زمین شناسی اقتصادی
حسین کوهستانی؛ میر علی اصغر مختاری
چکیده
رخداد معدنی تشویر در 75 کیلومتری شمالخاور زنجان و در زیرپهنه طارم-هشتجین قرار دارد. کانهزایی بهصورت رگه-رگچههای سیلیسی کانهدار درون توفها و گدازههای آندزیتی ائوسن (معادل سازند کرج) رخ داده است. کالکوسیت، کالکوپیریت و گالن، کانههای فلزی و کوارتز، کلسیت و کلریت کانیهای باطله در تشویر هستند. بافت کانهها و مواد باطله شامل ...
بیشتر
رخداد معدنی تشویر در 75 کیلومتری شمالخاور زنجان و در زیرپهنه طارم-هشتجین قرار دارد. کانهزایی بهصورت رگه-رگچههای سیلیسی کانهدار درون توفها و گدازههای آندزیتی ائوسن (معادل سازند کرج) رخ داده است. کالکوسیت، کالکوپیریت و گالن، کانههای فلزی و کوارتز، کلسیت و کلریت کانیهای باطله در تشویر هستند. بافت کانهها و مواد باطله شامل رگه-رگچهای، بِرشی، دانهپراکنده، جانشینی، بازماندی، گلکلمی، قشرگون، دندانسگی و پَرمانند است. چهار مرحله کانهزایی در تشویر قابل تشخیص است. این مراحل با تهنشست کوارتز- کالکوسیت- کالکوپیریت- گالن در رگهها و سیمان گرمابی بِرشها (مرحله اول) آغاز و با رگچههای منفرد و دستهرگچههای نیمهموازی تا متقاطع کوارتز (مرحله دوم)، بافت رگه-رگچهای و شکافه پُرکن کلسیت (مرحله سوم) و کلریت (مرحله چهارم) ادامه مییابد. دگرسانی گرمابی شامل بخشهای سیلیسی، آرژیلی، کربناتی و کلریتی میباشد. در خارج از پهنههای کانهدار، دگرسانی از نوع پروپلیتی است. شباهت الگوی بهنجارشده عناصر کمیاب خاکی در رگههای کانهدار و سنگهای میزبان بیانگر ارتباط زایشی آنها است. غنیشدگی عناصر کانهساز (Ag, Cu, Pb, Zn) در بخشهای کانهدار بیانگر شستهشدن عناصر از سنگهای میزبان بهدرون بخشهای کانهدار میباشد. ویژگیهای رخداد معدنی تشویر با کانسارهای اپیترمال فلزات پایه (نقره) نوع سولفیداسیون حدواسط قابل مقایسه است. کانهزایی در منطقه تشویر و دیگر کانهزاییهای اپیترمال در زیرپهنه طارم- هشتجین محصول فعالیتهای گرمابی مرتبط با فعالیتهای ماگمایی ائوسن پایانی بوده و توسط ساختارهای گسلی کنترل میشوند. از این رو، بررسی واحدهای آتشفشانی و آتشفشانی- رسوبی دگرسانشده ائوسن بهویژه در نزدیکی تودههای گرانیتوئیدی و ساختارهای گسلی، از نظر اکتشاف کانهزاییهای اپیترمال در زیرپهنه طارم- هشتجین حائز اهمیت هستند.