سنگ شناسی
نیلوفر نایبی؛ داریوش اسماعیلی؛ سروش مدبری؛ ریوکی شینجو؛ رضا دیوسالار؛ برند لمان
چکیده
آنالیزهای ژئوشیمیایی سنگ کل و ایزوتوپ‌های Sr-Nd-Pb سنگ‌های نفوذی منطقه چادرملو، ارتباط با تاریخچه ماگمایی کوهزایی کادومین حاشیه شمالی گندوانا در طول پرکامبرین پایانی-اوایل پالئوزوییک را نشان می‌دهد. گرچه این آنالیزها نشان‌دهنده شباهت‌های ژئوشیمیایی از جمله کالک آلکالن بودن، غنی‌شدگی در عناصر لیتوفیل درشت‌یون مانند Rb، Ba، K ...
بیشتر
آنالیزهای ژئوشیمیایی سنگ کل و ایزوتوپ‌های Sr-Nd-Pb سنگ‌های نفوذی منطقه چادرملو، ارتباط با تاریخچه ماگمایی کوهزایی کادومین حاشیه شمالی گندوانا در طول پرکامبرین پایانی-اوایل پالئوزوییک را نشان می‌دهد. گرچه این آنالیزها نشان‌دهنده شباهت‌های ژئوشیمیایی از جمله کالک آلکالن بودن، غنی‌شدگی در عناصر لیتوفیل درشت‌یون مانند Rb، Ba، K و Cs، تهی‌شدگی عناصری مانند Nb، Ta، P، Ti و الگوهای عناصر خاکی کمیاب را از خود نشان می‌دهند، اما داده‌های ایزوتوپی Sr-Nd سنگ‌های مورد مطالعه منطقه آشکارا گویای ناهم‌منشأ بودن نمونه‌های بازیک (گابرویی) و فلسیک (گرانیتی) می‌باشند به‌گونه‌ای‌که، این داده‌های Sr-Nd سنگ کل (1/8- 3/6-= ɛNd(t)) به همراه نسبت بالای (207Pb/206Pb)t نشان‌دهنده یک مذاب مشتق شده از پوسته قارهای برای گرانیتوییدها و منشأ گوشته‌ای برای گابروهاست. سن‌های به‌دست آمده از این دو گروه سنگی نیز نشان می‌دهد که گابروها قدیمی‌تر از گرانیتوییدها می‌باشند. رژیم زمین‌ساخت کششی به‌وسیله عقب‌نشینی یا دی‌لامیناسیون صفحات باعث ذوب مجدد سنگ‌های آذرین قدیمی مربوط به کمان و برهم‌کنش با پی‌سنگ قارهای کامبرین شده و مذاب‌های گرانتیوییدی منطقه مورد مطالعه را شکل می‌دهد. در الگوهای بهنجارشده عناصر خاکی کمیاب گابروها نسبت به کندریت‌ها، اختلاط ژئوشیمیایی و ایزوتوپی و افزایش نسبت‌های LREE/HREE به خوبی دیده می‌شوند که شواهدی بر ناهمگنی گوشته و برهم‌کنش با پی‌سنگ پالئوپروتروزوییک است.
افسانه بدر؛ ناهید شبانیان؛ علیرضا داودیان دهکردی؛ حسین عزیزی
چکیده
کمپلکس دگرگونی شمال شهرکرد (NSMC) در مرکز پهنه سنندج ـ سیرجان شامل تودههای متاگرانیتی است که در بعضی از سنگ‌های دگرگونی، مخصوصا در شیست‌ها نفوذ کرده‌اند. متاگرانیت‌های NSMC خصوصیات دگرگونی و دگرشکلی شکل‌پذیر مشخصی را نشان می‌دهند. این سنگها از کوارتز، فلدسپار‌آلکالن، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، اپیدوت، گارنت، زیرکن، آلانیت، ...
