سنگ شناسی
تغییرات ژئوشیمیایی و پتروژنز سنگ‌های ماگمایی شمال اردبیل: رهیافتی برای تعیین الگوی زمین‌ساختی-ماگمایی شمال باختر ایران

علی لطفی بخش

دوره 32، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 65-82

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.324411.1972

چکیده
  در محدوده شمال اردبیل (از نمین تا لاهرود) توالی متنوع و گسترده‌ای از فعالیت­‌های ماگمایی بازی تا حدواسط و اسیدی از ائوسن تا کواترنری رخنمون دارند. ترکیبات سنگی در این منطقه از گدازه‌های عمدتاً بازالتی همراه با گنبدهای داسیتی و ریولیتی در محدوده نمین تا بازالت و آندزیت بازالتی در محدوده لاهرود متغیر است. بررسی ترکیب شیمیایی الیوین ...  بیشتر

سنگ شناسی
زمین‌شناسی، ژئوشیمی و پتروژنز آتشفشان تفتان: رهیافتی برای ژئودینامیک کمان ماگمایی مکران -چگای

جلیل قلمقاش؛ میثم اکبری؛ رضا جمال

دوره 32، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 83-102

https://doi.org/10.22071/gsj.2022.323660.1969

چکیده
  آتشفشان تفتان طی میوسن تا کواترنری فعالیت ماگمایی گسترده ای در بالای منطقه فرورانش مکران داشته است. ترکیب گدازه ها و سنگ های آذرآواری تفتان آندزیت‌بازالتی، آندزیت، تراکی‌آندزیت و داسیت هستند. قطعات سنگی بازیک - حدواسط در خمیره فلسیک و فنوکریست پلاژیوکلاز با بافت غربالی، منطقه بندی و حاشیه انحلالی از شواهد اختلاط ماگمایی در ...  بیشتر

سنگ شناسی
پتروگرافی، ژئوشیمی و پتروژنز لوکوگرانیت های باتولیت الوند

حجت حاج حسنی؛ جلیل قلمقاش؛ منصور وثوقی عابدینی؛ رحیم دبیری؛ حمیده رشید

دوره 30، شماره 118 ، اسفند 1399، ، صفحه 61-70

https://doi.org/10.22071/gsj.2020.183525.1646

چکیده
  لوکوگرانیت‌های الوند به صورت توده های کوچک و دایک جایگیر شده اند. این سنگها با ترکیب آلکالی گرانیت تورمالین‌دار، آلکالی گرانیت بیوتیت‌دار، آلکالی گرانیت آرفدسونیت‌دار، آلکالی گرانیت روتیل دار و گرانیت بیوتیت مسکویت‌دار و ماهیت آلکالن و پرآلومین هستند. در این سنگها الگوی توزیع عناصر نادر خاکی به ‌هنجار شده به ترکیب کندریت دارای ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
پتروژنز، ژئوشیمی و کانه‌زایی مس محدوده ساغری، جنوب شاهرود

یگانه خرم تاش؛ فرج الله فردوست

دوره 29، شماره 114 ، اسفند 1398، ، صفحه 209-220

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.112299.1358

چکیده
  کانسار مس ساغری در 120 کیلومتری جنوب غرب شاهرود، در بخش شرقی نوار آتشفشانی_نفوذی ترود_چاه‌شیرین قرار دارد. کانی‌سازی در منطقه ساغری درون واحدهای آتشفشانی و آذرآواری به سن ائوسن رخ داده است. سنگ‌های آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی، آزمایشگاهی و آنالیزهای ژئوشیمیایی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت بازالتی، بازالت، داسیت و رخنمون‌هایی ...  بیشتر

سنگ شناسی
ژئوشیمی و پتروژنز توده نفوذی گرانیتوییدی کودکان (شرق بلوک لوت)

