. پس با انتخاب مناسب یک تابع هدف و کمینه‌کردن آن با استفاده از روش کمترین مربعات، به گونه‌ای عمل می‌شود که هم متغیرهای مدل دارای کوچک‌ترین ساختار باشند و هم داده‌ها به حد کافی برازش شوند. از برتری‌های این روش نیاز نداشتن به مدل اولیه است و مدل آغازگر هرچه باشد به مدل نهایی همگرا می‌شود. اعمال این روش بر داده‌های الکترومغناطیسی هوابردِ حاصل از مدل‌های مصنوعی، نتایج قابل قبولی را تولید می‌کند. این روش همچنین بر داده‌های الکترومغناطیس هوابرد منطقه کلاته رشم در استان سمنان اعمال شده است. مقاطع و نقشه‌های به‌دست آمده، وجود ناحیه کمانی شکل را، که در نقشه زمین‌شناسی مشخص شده، تأیید می‌کنند. افزون بر آن، این نقشه‌ها نشان می‌دهند که این ناحیه کمانی ستبر‌تر از آن است که در سطح برونزد دارد و علت آن وجود آبرفت‌های با ستبرای تقریبا" 7 متر است که در این ناحیه نهشته شده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها

عامری، ع.، رضوی، س. ا. و جعفری، ف.، 1388- بررسی بی‌هنجاری‌های ژئوفیزیک هوایی با روش مغناطیس‌سنجی و RS, IP در منطقه رشم - استان سمنان،      سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 114 صفحه.
 
References
Constable, S. C., Parker, R. L. & Constable, C. G., 1987- Occam’s inversion: A practical algorithm for generating smooth models from electromagnetic sounding data: Geophysics, 52, 289–300.
Farquharson, C. G. & Oldenburg, D. W., 1993- Inversion of time domain electromagnetic data for a horizontally layered earth: Geophys. J. Internat., 114, 433–442.
Farquharson, C. G., Oldenburg, D .W. & Routh, P. S., 2003- Simultaneous 1D inversion of loop–loop electromagnetic data for magnetic susceptibility and electrical conductivity: Geophysics, 68, 1857-1869.
Fraser, D. C., 1978- Resistivity mapping with an airborne multicoil electromagnetic system: Geophysics, 43, 144–172.
Frischknecht, F. C., 1967- Fields about an oscillating magnetic dipole over a two-layer earth and application to ground and airborne electromagnetic surveys: Quarterly of the Colorado School of Mines, 62, No. 1.
Fullagar, P. K. & Oldenburg, D. W., 1984- Inversion of horizontal loop electromagnetic frequency sounding: Geophysics, 49, 150–164.
Huang,  H. & Fraser, D. C., 2003- Inversion of helicopter electromagnetic data to a magnetic conductive layered earth, Geophysics, 68, 1211-1223.
Glenn, W.  E.,  Ryu, J., Ward, S. H.,  Peeples, W. J. & Phillipps, R. J., 1973- The inversion of vertical magnetic dipole sounding data: Geophysics, 38, 1109–1129.
Oldenburg, D. W., 1994- Practical strategies for the solution of large scale electromagnetic inverse problems: Radio Science, 26, 1081–1099.
Wait, J. R., 1951- The magnetic dipole over the horizontally stratified earth: Canadian Journal of Physics, 29, 577-592.
Wait, J. R., 1982- Geo-Electromagnetism, Academic press, 268 p.
Ward, S. H., 1967- Electromagnetic theory for geophysical applications, in Ward, S. H., Ed., Mining geophysics, 2, Theory: Soc. Expl. Geophys., 13–196.