افشین زهدی؛ فرهاد عاصمی؛ علی لکی‌روحانی
چکیده
در این پژوهش، به منظور تعیین مدل دولومیتی شدن سازند سلطانیه، از یک رخنمون مناسب در 35 کیلومتری جنوب باختر شهر زنجان استفاده شده است. سازند سلطانیه در برش مورد مطالعه، 985 متر ستبرا دارد که بهطور همشیب و مشخص روی شیلها و ماسهسنگهای سازند بایندر قرار گرفته است و در بالا نیز توسط شیلها و ماسهسنگهای سرخ رنگ سازند باروت ...
بیشتر
در این پژوهش، به منظور تعیین مدل دولومیتی شدن سازند سلطانیه، از یک رخنمون مناسب در 35 کیلومتری جنوب باختر شهر زنجان استفاده شده است. سازند سلطانیه در برش مورد مطالعه، 985 متر ستبرا دارد که بهطور همشیب و مشخص روی شیلها و ماسهسنگهای سازند بایندر قرار گرفته است و در بالا نیز توسط شیلها و ماسهسنگهای سرخ رنگ سازند باروت پوشیده شده است. توزیع و گسترش دولومیتهای سازند سلطانیه، موازی با ردهبندی و لایههای رسوبی و دارای گسترش جانبی قابل ملاحظهای است. درون لایههای دولومیتی آثار جلبکهای سبز- آبی (استروماتولیتها) و همچنین گرهک و نوارهای چرت به فراوانی شناسایی شده است. بر پایه شواهد صحرایی، سنگنگاری و ژئوشیمیایی (XRD و ICP-OES)، چهار نوع دولومیت، در سازند سلطانیه تشخیص داده شده است، که عبارتند از دولومیتهای ریزبلور یا دولومیکرایت، دولومیتهای متوسط‌بلور متراکم و نیمه‌شکلدار، دولومیتهای درشتبلور نیمه‌شکلدار تا بیشکل و در پایان سیمان دولومیتی پر کننده حفرات سنگ. در این دولومیتها، شواهدی از وجود بلورهای دولومیت زیناسبی یا سدل دیده نشده است. نتایج این پژوهش بیانگر تشکیل این دولومیتها در یک محیط دیاژنزی دفنی کمژرفا تا به نسبت ژرف توسط سیال‌های دریایی با شوری متوسط (میانگین سدیم 325 پیپیام)، در اثر تراوش آب دریای تبخیر شده به درون سکوی کربناته سازند سلطانیه در منطقه مورد مطالعه است. مقادیر پایین استرانسیم (میانگین 47 پیپیام) و به نسبت بالاتر آهن (میانگین 3088 پیپیام) و منگنز (میانگین 453 پیپیام) در دولومیتهای درشت‌بلورتر، احتمالاً بیانگر افزایش اندازه بلورهای دولومیت و تبلور دوباره بلورهای دولومیت در طی تدفین است. مقادیر ناچیز باریم (میانگین 12 پیپیام) و نبود دولومیتهای زیناسبی درون توالی دولومیتی سازند سلطانیه نیز احتمالاً بیانگر دخالت نداشتن محلولها و سیال‌های گرمابی در طی فرایند دولومیتی شدن کربناتهای سازند سلطانیه در منطقه مورد مطالعه است.
داریوش اسماعیلی؛ محبوبه حیدری؛ رضا مقدور مشهور
چکیده
کمپلکس اولترامافیک- مافیک سیخوران در پهنه ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد و شامل واحد هارزبورژیت و دونیت پورفیروکلاستیک و واحد کومولا‌های گابرویی لایه‌ای است. با مطالعه ریزساختار‌ها و ویژگی‌های ژئوشیمی سرپانتینیت‌هایی از هارزبورژیت‌ها و دونیت‌ها درک بهتری از فرایند‌های سرپانتینی شدن و جایگیری این کمپلکس به دست می‌آید. بر ...
بیشتر
کمپلکس اولترامافیک- مافیک سیخوران در پهنه ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد و شامل واحد هارزبورژیت و دونیت پورفیروکلاستیک و واحد کومولا‌های گابرویی لایه‌ای است. با مطالعه ریزساختار‌ها و ویژگی‌های ژئوشیمی سرپانتینیت‌هایی از هارزبورژیت‌ها و دونیت‌ها درک بهتری از فرایند‌های سرپانتینی شدن و جایگیری این کمپلکس به دست می‌آید. بر پایه این مطالعه سه نوع ریزساختار شامل ریزساختار حالت جامد دما بالا که بیشتر در بخش شمال خاوری واحد دونیت پورفیروکلاستیک دیده می‌شود، ریزساختار حالت جامد دما پایین که در بخش شمال خاوری و مرکزی دونیت‌ها و هارزبورژیت‌ها گسترش یافته و ریزساختار‌های ساب‌میلونیتی و میلونیتی بیشتر در بخش هارزبورژیتی گسترش دارند، شناسایی شد. همچنین ریزساختار‌های رگه‌ای نیز در بخش میلونیتی و ساب میلونیتی دیده شده‌اند. رگه‌های مطالعه شده در اثر دو فرایند 1) انحلال و 2) بسته شدن شکاف (Crack – Seal) تشکیل شده‌اند. دگرشکلی‌ها بیشتر در نمونه‌های مجاور گسل آشین متمرکز بوده است. سیال‌های گرمابی سبب سرپانتینی شدن و تحرک آهن و عناصر دیگر از کانی‌های فرومنیزیم در پریدوتیت اولیه شده‌اند. سرپانتینیت‌ها محدوده SiO2(38.8-41.7Wt%) و تهی‌شدگی از Al2O3(0.1-1.3) و CaO (0.3-0.9 ) نشان می‌دهند. تهی‌شدگی از اکسید کلسیم و آلومینیم و غنی شدگی از کروم و نیکل نشان‍دهنده سنگ مادر دونیت یا هارزبورژیت گوشته‌ای تهی شده است و آنها در نمودار Cr-TiO2 در منطقه فرافرورانش قرار گرفته‌اند.
