سنگ شناسی
عبدالحمید انصاری
چکیده
باتولیت چهارگنبد در سیرجان و در بخش جنوب‌خاوری پهنه ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده است. این توده نفوذی با ترکیب اسیدی تا کمی حد واسط به داخل واحدهای آتشفشانی ائوسن تزریق شده است. گرچه بیشتر حجم ترکیبات سنگی، گرانودیوریت و مونزوگرانیت می‌باشد، با این حال، ترکیبات دیگر سنگی نیز شامل کوارتزدیوریت، تونالیت و سینوگرانیت موجود بوده ...
بیشتر
باتولیت چهارگنبد در سیرجان و در بخش جنوب‌خاوری پهنه ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده است. این توده نفوذی با ترکیب اسیدی تا کمی حد واسط به داخل واحدهای آتشفشانی ائوسن تزریق شده است. گرچه بیشتر حجم ترکیبات سنگی، گرانودیوریت و مونزوگرانیت می‌باشد، با این حال، ترکیبات دیگر سنگی نیز شامل کوارتزدیوریت، تونالیت و سینوگرانیت موجود بوده و مرز تبدیل سنگ‌ها به یکدیگر تدریجی می‌باشد. ترکیب عمده سنگ میزبان گرانودیوریت و مونزوگرانیت است. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت و مونزودیوریت می‌باشد. همچنین دایک‌های میکروگرانولار، توده مافیک را قطع کرده‌اند. انکلاوها عموما تماس ناگهانی با سنگ‌های میزبان دارند و از مجموعه کانی‌های آذرین تشکیل شده‌اند. وجود شواهد صحرایی مانند انکلاوهای میکروگرانولار مافیک با اشکال کروی تا بیضی، زنگوله‌ای و میله‌ای، وجود دایک‌های مافیک سین پلوتونیک و همچنین شواهد بافتی نشان‌دهنده عدم تعادل از قبیل حضور پلاژیوکلازهایی با منطقه‌بندی ترکیبی و سطوح تحلیلی مکرر و کوارتزهای اوسلی در انکلاوها، نشانه تغییرات شیمیایی و یا حرارتی مذاب در حین رشد بلور و شاهدی برای رخداد اختلاط ماگمایی هستند. انکلاوهای موجود در داخل توده گرانیتوییدی منطقه، در بیشتر عناصراصلی همچون Al2O3،CaO ،MgO ، Fe2O3، TiO2، P2O5 مقادیر بالاتری نسبت به سنگ میزبان نشان می‌دهند. از دید عناصر نادر خاکی (REE)، سنگ‌های گرانیتویید میزبان و انکلاوهای همراه، الگوهای REE نسبتاً تفریق یافته با الگوهای LREE شیب‌دار و MREE و HREE تخت به نمایش می‌گذارند. همچنین در الگوهای REE سنگ‌های مورد مطالعه، بی‌هنجاری منفی خفیفی در Eu مشاهده می‌شود که گویای دخالت پلاژیوکلاز در تشکیل و تحول سنگ‌های منطقه و یا تبلور آنها در شرایط فوگاسیته کم اکسیژن است. بر اساس نمودارهای تعیین محیط زمین‌ساختی-ماگمایی، کلیه نمونه‌های مورد مطالعه از منطقه چهار گنبد، در محدوده کمان‌های قوسی ناشی از فرورانش قرار می‌گیرند و ویژگی محیط‌های حاشیه فعال قاره‌ای را نشان می‌دهند.
سنگ شناسی
زینب قرامحمدی؛ علی کنعانیان؛ محسن الیاسی
چکیده
توده نفوذی ده‌بالا در محدوده 45 کیلومتری جنوب باختر شهرستان بویین‌زهرا در استان قزوین رخنمون دارد. این توده دارای انکلاوهای میکروگرانولار مافیک بسیار با اشکال گرد شده و بیضوی و با اندازه های 2 تا بیشینه 30 سانتی متر است. انکلاوها از مونزودیوریت، دیوریت و گابرودیوریت و سنگ های میزبان بیشتر از گرانودیوریت تشکیل شده اند. حضور بافت های ...
بیشتر
توده نفوذی ده‌بالا در محدوده 45 کیلومتری جنوب باختر شهرستان بویین‌زهرا در استان قزوین رخنمون دارد. این توده دارای انکلاوهای میکروگرانولار مافیک بسیار با اشکال گرد شده و بیضوی و با اندازه های 2 تا بیشینه 30 سانتی متر است. انکلاوها از مونزودیوریت، دیوریت و گابرودیوریت و سنگ های میزبان بیشتر از گرانودیوریت تشکیل شده اند. حضور بافت های عدم تعادل همچون درشت بلورهای پلاژیوکلاز با سطوح تحلیلی و بافت غربالی، کوارتز اوسلی و آپاتیت های سوزنی در انکلاوها می تواند نشانگر رخداد آمیختگی ماگمایی در توده نفوذی ده‌بالا باشد. توزیع عناصر اصلی و فرعی و خاکی کمیاب به روشنی تبادل میان ماگماهای فلسیک میزبان و انکلاوها را در طی آمیختگی ماگمایی بازتاب می دهد. غنی‌شدگی غیر عادی REE در انکلاوها نسبت به سنگ فلسیک میزبان، نشانه ماهیت متفاوت دو ماگمای فلسیک و مافیک به وجود آورنده این دو سنگ و ناهمگنی شکلی ایجاد شده در انکلاوها (ابعاد فرکتال) ناشی از فرایندهای آمیختگی ماگمایی است. ابعاد فرکتال انکلاوها میان 14/1 تا 29/1متغیر است. رده 29/1 بالاترین فراوانی را در نمودار ستونی نشان می دهد. بر پایه بعد فرکتال (Dbox) انکلاوها، نسبت لگاریتم گرانروی گرانودیوریت میزبان به انکلاو، طیفی از 56/0 تا 96/0 را نشان می دهد و مد آن در نمودار ستونی 96/0 است. بیشتر انکلاوها در توده نفوذی ده‌بالا با محتوای سیلیس نزدیک به 56 درصد و مقادیر بالای ابعاد فرکتال مشخص می شوند. این مسئله آمیختگی کم ماگمای مافیک انکلاوها با ماگمای فلسیک میزبان را تأیید می‌کند و نشانه افزایش اختلاف گرانروی میان ماگماهای گرانودیوریت میزبان و انکلاوهاست.
