مژگان صالحی یزدی؛ منصور قربانی؛ نیما نظافتی؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
منطقه فلززایی تکاب- ماهنشان از نظر کانهزایی طلا بسیار بااهمیت است. این منطقه بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر شمالی است که در این ناحیه دارای دو ویژگی متمایز است. پیسنگ دگرگونی پرکامبرین و ماگماتیسم جوان میو- پلیوسن که بر روی آن قرار گرفته است. پیسنگ پرکامبرین با دو نوع ترکیب متفاوت پوسته اقیانوسی و قارهای (گنیس، گرانیت، ...
بیشتر
منطقه فلززایی تکاب- ماهنشان از نظر کانهزایی طلا بسیار بااهمیت است. این منطقه بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر شمالی است که در این ناحیه دارای دو ویژگی متمایز است. پیسنگ دگرگونی پرکامبرین و ماگماتیسم جوان میو- پلیوسن که بر روی آن قرار گرفته است. پیسنگ پرکامبرین با دو نوع ترکیب متفاوت پوسته اقیانوسی و قارهای (گنیس، گرانیت، میکاشیت، شیست سبز و آمفیبولیت، سرپانتینیت و مرمر) وجود دارد. سنگهای جوان عموماً از هیالوکلاستیت، توف ریولیتی، گدازه آندزیتبازالتی، نفوذیهای حدواسط تا فلسیک (دیوریت تا گرانیت) و سنگهای آهکی و مارنی سازند قم تشکیل شدهاند که در چهار فاز بر اساس سن و موقعیت قرارگیری طبقهبندی شده است. اثر متقابل پیسنگ و ماگماتیسم جوان در نتیجه نفوذ آخرین فاز ماگمایی باعث ایجاد محلولهای گرمابی شده که به صورت موتور حرارتی موجب چرخش، تنوع و غنای کانهزایی در این مناطق شده است. بنابراین معادن، کانسارها، نشانههای معدنی طلا و عناصر همراه مانند کانسارهای توزلار، بایچهباغ، باغچه در منطقه ماهنشان و کانسارهای زرشوران، آقدره و آیقلعهسی در منطقه تکاب وجود دارند. کانسارهای توزلار و باغچه با کانهزایی از نوع طلا در یک زون سیلیسی- آرژیلیک شامل کانههای پیریت، کوارتز طلادار، کانیهای رسی و هیدروکسیدهای آهن میباشند. کانسار چندفلزی آیقلعهسی با کانهزایی غالب سرب و روی، کانسارهای زرشوران و آقدره از نوع طلا که در کانسار زرشوران تنوع کانهزایی سولفیدها و سولفوسالتها و در کانسار آقدره کانهزایی ساده اکسیدی طلادار میباشد. کانسار بایچهباغ از نوع چندفلزی و شامل کانههای کالکوپیریت، پیریت، روتیل، آرسنوپیریت، اسفالریت، بورنیت، اسمالتیت، کلوآنتیت، آزوریت و مالاکیت میباشند.