زهرا قرهچاهی؛ محسن موید؛ جمشید احمدیان؛ مامورو موراتا
چکیده
معادن سونگون و هفتچشمه در یک کمپلکس آتشفشانی- نفوذی در شمال باختر کشور (استان آذربایجان شرقی) و در پهنه مس ارسباران قرار گرفتهاند. دایکهای لامپروفیری سونگون با سنی جوانتر از الیگومیوسن شامل کانیهای بیوتیت، پلاژیوکلاز و پیروکسن و با بافت اصلی پورفیریتیک، جزو لامپروفیرهای کالکآلکالن- کرسانتیت ردهبندی میشوند و توده ...
بیشتر
معادن سونگون و هفتچشمه در یک کمپلکس آتشفشانی- نفوذی در شمال باختر کشور (استان آذربایجان شرقی) و در پهنه مس ارسباران قرار گرفتهاند. دایکهای لامپروفیری سونگون با سنی جوانتر از الیگومیوسن شامل کانیهای بیوتیت، پلاژیوکلاز و پیروکسن و با بافت اصلی پورفیریتیک، جزو لامپروفیرهای کالکآلکالن- کرسانتیت ردهبندی میشوند و توده کوارتزمونزونیت پورفیری سونگون را گسستهاند. دایکهای لامپروفیری هفتچشمه با سنی جوانتر از الیگومیوسن، شامل کانیهای بیوتیت، فلدسپار قلیایی و پیروکسن و با بافتهای اصلی هیالومیکرولیتیک پورفیری و جریانی، جزو لامپروفیرهای کالکآلکالن- مینت به شمار میروند و توده کوارتزدیوریت هفتچشمه را گسستهاند. بررسی نمودارهای عنکبوتی، نشاندهنده غنیشدگی LREEها نسبت به MREEها و HREEها در آنهاست که احتمال تشکیل این سنگها از یک منشأ غنیشده را نشان میدهد. بررسی ویژگیهای ژئوشیمیایی لامپروفیرهای مورد مطالعه نشان میدهد که نوع ماگمای تشکیل دهنده آنها از نوع لامپروفیرهای کالکآلکالن و محیط زمینساختی آنها وابسته به کمان ماگمایی است. این لامپروفیرها از درجه پایین ذوببخشی گارنتلرزولیت به وجود آمدهاند.
امیناله کمالی؛ محسن مؤید؛ نصیر عامل؛ محمدرضا حسینزاده
چکیده
کانسار مس- مولیبدن پورفیری سونگون در شمال باختری ایران و در استان آذربایجان شرقی جای دارد. معدن مس سونگون از دید سنگشناسی شامل توده سونگون پورفیری (SP) و هشت دسته دایک تأخیری کوارتزدیوریتی (DK1(a, b, c))، گابرو دیوریتی (DK2)، دیوریتی (DK3)، داسیتی (DK4)، لامپروفیری (LAM) و میکرودیوریتی(MDI) است. کانیهای اصلی تشکیلدهنده دایک لامپروفری شامل بیوتیت، ...
بیشتر
کانسار مس- مولیبدن پورفیری سونگون در شمال باختری ایران و در استان آذربایجان شرقی جای دارد. معدن مس سونگون از دید سنگشناسی شامل توده سونگون پورفیری (SP) و هشت دسته دایک تأخیری کوارتزدیوریتی (DK1(a, b, c))، گابرو دیوریتی (DK2)، دیوریتی (DK3)، داسیتی (DK4)، لامپروفیری (LAM) و میکرودیوریتی(MDI) است. کانیهای اصلی تشکیلدهنده دایک لامپروفری شامل بیوتیت، پلاژیوکلاز، ارتوز، آمفیبول است. این دایک بافت پورفیریک و میکرولیتیک پورفیری دارد. دایکهای لامپروفیری در منطقه مطالعه شده ترکیب آلکالیبازالت دارند و ماگمای مادر این دایکها بر پایه ژئوشیمی سنگ کل، شوشونیتی است. بررسی شیمی کانیها، ترکیب پلاژیوکلاز را الیگوکلاز تا آلبیت، آمفیبول را مگنزیوهورنبلند و بیوتیت را سیدروفیلیت تا استونیت نشان میدهد. دایکهای لامپروفیری از یک ماگمای با فوگاسیته بالای اکسیژن ایجاده شدهاند. بر پایه دماسنجی تک کانی بیوتیت دمای تبلور کانی در دایک لامپروفیری 650 تا 700 درجه سانتیگراد تعیینشده است. با توجه به ویژگیهای کانیشناسی و شواهد ژئوشیمیایی، لامپروفیرهای منطقه مورد مطالعه از نوع کالکآلکالن و جزو کرسانتیتها ارزیابی میشوند. نمودارهای چند عنصری بهنجار شده با کندریت و گوشته اولیه نشاندهنده غنیشدگی عناصر LREE و LILE و تهیشدگی HREE و HFSE در دایکهای لامپروفیری سونگون است. بر پایه نمودار عناصر کمیاب La/Sm در برابر La ماگمای منشأ این سنگها میتواند از نرخ پایین ذوب بخشی یک گوشته گارنت لرزولیتی ایجاد شده باشد. این دایکها در یک محیط زمینساختی پس از برخوردی و از گوشته متاسوماتیزه شده در اثر یک فرورانش کهن ایجاد شده است.