سیاوش امیدیان فر؛ محمد رهگشای؛ ایمان منصف

دوره 29، شماره 113 ، آذر 1398، ، صفحه 89-100

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.84181.1100

چکیده
  گرانیتویید کودکان در فاصله 100 کیلومتری جنوب بیرجند، 18 کیلومتری شمال معدن قلعه‎زری و در شرق ایران واقع شده‎اند. این توده نفوذی متعلق به پهنه آتشفشانی- نفوذی بلوک لوت است. این سنگ­های نفوذی (ائوسن- الیگوسن) از نظر پتروگرافی شامل دیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، تونالیت، تونالیت پورفیری، گرانودیوریت، گرانیت و گرانیت پورفیری ...  بیشتر

سنگ شناسی
پتروژنز و تعیین سن U-Pb(SHRIMP) توده نفوذی چلتیان، غرب جیرفت

زهرا بدرزاده

دوره 29، شماره 113 ، آذر 1398، ، صفحه 165-178

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.92291.1194

چکیده
  ترکیب عمومی توده گرانیتوئیدی چلتیان که در منتهی‌الیه جنوب‌شرقی زون سنندج-سیرجان قرار گرفته است، ترونجمیتی Al پایین با ماهیت تولئیتی تا ترانزیشنال می‌باشد. این توده درون نهشته‌های رسوبی-آتشفشانی اوایل مزوزوئیک نفوذ نموده است. برپایه سن‌سنجی بلورهای زیرکن که به روش(SHRIMP) Pb-U انجام شد، سن توده مورد مطالعه187.5±3.2 میلیون سال برآورد ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
سنگ‌شناسی، ژئوشیمی، سن‌سنجی زیرکان و ایزوتوپ‌های Sr-Nd سنگ‌های دگرگونی و آذرین در محدوده کبودان، شمال بردسکن، استان خراسان رضوی

حسین عباس نیا؛ محمد حسن کریم پور؛ آزاده ملکزاده شفارودی

دوره 29، شماره 113 ، آذر 1398، ، صفحه 189-198

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.104367.1305

چکیده
  محدوده دامن قر در شمال بردسکن، استان خراسان رضوی، واقع شده و به لحاظ ساختاری بخشی از زون تکنار است. زمین شناسی منطقه شامل سنگ‌های رسوبی دگرگون شده و متاریولیت های سازند تکنار است که مورد نفوذ دیابازهایی به شکل استوک و دایک قرار گرفته اند. بافت متاریولیت‌ها پورفیری و شامل کوارتز و فلدسپار و بافت دیابازها افتیک و شامل پلاژیوکلاز، ...  بیشتر

سنگ نگاری، ژئوشیمی، تعیین سن به روش U-Pb، ایزوتوپ های Sr- Nd و پتروژنز واحدهای آذرین منطقه جلمبادان، شمال غربی سبزوار

پونه اشبک؛ آزاده ملکزاده شفارودی؛ محمد حسن کریم پور

دوره 28، شماره 112 ، شهریور 1398، ، صفحه 167-180

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.95794.1233

چکیده
  منطقه جلمبادان در شمال غربی سبزوار، استان خراسان رضوی، و در جنوب غربی کمربند ماگمایی قوچان- سبزوار قرار دارد. زمین-شناسی منطقه شامل سنگهای آتشفشانی آندزیتی- تراکی آندزیتی است که مورد نفوذ توده‌های نفوذی نیمه عمیق مونزودیوریتی تا دیوریتی قرار گرفته‌اند. بافت این واحدها پورفیری بوده و عمدتا شامل کانیهای پلاژیوکلاز، فلدسپات پتاسیم، ...  بیشتر

ژئوشیمی و پتروژنز توده های نفوذی شمال خاور رشتخوار (روستای شهرک و سعادت‎آباد- خراسان رضوی)

