سنگ شناسی
ساناز یاجم؛ جلیل قلمقاش
چکیده
تودههای نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از تودههای نفوذی مرکب و چندفازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس بهزیر پلیت اورازایا پدید آمدهاند. لوکوگرانیتهای آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهتهای کانیشناسی ...
بیشتر
تودههای نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از تودههای نفوذی مرکب و چندفازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس بهزیر پلیت اورازایا پدید آمدهاند. لوکوگرانیتهای آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهتهای کانیشناسی و ایزوتوپی، لوکوگرانیتها برمبنای شواهد ژئوشیمی، ایزوتوپی و نتایج سنسنجی بلورهای زیرکن، دو دستهگی آشکاری به نمایش میگذارند. لوکوگرانیت قلایلان با سن تبلور 3 ± 159 میلیونسال، A1-type است. سایر لوکوگرانیتها A2-type هستند و به فاصله زمانی حدود 20 میلیونسال بعد (Ma 149-140) متبلور شدهاند. در واقع نفوذ ماگمای مافیک گوشتهای، موتور محرکهی ذوببخشی پیسنگ از پیشبارور و هتروژن سنندج-سیرجان بوده و سنگهای قلایلان را پدیدآوردهاست. لوکوگرانیتهای جوانتر با ماهیت A2-Type، سازوکاری متفاوت دارند. این سنگها حاصل ذوببخشی پیسنگ مشابه و از پیشبارور هستند که به فاصله زمانی 20 میلیونسال پس از تکتونیک فشارشی پدید آمدهاند. بالازدگی آستنوسفر در اثر کشش حاصل از عقبگرد یا افزایش شیب ورقه فرورانده پس از تکتونیک فشارشی حاکم بر منطقه، میتواند عامل ذوب پوسته و تشکیل لوکوگرانیتهای آلکالن جوان باشد.