نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد‌رضا حسین‌زاده ¹
• محسن مؤید ²
• سجاد مغفوری ³
• سعید علیپور ⁴
• بهزاد حاج‌علیلو ⁵

¹ دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² استاد، گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

⁴ کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام‌نور تبریز، تبریز، ایران

⁵ دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام‌نور تبریز، تبریز، ایران

چکیده

منطقه مورد مطالعه در شمال‌باختری ایران و در زون متالوژنی ارسباران واقع می‌باشد. مجموعه سنگ‌های موجود در منطقه بالوجه شامل کوارتز‌دیوریت پورفیری (QDI)، کوارتز‌مونزونیت پورفیری (QMZ)، گرانودیوریت (GRD) و گابرو‌دیوریت کلم (GAD) به سن الیگومیوسن می باشد. میزبان اصلی کانی‌سازی مس و مولیبدن تیپ پورفیری در منطقه بالوجه توده کوارتز‌دیوریت است ولی در توده‌های نفوذی پورفیری دیگر نیز کانی‌زایی مس دیده می‌شود. بخش اعظم کانسار‌سازی به صورت افشان و رگه- رگچه‌ای می‌باشد. رگه‌- رگچه‌های اصلی در منطقه بالوجه بر اساس ساختار، بافت و کانی‌شناسی به چهار گروه C,B,A وD تقسیم شده‌اند که واجد مجموعه‌ای از کانی‌های سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، مولیبدنیت ، بورنیت، گالن و اسفالریت)، اکسیدی و هیدروکسیدی (مگنتیت، هماتیت و گوتیت) و  کربناته (مالاکیت و آزوریت) می‌باشند. کانسار بالوجه مانند دیگر کانسارهای مس- مولیبدن پورفیری دارای دگرسانی‌های پتاسیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک می‌باشد. ماگمای توده‌های مولد کانی‌زایی کالک‌آلکالن تا شوشونیتی بوده و از نظر موقعیت زمین ساختی، مرتبط با کمان‌‌های ماگمایی پس از برخورد می‌باشد. همچنین سیالات‌درگیر موجود در رگچه‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است، که این نتایج بیانگر دمای بالا (221- 381 درجه سانتی‌گراد)، شوری زیاد (5- 45 درصد وزنی نمک طعام) و حدوث پدیده جوشش در سیالات کانه‌دار کانسار بالوجه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• کانسار مس- مولیبدن پورفیری
• دگرسانی
• میانبارهای سیال
• بالوجه
• زون ارسباران