مریم آقاتابای
چکیده
در این مقاله، ویژگیهای توزیع زمانی زمینلرزههای جنوبخاور زاگرس با استفاده از روشهای چندفرکتالی مطالعه شد. برای تشریح ویژگیهای چندفرکتالی زمان رویداد زمینلرزهها، ابعاد همبستگی عمومی (Dq) و طیف تکینیf(αq) برای زمینلرزههای برابر و بزرگتر از بزرگی کمال (Mc=4.5) محاسبه شد. به منظور بررسی تغییرات مکانی الگوی لرزهخیزی، ...
بیشتر
در این مقاله، ویژگیهای توزیع زمانی زمینلرزههای جنوبخاور زاگرس با استفاده از روشهای چندفرکتالی مطالعه شد. برای تشریح ویژگیهای چندفرکتالی زمان رویداد زمینلرزهها، ابعاد همبستگی عمومی (Dq) و طیف تکینیf(αq) برای زمینلرزههای برابر و بزرگتر از بزرگی کمال (Mc=4.5) محاسبه شد. به منظور بررسی تغییرات مکانی الگوی لرزهخیزی، ناحیه مورد مطالعه به سه منطقه تقسیم و نتایج حاصل از هر بخش با یکدیگر مقایسه شد. طیفهای چندفرکتالی محاسبه شده در سه منطقه نشان میدهد که فعالیت لرزهای در این مناطق دارای ساختار چندفرکتالی ناهمگن است. بهجز زون گذر که در آن سه محدوده مقیاسبندی مشاهده میشود، در دو منطقه دیگر، دو گستره خطی کوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد. با توجه به کم بودن محدوده بالایی گستره کوتاه مدت (کمتر از یک سال)، بهنظر میرسد ویژگیهای این گستره توسط زمینلرزههای کوچک (مثل پسلرزهها) درون خوشهها کنترل شده و محدوده بلند مدت توسط توزیع زمانی زمینلرزههای بزرگتر و خوشههای مرتبط با آنها کنترل میشود. در نمودار زون گذر، گستره بلند مدت خود به دو گستره با رفتاری کاملا متفاوت تقسیم شده است. مرز بین این دو گستره بلند با یک شکستگی شاخص در حدود 6/3 سال مشخص شده است. وجود این طول شاخص به این معنی است در منطقه زون گذر علاوه بر خوشههای زمینلرزههای کوچک، خوشههای دیگری از زمینلرزههای بزرگتر نیز وجود دارد. نمودارهای دوره بازگشت زمینلرزهها در سه منطقه نیز کوتاهتر بودن دوره بازگشت زمینلرزههای اصلی در زون گذر را نسبت به مناطق دیگر تأیید میکند. در مجموع، نتایج تحقیق حاضر نشاندهنده پیچیدگی و ناهمگن بودن الگوی توزیع زمینلرزههای زون گذر زاگرس-مکران نسبت به اطراف است.
طاهره مجیدی نیری؛ حمید نظری؛ منوچهر قرشی؛ مرتضی طالبیان؛ آمنه کاوه فیروز
چکیده
گسل پیشوا با درازای حدود 35 کیلومتر در جنوبخاوری ورامین قرار گرفته است. این گسل در جنوبیترین مرز میان ایالتهای ساختاری البرز و ایران مرکزی واقع شده و روند کلی آن شمالباختری– جنوبخاوری (N38W, 33NE) و دارای سازوکار وارون با مؤلفه چپبر همراه با گسلهای ناهمسوی (Antithetic) عادی است. بررسیهای ریختزمینساختی انجام شده در راستای ...
بیشتر
گسل پیشوا با درازای حدود 35 کیلومتر در جنوبخاوری ورامین قرار گرفته است. این گسل در جنوبیترین مرز میان ایالتهای ساختاری البرز و ایران مرکزی واقع شده و روند کلی آن شمالباختری– جنوبخاوری (N38W, 33NE) و دارای سازوکار وارون با مؤلفه چپبر همراه با گسلهای ناهمسوی (Antithetic) عادی است. بررسیهای ریختزمینساختی انجام شده در راستای گسل پیشوا، نشان از فعال بودن آن دارد. بر پایه بررسیهای انجام شده در ساختگاههای T1 و T2 ترانشه پارینه لرزهشناسی گسل پیشوا، تعداد 3 تا 5 رخداد لرزهای با دوره بازگشت 3265 سال برای این گسل شناسایی شد که جوانترین و کهنترین رخدادها بهترتیب سن87/0 ، 29 هزار سالدارند. برپایه میزان جابهجایی در مدت هر رویداد مه لرزهای و با بهرهگیری از روابط Wells & Coppersmith (1994) بزرگترین و کوچکترین زمینلرزه شناسایی شده بهترتیب دارای بزرگای 08/7 و 9/5 هستند. از آن جاییکه سن جوانترین رویداد شناسایی شده در حدود 870 سال به دست آمد، بنابراین احتمالاً بتوان زمینلرزهAD 1384 (میلادی)شهرری را به این گسل منتسب دانست.