الهه علیزاده؛ غلامرضا قدمی؛ داریوش اسماعیلی؛ جعفر عمرانی؛ عباس گل محمدی

دوره 28، شماره 110 ، اسفند 1397، ، صفحه 221-234

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.84474

چکیده
  توده­های نفوذی رشتخوار در شمال ­خاور شهرستان رشتخوار (استان خراسان رضوی)، درلبه­خاوری­کمربندآتشفشانی- نفوذیخواف- کاشمر- بردسکن،شمالگسلدرونه ودرجنوب پهنه­ساختاری سبزوارواقعشده‎اند. ترکیب سنگ­شناسی توده­های نفوذی عمدتاً شامل سینیت، مونزوسینیت، مونزونیت، سینیت­، مونزونیت و دیوریت ­پورفیری با کمترین گسترش است ...  بیشتر

کانه زایی مس پورفیری، دگرسانی، سن سنجی زیرکن به روش U/Pb و پتروژنز سنگ های منطقه دلفارد (شمال باختر جیرفت)

جمال رسولی؛ منصور قربانی

دوره 28، شماره 110 ، اسفند 1397، ، صفحه 273-286

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.84487

چکیده
  منطقه دلفارد در شمال­ باختر جیرفت قرار دارد. این منطقه بخش شمال­ باختری کمپلکس گرانیتوییدی جبال‌بارز را تشکیل داده و در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. کمپلکس جبال‌بارز ترکیب سنگ­شناسی گسترده‌ای از دیوریت تا آلکالی‌گرانیت دارد که به‌صورت چند پالس پی‌درپی از فرایند تفریق حاصل شده است. آخرین‌ پالس‌های نفوذی، توده‌های ...  بیشتر

فعالیت ماگمایی پس از برخورد در منطقه آلموقلاق، باختر ایران

منوچهر امیری؛ احمد احمدی خلجی؛ زهرا طهماسبی؛ رضا زارعی سهامیه؛ حسن زمانیان

دوره 27، شماره 106 ، اسفند 1396، ، صفحه 153-168

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.58238

چکیده
  باتولیت آلموقلاق در باختر ‌ایران و در پهنه دگرگونه- ماگمایی سنندج- سیرجان جای دارد و شامل سه گروه ‌سنگی گابرودیوریت، کوارتزسینیت و کوارتزمونزونیت (با بیشترین بیرون‌زدگی) است. کوارتزسینیت‌ها و کوارتزمونزونیت‌ها دارای ویژگی‎های متاآلومینی، بیشتر فروئنی، نوع آلکالی تا آلکالی ‌کلسیک، مقادیر بالای Na2O+K2O، Zr، Ce، Ga، Y، Nb، Ta و REE و بی‌هنجاری ...  بیشتر

سنگ‌شناسی و ژئوشیمی دایک های مزوکرات و ملانوکرات در پیکره گرانودیوریتی لخشک، شمال باختر زاهدان

نازنین سرحدی؛ علی احمدی؛ زهرا فیروزکوهی زهرا؛ محسن جامی

دوره 26، شماره 104 ، شهریور 1396، ، صفحه 149-162

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.50183

چکیده
  پیکره گرانودیوریتی لخشک به سن الیگومیوسن در شمال­­ باختر زاهدان و رسوبات فلیشی ائوسن رخنمون یافته است. این پیکره مورد هجوم دسته‎دایک­هایی با درجه رنگینی متغیر از مزوکرات تا ملانوکرات و با روند شمال­ خاور- جنوب ­­باختر قرار گرفته است. با توجه به شواهد صحرایی، در بخش­هایی از پیکره، دایک­های ملانوکرات، دایک­های مزوکرات ...  بیشتر

پتروژنز و تعیین سن U-Pb توده‌های نفوذی کانسار مس سرچشمه

مهراج آقازاده

دوره 25، شماره 97 ، آذر 1394، ، صفحه 291-312

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.41516

چکیده
  معدن سرچشمه، جزو معادن مس پورفیری بزرگ دنیا به شمار می‌آید که در پهنه فلززایی کرمان قرار گرفته است. رخنمون‌های سنگی در محدوده معدن شامل سنگ‌های بازالتی، آندزیت بازالتی تا آندزیتی ائوسن و توده‌های گرانولار و پورفیری گرانودیوریتی الیگوسن و استوک پورفیری گرانودیوریتی سرچشمه، توده تأخیری دانه‌ریز گرانیتی و انواع دایک‌های هورنبلند، ...  بیشتر

