نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه زمین‎شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زمین‎شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین‎شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

تاقدیس هفتکل یکی از میادین نفتی در فروبار دزفول واقع در زاگرس چین‎خورده است. در این مطالعه به بررسی عوامل کنترل کننده توزیع شکستگی‎ها پرداخته شده است که به عنوان مهم‎ترین متغیرهای مؤثر بر جایگیری مواد هیدروکربوری در سازند مخزنی آسماری هستند و در این زمینه با بهره‎گیری از اطلاعات زیرسطحی و روش‎های تحلیل زیرسطحی، شکستگی‎های این تاقدیس بررسی شده است. روش‎های مورد استفاده در بررسی شکستگی‎ها شامل تحلیل دوایر محاطی، محاسبه میزان انحنای محوری ساختمان مخزن و بررسی تغییر ستبرای روباره رسوبی هستند. نتایج دوایر محاطی و نقشه‌ تغییر ستبرای روباره رسوبی نشان داد که بیشترین تمرکز و گسترش‌یافتگی شکستگی‌ها در ناحیه لولایی و در بخش نیمه خاوری تاقدیس هفتکل جای دارد. همچنین بالاترین تراکم شکستگی‎ها، در کمان بیرونی انحناهای محوری وجود دارد و با افزایش ژرفا تراکم آنها کم می‎شود. شواهد نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل کنترل‌کننده توزیع شکستگی‌ها، هندسه و سازوکار چین‌خوردگی خمشی- لغزشی است.

کلیدواژه‌ها

آقانباتی، ع.، 1385- زمین‎شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‎شناسی کشور، تهران، 586 ص.
ترابی، آ. و قاسمی، م. ر.، 1383- تحلیل جنبشی چین‎خوردگی در افق‎های مخزنی میدان‎های نفتی واقع در فروافتادگی دزفول، سال یازدهم، شماره 52-51، صص. 1 تا 11.
جلیلی، ی.، خطیب، م. م. و یساقی، ع.، 1394- تحلیل شکستگی‌های ساختارهای مخزنی مؤثر بر ناپایداری چاه‌های اکتشافی ـ توسعه‌ای نفت در فروبار دزفول، زاگرس چین‌خورده، دوره 5، شماره 16، صص. 1 تا 12.
حیدری، خ.، 1377- مطالعه زمین‎شناسی مخزن آسماری میدان هفتکل، گزارش شماره پ-4793، اداره کل زمین‎شناسی گسترشی، شرکت ملی مناطق نفت‎خیز جنوب، 77 ص.
خان‌محمدى، م. و شرکتى، ش.، 1389- تحلیل ‌ا در میدان گازى پارس جنوبى، ماهنامه اکتشاف و تولید، صص. 43 تا 49.
رمضانی، ع.، علوی، س.، حاجی‎علی‎بیگی، ح.، 1389- تحلیل ساختاری و شکستگی‎های میدان نفتی لالی، فصلنامه زمین‎شناسی ایران، سال ششم، شماره 23، پاییز، صص. 19 تا 35.
شرکت ملی مناطق نفت‎خیز جنوب، 1383- مطالعه جامع مخزن آسماری میدان هفتکل، گزارش شماره پ-5551، اداره کل زمین‎شناسی گسترشی، شرکت ملی مناطق نفت‎خیز جنوب،  97 ص.
ظهراب‌زاده، م.، 1388- تحلیل سیستماتیک شکستگی‌های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران (با استفاده از نتایج: تفسیر نمودارهای تصویرگر)"، ماهنامه اکتشاف و تولید، شماره 63.
علی‎پور، ر.، علوی، س.، قاسمی، م. ر.، 1392- شکستگی‎های سنگ مخزن آسماری در میدان نفتی پازنان، نشریه علوم دانشگاه خوارزمی، جلد 2، شماره 2، صص. 483 تا 500.
محمدیان، ر. و آرین، م.، 1389- تحلیل شکستگی‎های مخزن آسماری میدان نفتی مارون، نشریه علوم زمین، سال بیستم، شماره 78، صص. 87 تا 96.
مطیعی، ه.، 1374- زمین‎شناسی نفت زاگرس، جلد اول، انتشارات سازمان زمین‎شناسی کشور، تهران، 589 ص.
نورائی‌نژاد، خ.، امیری‌بختیار، ح.، محمدیان، ر. و عزیزی، ع.، 1393- بررسی متغیرهای هندسی و جنبشی شکستگی‍های مخزن آسماری میدان مارون، سال بیست و چهارم، شماره 93، صص. 4 تا 37.
یزدانی، م.، علوی، ا. و سراج، م.، 1385- متحلیل ساختاری و شکستگی‌های میدان نفتی پارس، فصلنامه زمین‌شناسی ایران، سال دوم، شماره 5، صص. 43 تا 56.
 
References
Abdollahie Fard, I., Sherkati, S. and Letouzey, J., 2006- Neogene salt in southwest Iran and its interaction with Zagros folding, American Association of Petroleum Geologists Geo 2006 Middle East Conference and Exhibition, Bahrain.
Bourne, S. J., Bauckmann, F., Rijkels, L., Stephenson, B. J., Weber, A. and Willemse, E. J. M., 2000- Predective modelling of naturally fractured reservoirs using geomechanism and flow simulation.9th Abu Dhabi Intern Petroleom Exhibition and Conference (Abu Dhabi, UAE) 10 PP.
Colman-Sadd, S., 1978- Fold development in Zagros simply folded belt, Southwest Iran." American Association of Petroleum 62: 984–1003.
Eshghi, M., 1969- Photo linears, Asmari Fracture System and well productivity of Aghajari Area, IOOC, Rep. No.1152.
Lisle, R. J., 1994- Detection of zones of abnormal strains in structures using Gaussian curvature analysis." American Association of Petroleum Geologists Bulletin 78: 1811-1819.
McCord, D. R., 1975- Asmari reservoir, Khuzestan province Iran, Fracture study of Asmari reservoir, OSCO
Mitra, S., 2002- Structural models of faulted detachment folds. AAPG Bulletin, 86, 671–693.
Nelson, R. A., 2001- Geologic analysis of naturally fractured reservoirs, Gulf publishing, Houston, Texas, 2nd ed., 332P.
Sangree, J. B., 1963- Correlation of joint spacing and type Asmari limestone Iran, LOE & PC report no., 753 PP. (Un pub.).
Sherkati, S. and Letouzey, J., 2004- Variation of structural style and basin evolution in the central Zagros (Izeh zone and Dezful Embayment), Iran. Marine and Petroleum Geology, 21, 535-554.
Stearns, D. W. and Friedman, M., 1972- Reservoirs in Fractured Rocks, Am., Assoc., Pet., Geol., Bull., 16, 82-106.