بیشتر
کمپلکس دگرگونی شمال شهرکرد (NSMC) در مرکز پهنه سنندج ـ سیرجان شامل تودههای متاگرانیتی است که در بعضی از سنگ‌های دگرگونی، مخصوصا در شیست‌ها نفوذ کرده‌اند. متاگرانیت‌های NSMC خصوصیات دگرگونی و دگرشکلی شکل‌پذیر مشخصی را نشان می‌دهند. این سنگها از کوارتز، فلدسپار‌آلکالن، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، اپیدوت، گارنت، زیرکن، آلانیت، اسفن (تیتانیت)، آپاتیت و مگنتیت تشکیل شدهاند. سن-سنجی متاگرانیت‌های NSMC به روش U-Pb بر روی زیرکن نشانگر سن ]73/5 - 03/5 + [92/523 میلیون سال و به روش Rb-Sr سنگ کل نشان دهنده سن 47 ± 504 میلیون سال می‌باشد. سن متاگرانیت‌های NSMC (کامبرین میانی) جوان‌تر از سن گرانیتوئیدهای نئوپروتروزوئیک فوقانی و کامبرین تحتانی پهنه سنندج ـ سیرجان هستند. متاگرانیت‌های NSMC برخلاف اکثر گرانیتوئیدهای مذکور (مرتبط با قوس آتشفشانی)، در موقعیت بعد از برخورد تشکیل شده اند. با توجه به ریخت‌شناسی و شکل بلورهای زیرکن موجود در متاگرانیت‌های NSMC، بیشتر زیرکن‌ها در نواحیS19 و S15 طبقه بندی ریخت‌شناسی بلورهای زیرکن قرار می‌گیرند، لذا ماگمای گرانیتی منطقه دارای منشأ دو رگه (پوسته‌ای و گوشته‌ای) می‌باشد. دمای تبلور متاگرانیت‌ها بر اساس مطالعات ریخت‌شناسی زیرکن برابر 750 تا 850 درجه سانتی‌گراد، بر طبق روش محاسبه‌ای اشباع زیرکن برابر 2/753 تا 5/828 درجه سانتی‌گراد و بر اساس روش ترسیمی (نتایج تجزیه شیمیایی سنگ کل) برابر 760 تا 830 درجه سانتی‌گراد محاسبه شده است.
سکینه شکاری؛ محمود صادقیان؛ جای مینگو؛ حبیب اله قاسمی؛ یی زویی
چکیده
مجموعه دگرگونی- آذرین شترکوه در 80 کیلومتری جنوب خاور شاهرود و در لبه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. این مجموعه طیف گستردهای از ترکیبات سنگی مانند متاپلیتها، متاپسامیتها، متابازیتها (آمفیبولیت و گارنت آمفیبولیت)، متاکربناتها (مرمرهای آهکی و دلومیتی) و متاریولیتها را در برمیگیرد. سنگ مادر متابازیتها ...
بیشتر
مجموعه دگرگونی- آذرین شترکوه در 80 کیلومتری جنوب خاور شاهرود و در لبه شمالی پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. این مجموعه طیف گستردهای از ترکیبات سنگی مانند متاپلیتها، متاپسامیتها، متابازیتها (آمفیبولیت و گارنت آمفیبولیت)، متاکربناتها (مرمرهای آهکی و دلومیتی) و متاریولیتها را در برمیگیرد. سنگ مادر متابازیتها شامل گدازههای بازالتی، دسته‌دایکهای دیابازی و تودههای نفوذی گابرودیوریتی کوچک‌مقیاس بوده است. نظر به فراوانی و اهمیت میانلایههای بازالتی و دسته دایکهای دیابازی دگرگون شده نسبت به دیگر اجزا، این مقاله به‌طور خاص به بررسی تغییر و تحولات آنها اختصاص یافته است. بر پایه شواهد صحرایی و سنگ‌نگاری، افزایش درجه دگرگونی متابازیتهای حاصل از دگرگونی میانلایههای بازالتی و دسته دایکهای دیابازی، به تشکیل طیفی گوناگونی از انواع سنگها مانند آمفیبول شیست، آمفیبولیت، گارنت آمفیبولیت و در پایان آمفیبولیتهای میگماتیتی انجامیده است. دما- فشارسنجی مبتنی بر تجزیه شیمیایی نقطهای گارنت، آمفیبول و پلاژیوکلازهای سازنده این متابازیتها، محدوده دمایی 602 تا 711 درجه سانتی‌گراد و فشار 9 تا 11 کیلو بار را برای تشکیل، توقف تبادل و تعادل پایانی آنها مشخص ساخته که بیانگر شرایط دما و فشار رخسارههای آمفیبولیت و آمفیبولیت بالایی است. از دید ژئوشیمیایی، ماگماهای سازنده این گروه از متابازیتها دارای ماهیت تولهایتی تا کلسیمی- قلیایی بودهاند. این ماگماها از ذوب بخشی گوشته سنگکرهای زیر قارهای منشأ گرفتهاند. روانههای بازالتی زیرآبی و دسته‌دایکهای دیابازی در خلال رژیمهای زمین‌ساختی کششی حاکم بر سرزمینهای گندوانایی اواخر نئوپروتروزوییک ایران مرکزی تشکیل شدهاند. این رژیمهای زمین‌ساختی کششی با تشکیل حوضههای دریایی- اقیانوسی درون قارهای (کافتی یا پشت کمانی) همراه بودهاند. حوضههای مورد نظر، در یک بازه زمانی کوتاه و در طی یک فرایند جمعشدگی سریع، بسته و به‌صورت آمیزههای زمین‌ساختی یا منشورهای بههم افزوده روی پوسته قارهای رانده شدهاند. بر پایه سنسنجیهای صورتگرفته به روش اورانیم- سرب روی زیرکنهای استخراج شده از این متابازیتها، این رویداد دگرگونی در فاصله زمانی 526 تا 577 میلیون سال پیش (برابر اواخر نئوپروتروزوییک و رخداد کوهزایی کادومین در سرزمینهای گندوانایی) صورت گرفته است.
