امین حسین مرشدی؛ حسین معماریان
چکیده
بهمنظور مدل سازی فضایی یک متغیر ناحیهای در یک منطقه یا سایت، ابزارهای درونیابی و برآوردگرهای متفاوتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، روش درونیابی نوینی با استفاده از تعمیم شبکه تابع پایه شعاعی و با در نظر گرفتن مختصات و ساختار فضایی دادهها ارایه شده است. در این روش، بهمنظور درونیابی، ابتدا ساختار فضایی و ناهمسانگردی ...
بیشتر
بهمنظور مدل سازی فضایی یک متغیر ناحیهای در یک منطقه یا سایت، ابزارهای درونیابی و برآوردگرهای متفاوتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این پژوهش، روش درونیابی نوینی با استفاده از تعمیم شبکه تابع پایه شعاعی و با در نظر گرفتن مختصات و ساختار فضایی دادهها ارایه شده است. در این روش، بهمنظور درونیابی، ابتدا ساختار فضایی و ناهمسانگردی دادهها مورد بررسی قرار میگیرد و با رسم واریوگرامهای جهتی، شعاعها و زاویای چرخش بیضوی ناهمسانگردی تعیین میشود. با استفاده از بیضوی ناهمسانگردی، فضای همسایگی پیرامون هر نقطه و نقاط قرار گرفته در شعاع همسایگی گرههای واحد پنهان مشخص میشود و بر پایه میانگین فاصله بین نقاط قرار گرفته در این شعاع، ماتریس کوواریانس و عامل شکل توابع انتقال به دست میآید. ماتریس تعمیم یافته توابع انتقال متشکل از توابع انتقال تصحیح، مختصات گرههای واحد پنهان، برای حل ماتریس ضرایب اوزان استفاده و در پایان درونیابی در هر نقطه از شبکه منظم (نقاط نمونهبرداری نشده) انجام میشود. بهمنظور سنجش کارایی این روش، مجموعه داده مصنوعی عیاری بهصورت نامنظم در یک فضای سهبعدی مورد مطالعه قرار گرفت و پس از انجام همه مراحل فرایند، درونیابی در این فضا صورت گرفت. اعتبارسنجی متقابل میان مقادیر واقعی و درونیابی شده، بیانگر ضریب همبستگی 87/0 و خط برازش شده میان این مقادیر نزدیک بهخط 45 درجه است.
امین حسین مرشدی؛ حسین معماریان
چکیده
پهنهبندی، یکی از مباحث مهم، در علومزمین به شمار میآید. در پهنهبندی، یک محدوده به چند بخش یا پهنه مجزا تقسیم و در نهایت از ترکیب نتایج پهنههای مختلف، یک مدل واحد حاصل میشود. در این مطالعه، از روشهای خوشهبندی برای پهنهبندی سد سمیلان استفاده شده است. تعداد بهینه خوشهها براساس متغیر ژئوتکنیکی (لوژون و شاخص کیفی سنگ) ...
بیشتر
پهنهبندی، یکی از مباحث مهم، در علومزمین به شمار میآید. در پهنهبندی، یک محدوده به چند بخش یا پهنه مجزا تقسیم و در نهایت از ترکیب نتایج پهنههای مختلف، یک مدل واحد حاصل میشود. در این مطالعه، از روشهای خوشهبندی برای پهنهبندی سد سمیلان استفاده شده است. تعداد بهینه خوشهها براساس متغیر ژئوتکنیکی (لوژون و شاخص کیفی سنگ) و مقادیر شاخصگذاری شده سنگشناسی و درجه اهمیت ساختگاه سد سمیلان تعیین شده است. براساس رتبهبندی 7 شاخص اعتبارسنجی خوشهبندی، تعداد بهینه خوشهها برابر با 4 بهدست آمد. در این مقاله، از روش خوشهبندی براساس شبکه عصبی خودسازمانده، بههمراه نحوه قرارگیری گسلها، برای پهنهبندی استفاده شده است. در حالت اول، براساس گسلها، پهنه به 4 بخش تقسیم شد که نوعی پهنهبندی دوبعدی است که این پهنهبندی در ژرفاهای مختلف، یکسان و مستقل از بعد سوم (ژرفا) بوده و هر گمانه بهیک پهنه اختصاص داده شد. در حالت دوم، از روش نقشه خودسازمانده (SOM) که نوعی شبکه عصبی با قابلیت خوشهبندی است، استفاده شد. دادههای ورودی این شبکه، شامل3 متغیر جهتی (X,Y,Z)، متغیر ژئوتکنیکی (لوژون و شاخص کیفی سنگ)، مقادیر شاخصگذاریسنگشناسی و درجه اهمیت ساختگاه سد سمیلان است. در مرحله بعد، 7 متغیر ورودی بهصورت بهنجارشده (در دامنه 0 تا 1) برای آموزش وارد شبکه شده و خروجی شبکه براساس شاخصهای اعتبارسنجی خوشهها، دادهها بهچهار پهنه (خوشه) مجزا اختصاص داده شد. سپس برای تعیین توزیع فضایی شاخص کیفی سنگ، اطلاعات مرتبط به واریوگرافی و ناهمسانگردی در هر چهار پهنه برای دو حالت محاسبه شد. مبنای خوشهبندی صحیح، بیشترین تفاوت بینخوشهای و بیشترین تشابه درونخوشهای است. برای بررسی و اعتبارسنجی دو حالت خوشهبندی، از شاخص کیفیت خوشهبندی استفاده شد. شاخص کیفیت خوشهبندی بهصورت مجموع اختلاف میانگین بین هر دو خوشه تقسیم بر مجموع انحراف معیار خوشهها تعریف شد که مقادیر بیشینه این شاخص، معرف کیفیت بهتر خوشهبندی است. در این بررسی مشخص شد که خوشهبندی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده، کیفیت بالاتری نسبت بهخوشهبندی بر اساس گسلها دارد.