نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد مشهد، ایران

3 دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، اهواز، ایران

چکیده

تبخیری‌ها شامل طیف گسترده‏‏ای از نهشته‏های شیمیایی هستند که در سطح یا نزدیک سطح زمین از شورابه‏های تغلیظ شده به‌وسیله تبخیر حاصل می‏شوند. فرایندهای دیاژنزی از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که در کیفیت مخازن هیدروکربنی می‌توانند مؤثر باشند. مخزن آسماری در میدان منصوری با سن الیگومیوسن متشکل از توالی کربناتی و آواری است که کیفیت مخزنی این نهشته‌ها متأثر از فرایندهای دیاژنزی در طول زمان است. از مهم‌ترین این فرایندها تشکیل سیمان انیدریت است که به‌صورت لایه‏ای، پویکیلوتوپیک، پرکننده خلل و فرج و فراگیر، گرهکی اولیه، گرهکی دفنی، بلورهای پراکنده، پرکننده شکستگی و رگچه‏‏ای در مخزن گسترش دارد. گسترش سیمان انیدرت بر روی کیفیت مخزنی تأثیر منفی دارد. از سوی دیگر قابلیت انحلال بالای این سیمان نسبت به سیمان‌های کربناتی می‌تواند دارای اثری مثبت در افزایش کیفیت مخزنی باشد. تأثیر متقابل فرایندهای دیاژنزی و بافت انیدرت در افزایش یا کاهش ویژگی‌های مخزنی سازند آسماری دیده می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که انیدریت (در طی دیاژنز) بیشترین نقش را به‌شکل بافت‏های فراگیر پرکننده خلل و فرج و فابریک پویکیلوتوپیک در کاهش کیفیت مخزن داشته است. ولی فرایندهایی مانند انحلال نقش اصلی را در افزایش کیفیت مخزن در سازند آسماری در میدان منصوری داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها