نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامرضا قدمی ¹
• عباس مرادیان شهر بابکی ²
• سیدمحسن مرتضوی ¹

¹ استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

² دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه شهیدباهنر، کرمان، ایران

چکیده

در جنوب خاوری کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و شمال باختری شهرستان شهر بابک، منطقه جوزم، خبر و دهج بیش از 20 توده نفوذی بدرون سنگ‌های قدیمی‌تر نفوذ کرده‌اند. توده‌ها از نوع تونالیت تا گرانودیوریت است و سن آنها الیگومیوسن گزارش شده است. بافت آنها گرانوپورفیری و درشت‌بلورها شامل پلاژیوکلاز، آمفیبول و بیوتیت است. بر پایه داده‌های ژئوشیمیایی سرشت ماگمایی این سنگ‌ها کالکوآلکالن بوده و در یک حاشیه فعال قاره‌ای، متعلق به گرانیتوییدهای کمان آتشفشانی(نوع I) تشکیل شده‌اند. این سنگ‌ها از عناصر LILE غنی و از عناصر HFSE مانند Ti ، Nb و Ta تهی شده‌اند و در نمودار بهنجارشده با گوشته اولیه دارای نشانگر یک الگوی به‌شدت تفریق یافته از عناصر خاکی کمیاب و بدون بی‌هنجاری منفی اوروپیم هستند. این سنگ‌ها دارای مقادیر بالای SiO₂، ,Al₂O₃Sr، Sr/Y و La/Yb و مقادیر پایینی از MgO، Y و Yb نسبت به سنگ‌های کالکوآلکالن معمولی هستند و در آنها ویژگی‌های آداکیتی دیده می‌شود. مقادیر بالای استرانسیم، نبود بی‌هنجاری منفی اوروپیم، غنی‌شدگی عناصر خاکی کمیاب سبک، تهی‌شدگی عناصر خاکی کمیاب سنگین، Y و Yb نشانگر ذوب یک سنگ منشأ دارای گارنت و هورنبلند در نبود پلاژیوکلاز است. بر پایه سیماهای بالا و نسبت‌های به‎دست آمده این سنگ می‌توانند از ذوب گارنت- آمفیبولیت یا آمفیبول- اکلوژیت حاصل شوند که احتمالاً حاصل از فرورانش سنگ‌کره اقیانوسی نوتتیس به زیر قاره ایران مرکزی است.

کلیدواژه‌ها

• تونالیت
• گرانودیوریت
• نوتتیس
• آداکیت
• ارومیه- دختر