نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران

2 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 استادیار، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، تهران، ایران

چکیده

معدن مس و مولیبدن پورفیری کهنگ در استان اصفهان و 10 کیلومتری خاور شهرستان زفره و در کمربند آتشفشانی- نفوذی ارومیه - دختر قرار گرفته است. بیش از 90 درصد سنگ‌های این محدوده اکتشافی تحت تأثیر سیال‌های گرمابی دگرسان شده است به گونه‌ای که انواع دگرسانی‌های مرتبط با ذخایر مس و مولیبدن پورفیری در آنجا دیده می‌شود. بیشتر سنگ‌های منطقه از نوع حدواسط تا اسیدی نیمه‌آتشفشانی است و دگرسانی‌های فیلیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک و سیلیسی را نشان می‌دهند. با توجه به این که توده اصلی ذخیره تحت تأثیر فرسایش قرار نگرفته است و در ژرفا قرار دارد، دگرسانی پتاسیک در سطح محدوده رخنمون ندارد. در بررسی دگرسانی‌های موجود در منطقه اکتشافی از روش‌های مختلفی همچون دورسنجی، مطالعه مقاطع نازک و  تجزیه شیمیایی نمونه‌ها استفاده شده است. مسئله دیگری که در این پژوهش به آن پرداخته شده آمیختگی ماگمایی است؛ این مسئله با شواهد سنگ‌نگاری همچون بافت غربالی، حاشیه‌های خلیجی در درشت‌بلورهای اولیه کوارتز و چگونگی تأثیر سیال‌های گرمابی در بلورهای پلاژیوکلاز به‌ویژه در واحدهای سنگ‌شناختی آندزیت پورفیری تأیید می‌شود. از سوی دیگر حجم گسترده سنگ‌های اسیدی و نیمه‌اسیدی، محدوده قابل توجه دگرسانی و حضور دو نسل کانه‌زایی هر کدام به‌گونه‌ای نشان از آمیختگی ماگمایی در محدوده اکتشافی است. در این پژوهش به همانندی‌های کهنگ و دیگر پورفیری‌ها در  پهنه ارومیه- دختر توجه شده است.

کلیدواژه‌ها