رسوب شناسی
سارا ابراهیمی میمند؛ حامد زندمقدم؛ محمد خانه باد؛ اسداله محبوبی؛ غلامرضا حسین یار
چکیده
نبکاها از جمله تپههای بادی هستند که با تثبیت رسوبات در اطراف گیاهان نقش مهمی در فرسایش بادی ایفا میکنند. در قسمتهای شمالی دشت شهداد (شرق کرمان) به علت فروافتادگی منطقه، تأثیر شدید باد، نرخ بالای تامین رسوب و حضور گیاهان بیابانی، نبکاها از پراکندگی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق جهت دستیابی به ساز و کار تشکیل نبکاهای دشت ...
بیشتر
نبکاها از جمله تپههای بادی هستند که با تثبیت رسوبات در اطراف گیاهان نقش مهمی در فرسایش بادی ایفا میکنند. در قسمتهای شمالی دشت شهداد (شرق کرمان) به علت فروافتادگی منطقه، تأثیر شدید باد، نرخ بالای تامین رسوب و حضور گیاهان بیابانی، نبکاها از پراکندگی بالایی برخوردار هستند. در این تحقیق جهت دستیابی به ساز و کار تشکیل نبکاهای دشت شهداد، پارامترهای رسوب شناسی و تأثیر پوشش گیاهی بر ژئومورفولوژی نبکاها بررسی شده است. با توجه به گسترش ناحیه مورد مطالعه و ژئومورفولوژی متفاوت نبکاها، تعداد 30 نبکا به همراه رسوبات بین آنها نمونه برداری شده است. آنالیز این رسوبات نشان می دهد که رسوبات نبکا اغلب در اندازه ماسه ریز بوده که از جورشدگی و گرد شدگی خوبی نیز برخوردار هستند. در حالی که رسوبات بین نبکاها اغلب دامنهای بین سیلت ریز تا گراول (پبل) دارند که به دو صورت رسوبات سطحی و زیر سطحی (عمق بیش از 2 سانتیمتر) تقسیم بندی می شوند. اغلب رسوبات سطحی دانه درشت (ماسه درشت، گرانول) بوده و از گرد شدگی و جورشدگی نسبتاً خوبی برخوردار هستند. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی نشان می دهد که جنس و گونه گیاهی در ژئومورفولوژی نبکاهای دشت شهداد حایز اهمیت است این امر به گونه ای است که از سه نوع پوشش گیاهی شناسایی شده (گز، ترات و کهور) مرتفع ترین نبکاها مربوط به نبکاها با پوشش گز بوده اما تأثیر نوع پوشش گیاهی در پارامترهای رسوبشناسی ناچیز است و تغییر قابل ملاحظهای را نشان نمیدهد.
اکتشاف و معدن
وحید جودکی؛ فرشاد کوهیان افضل؛ علی عالیانوری؛ رسول اجل لوئیان؛ عبداله سهرابی بیدار
چکیده
قطعه 4 تونل قمرود در پهنه سنندج- سیرجان قرار گرفته است. در این محدوده به دلیل وجود گسلهای فراوان، نواحی خرد شده و همچنین گسترش قابل توجه حوزه آبریز جریانهای فرعی و اصلی در سطح زمین، تونل با خطر هجوم آب زیرزمینی روبهرو بوده است. از سوی دیگر به دلیل برخی محدودیتها مانند روباره زیاد تونل (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و نبود امکان ...
بیشتر
قطعه 4 تونل قمرود در پهنه سنندج- سیرجان قرار گرفته است. در این محدوده به دلیل وجود گسلهای فراوان، نواحی خرد شده و همچنین گسترش قابل توجه حوزه آبریز جریانهای فرعی و اصلی در سطح زمین، تونل با خطر هجوم آب زیرزمینی روبهرو بوده است. از سوی دیگر به دلیل برخی محدودیتها مانند روباره زیاد تونل (در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و نبود امکان حفاری گمانههای اکتشافی تا تراز تونل، پیشبینی و برآورد جریان آب زیرزمینی در مسیر حفاری تونل به سختی امکانپذیر بوده است. با وجود گسلهای بسیار در مسیر قطعه 4 تونل قمرود، برخورد دستگاه حفار تمام مقطع تلسکوپی (TBM Double Shield) با جریانهای پرفشار، میتوانست ضمن هجوم مقادیر بالایی از آب به درون تونل، سبب تشدید ریزش تودهسنگها در پهنههای خرد شده و به دنبال آن توقف و انحراف دستگاه از مسیر صحیح حفاری شود. در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به کمبود اطلاعات حاصل از گمانهها و مطالعات زیرسطحی، میزان توسعهیافتگی جریان آب زیرزمینی در مسیر تونل بر پایه شواهد ژئومورفولوژی و عوارض سطحی منطقه، مورد بررسی قرار گیرد. مدلسازیهای تحلیلی و پیمایشهای صحرایی در منطقه نشاندهنده تطابق نسبی ژئومورفولوژی منطقه با حجم جریان آب در مسیر حفاری تونل است. بر این اساس با توجه به اندازهگیریهای انجام شده در زمینه آب ورودی به تونل، حدود 80 لیتر بر ثانیه آب به این بخش از تونل وارد شده است که با بررسیهای ژئومورفولوژیکی انجام شده، همخوانی دارد و نتایج نشاندهنده آن است که بررسی مورفولوژی و عوارض سطحی زمین، توانسته است در راستای شناخت دقیقتر شرایط هیدروژئولوژی منطقه، اطلاعات مفیدی ارائه دهد.