محمد حیدرزاده؛ محرم دولتشاهی پیروز؛ ناصر حاجی زاده ذاکر؛ محمد مختاری
چکیده
هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاریخچه رخداد سونامی و پتانسیل سونامیخیزی سواحل جنوبی ایران در حاشیه اقیانوس هند از طریق ارائه فهرستی از زمینلرزههای تاریخی رخ داده در این منطقه و نیز مدلسازی فازهای تولید و انتشار سونامی در این منطقه است. پس از رخداد سونامی بزرگ 26 دسامبر سال 2004 در سواحل اندونزی که حدود 225000 کشته ...
بیشتر
هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاریخچه رخداد سونامی و پتانسیل سونامیخیزی سواحل جنوبی ایران در حاشیه اقیانوس هند از طریق ارائه فهرستی از زمینلرزههای تاریخی رخ داده در این منطقه و نیز مدلسازی فازهای تولید و انتشار سونامی در این منطقه است. پس از رخداد سونامی بزرگ 26 دسامبر سال 2004 در سواحل اندونزی که حدود 225000 کشته برجای نهاد، تلاشهای گستردهای برای ارزیابی خطر سونامی و توسعه سامانههای کاهش اثرات زیان بار آن در منطقه اقیانوس هند صورت گرفته و در حال انجام است. اولین اقدام در جهت بررسی خطر سونامی در هر منطقهای، بررسی تاریخچه رخداد سونامی در آن منطقه و ارائه فهرستی از سونامیهای رخ داده در آن منطقه است. تهیه چنین فهرستی اطلاعات مفیدی در مورد میزان خطر سونامی، دوره بازگشت سونامی و نیز سواحل در معرض خطر در اختیار قرار می دهد. با توجه به این مسئله، در قالب این مطالعه، اولین فهرست سونامیهای تاریخی رخ داده در منطقه فرورانش مکران تهیه شده است. ناحیه فرورانش مکران در نزدیکی سواحل ایران، عمان، پاکستان و هند واقع شده و رخداد سونامی در این منطقه، کشورهای فوق را میتواند متاثر کند. آخرین سونامی بزرگ در منطقه مکران در 28 نوامبرسال 1945 اتفاق افتادکه دستکم 4000 کشته در سواحل ایران، پاکستان، هند، و عمان برجای گذاشت. همچنین، در این تحقیق از طریق مدلسازی فاز تولید سونامی در اثر رخداد زمینلرزههای زیردریایی، پتانسیل تولید سونامی در سواحل جنوبی ایران بهطورکمی برآورد شده است. در این راستا، در قالب این تحقیق برنامهای برای شبیهسازی و پیشبینی مقدار دگرشکلی بستر اقیانوس در اثر رخداد زمینلرزههای زیردریایی بر مبنای معادلاتMansinha & Smylie (1971) تهیه شده است. پس از حصول اطمینان از صحت عملکرد برنامه، از آن جهت شبیهسازی مقدار دگرشکلی بستر اقیانوس در اثر رخداد زمینلرزههای زیردریایی در منطقه مکران استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که بهطورکلی خطر سونامی در این منطقه را میتوان به سه سطح تقسیم کرد که عبارتند از : خطر نسبی خیلی کم برای تولید سونامی (در صورت رخداد زمینلرزهای با بزرگای تا 7)، خطر نسبی کم تا متوسط برای تولید سونامی (در صورت رخداد زمینلرزهای با بزرگای بین 7 تا 5/7) و خطر نسبی بالا (در صورت رخداد زمینلرزهای با بزرگای بیش از 5/7). در بخش دیگری از مقاله، با استفاده از تئوری انتشار امواج بلند، انتشار سونامی در منطقه مکران مدلسازی شد. نتایج مدلسازی انتشار سونامی نشان میدهد که در صورت رخداد سونامی در منطقه مکران، امواج سونامی در عرض 15 تا 20 دقیقه نزدیکترین ساحل را درخواهند نوردید. در پایان مقاله، با توجه به ارزیابیهای صورت گرفته در مورد خطر سونامی، ضمن تأکید بر لزوم توسعه یک سامانه هشدار سونامی برای سواحل جنوبی ایران، ساختار این سامانه، مؤلفهها و سازوکار آن ارائه شده است.