نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه تقی زاده ¹
• خالد معروفی ¹
• رضا فلاحت ¹
• علی اپرا ²

¹ دانشکده مهندسی نفت و گاز، دانشگاه صنعتی سهند، تبریز، ایران

² اداره زمین‌شناسی، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، اهواز، ایران

چکیده

به‌منظور شناسایی فاکتورهای موثر در عدم شکل‌گیری ذخایر هیدورکربنی در سیستم نفتی کرتاسه میانی-میوسن میدان گرنگان، پتانسیل سازندهای مستعد منشاء با استفاده از نتایج پیرولیز راک‌ایول و انعکاس ویترینیت ارزیابی گردید. همچنین، اثرات جذب ماتریکس معدنی، مواد آلی خنثی و بلوغ نیز بر خروجی‌های راک‌ایول بررسی شده و از نتایج حاصله به‌منظور تجزیه پارامترهای TOC (کربن آلی کل) و S2 (پتانسیل باقیمانده) فعال به بخش‌های نفت‌زا و گاززا بهره گرفته شد. نتایج، سازند پابده را سنگ‌منشاءی غنی و نابالغ معرفی نموده که از بیشترین ماده آلی فعال برخوردار می‌باشد. کمیت ماده آلی سازند کژدمی بصورتی غیرمنتظره، متوسط بوده و میزان مشارکت مواد آلی خنثی در آن قابل‌توجه است. این مهم در مورد نمونه‌های نفت‌زا/گاززای داریان بالایی و گاززای گدوان نیز صادق بوده و ماده آلی خنثی در این سازندها نیز فراوان می‌باشد. به‌نظر می‌رسد که این مشخصه‌ها معلول فعالیت‌های بلندای قدیمه خارک-میش در کرتاسه ‌باشد. ضمناً، توالی‌های منشاء به سن کرتاسه از درجه بلوغی درحد مراحل آغازین فاز اصلی تولید نفت برخوردار می‌باشند. در نهایت، با توجه به وجود توالی‌های مخزن و پوش‌سنگ باکیفیت، فقدان ذخایر اقتصادی در مخازن آسماری و بنگستان میدان گرنگان احتمالاً وابسته به کمیت و کیفیت متوسط ماده آلی و بلوغ ناکافی سازندهای مستعد منشاء می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• سیستم نفتی
• میدان گرنگان
• بلندای قدیمه
• مواد آلی خنثی
• ترکیب کروژن فعال

موضوعات

• زمین شناسی نفت