بهرام آزادبخت؛ مژگان زارعی نژاد
چکیده
منطقة تختسلیمان، از نظر تنوع و گوناگونی واحدهای مورفولوژی بسیار غنی است این تنوع مورفولوژی ، بیشتر به دلیل عوامل اقلیمی و ویژگیهای سنگشناختی، فرایندهای فرسایش، هوازدگی و حرکات زمینساختی است. ویژگیهای مورفولوژیکی منطقة تختسلیمان تحت تأثیر دو عامل مورفودینامیک درونی و بیرونی است. این پژوهش به عنوان یک دستاورد ژئومورفولوژیکی ...
بیشتر
منطقة تختسلیمان، از نظر تنوع و گوناگونی واحدهای مورفولوژی بسیار غنی است این تنوع مورفولوژی ، بیشتر به دلیل عوامل اقلیمی و ویژگیهای سنگشناختی، فرایندهای فرسایش، هوازدگی و حرکات زمینساختی است. ویژگیهای مورفولوژیکی منطقة تختسلیمان تحت تأثیر دو عامل مورفودینامیک درونی و بیرونی است. این پژوهش به عنوان یک دستاورد ژئومورفولوژیکی به بررسی عوامل بیرونی پرداخته است. شواهد ژئومورفولوژیکی موجود در محدوده مورد بررسی به سه دسته کلی، واحدهای مورفودینامیک، مورفوتکتونیک و مورفوژنتیک و در قالب یک نقشه ژئومورفولوژی ارائه شده است. برای این منظور با استفاده از نقشههای پایه و بررسیهای میدانی،چندین لایه اطلاعاتی جدید از منطقه در محیط GIS تولید شد و در پایان با استفاده تصاویر ماهوارهای ETM+ و ASTER اشکال مورد ارزیابی قرار گرفتند.
علی منصوریان؛ مژگان زارعی نژاد؛ ابراهیم مقیمی؛ صفیه امیدیان
چکیده
مخروط آتشفشان دماوند، یکی از پدیدههای مهم زمینشناسی ایران است. به رغم مطالعههای گسترده درباره این مخروط آتشفشانی، اطلاعات موجود از آن دارای مشکلاتی به شرح زیر میباشند: بهصورت پراکنده موجود هستند، قابل استفاده مستقیم در سامانههای اطلاعاتی (مانند GIS) نیستند، دسترسی به آنان دشوار بوده و گاهی غیرقابل دسترس میباشند؛ بهعلاوه ...
بیشتر
مخروط آتشفشان دماوند، یکی از پدیدههای مهم زمینشناسی ایران است. به رغم مطالعههای گسترده درباره این مخروط آتشفشانی، اطلاعات موجود از آن دارای مشکلاتی به شرح زیر میباشند: بهصورت پراکنده موجود هستند، قابل استفاده مستقیم در سامانههای اطلاعاتی (مانند GIS) نیستند، دسترسی به آنان دشوار بوده و گاهی غیرقابل دسترس میباشند؛ بهعلاوه مطالعههای دقیق و روشنی از ویژگیهای ژئومورفولوژی- زیست محیطی دماوند در اختیار نیست. هدف از این مقاله، ایجاد بانک اطلاعات ژئومورفولوژی و زیستمحیطی دماوند و انتشار آن تحت WebGIS است. در این پروژه تحقیقاتی، ابتدا اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز شناسایی، سپس با بهرهگیری از نقشههای موجود، تصاویر ماهوارهای، عکسهای هوایی و عملیات میدانی اطلاعات مورد نیاز تولید و تکمیل شدند. در مرحله بعد بانک اطلاعاتی مورد نظر ایجاد و اطلاعات در آن ذخیرهسازی شد. سپس یک سیستم WebGIS تعاملی (Interactive ) طراحی و در سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور پیادهسازی شد و در نهایت بانک اطلاعاتی مذکور از طریق آن انتشار یافت. هماکنون WebGIS دماوند از طریق اینترنت سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور قابل دسترس بوده و امکان اتصال آن به اینترنت برای دسترسی عموم به اطلاعات بهصورت مستقیـم ( (On lineنیز وجود دارد. ایجاد چنین بانک اطلاعاتی برای دیگر اطلاعات مرتبط با علوم زمین و انتشار آن از طریق WebGIS بهعنوان جدیدترین و مطرحترین فناوری به اشتراک گذاری دادههای مکانی، میتواند عمده مشکلات مربوط به این اطلاعات، از نظر پراکندگی و دشواری دسترسی و استفاده از آنان را مرتفع سازد.