پتروژنز و سن‌سنجی (U-Pb (SHRIMP توده‌های نفوذی طارم

مهراج آقازاده؛ زهرا بدرزاده؛ آنتونیو کاسترو

دوره 24، 95- سنگ و کانی ، خرداد 1394، ، صفحه 3-20

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42373

چکیده
  توده‌های مطالعه شده در پهنه البرز باختری و زیر پهنه طارم قرار دارند. بیشتر رخنمون‌های توده‌های مورد مطالعه ترکیب مونزونیت و کوارتزمونزونیت دارند و درون نهشته‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده‌اند. این توده‌ها ماهیت شوشونیتی و متاآلومین دارند. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، توده‌های مورد مطالعه از یک ماگمای غیر اولیه حاصل شده‌اند ...  بیشتر

زمین‌شناسی، ژئوشیمی و پتروژنز آتشفشان‌ بزمان: جنوب خاوری ایران

کیوان شیعیان؛ جلیل قلمقاش؛ منصور وثوقی عابدینی؛ فریبرز مسعودی

دوره 24، 95- سنگ و کانی ، خرداد 1394، ، صفحه 99-110

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42387

چکیده
  آتشفشان بزمان در کمان ماگمایی مکران قرار دارد. سنگ‌های آذرآواری و گدازه‌ای با ترکیب ریوداسیتی تا بازالتی با ماهیت کالک‌آلکالن در زمان کواترنری از دهانه‌های اصلی و جانبی این آتشفشان فوران کرده‌اند. نمودارهای چند عنصری بهنجارشده براساس ترکیب گوشته اولیه، غنی‌شدگی عناصر LIL نسبت به عناصر HFS و بی‌هنجاری منفی عناصرNb  و Ti را نشان ...  بیشتر

ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آداکیتی پرسیلیس ترشیری، منطقه شاه‌سلیمان‌علی (جنوب باختر بیرجند- خاور ایران)

پوریا کتابی؛ سید سعید محمدی؛ محمد حسین زرین‌کوب

دوره 24، 95- سنگ و کانی ، خرداد 1394، ، صفحه 373-382

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42486

چکیده
  فعالیت‌های ماگمایی ترشیری منطقه شاه‌سلیمان‌علی در جنوب باختر بیرجند، در بخش خاوری لوت به صورت سنگ‌های آذرآواری – گدازه‌ای و نیمه‌ژرف بروز کرده‌‌اند. سنگ‌های آذر‌آواری شامل انواع توف، آگلومرا و برش و سنگ‌های آتشفشانی شامل آندزیت، تراکی‌آندزیت و داسیت  هستند. بافت اصلی این سنگ‌ها را پورفیری و گلومروپورفیری با خمیره ریزبلورین ...  بیشتر

سنگ شناسی و پتروژنز لامپروفیرهای آلکالن و کالک‌آلکالن شمال باختر ایران

مهراج آقازاده؛ زهرا بدرزاده

دوره 24، 94- سنگ و کانی ، اسفند 1393، ، صفحه 87-102

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42745

چکیده
  در شمال باختر ایران انواع لامپروفیرهای غنی از آمفیبول و غنی از بیوتیت بیشتر به صورت دایک رخنمون دارند و نهشته‌های پیش از پلیوسن را قطع می‌کنند. لامپروفیرهای مورد مطالعه در مناطق ارسباران، شبه‌جزیره اسلامی و رشته ارتفاعات میشو رخنمون دارند. بر پایه مطالعات کانی‌شناسی و بلور‌شیمی لامپروفیرهای غنی از آمفیبول‌ دارای کانی‌شناسی ...  بیشتر