محبوبه حسینی برزی؛ مرتضی هوشیار؛ هرمز قلاوند
چکیده
مطالعات صحرایی، کلسیمتری و بررسیهای میکروسکوپی بر روی برش نمونه سازند گورپی و سنگنگاری خردههای حفاری این سازند در میدان نفتی زیلایی (چاههای شماره 5 و 8) سبب تفکیک دو بخش کربناته و دو بخش دو رگه (اغلب مارن و در تعداد معدودی از نمونهها مارن رسی) در این سازند شد. با توجه به رخسارههای میکروسکوپی موجود در بخشهای کربناته، ...
بیشتر
مطالعات صحرایی، کلسیمتری و بررسیهای میکروسکوپی بر روی برش نمونه سازند گورپی و سنگنگاری خردههای حفاری این سازند در میدان نفتی زیلایی (چاههای شماره 5 و 8) سبب تفکیک دو بخش کربناته و دو بخش دو رگه (اغلب مارن و در تعداد معدودی از نمونهها مارن رسی) در این سازند شد. با توجه به رخسارههای میکروسکوپی موجود در بخشهای کربناته، محیط دریای باز از یک رمپ کربناته را میتوان به این سازند نسبت داد. همچنین، به دلیل وجود گلوکونیت و فسفات درجازا و پیریت فرومبوییدال اولیه برای محیط رسوبی این سازند، شرایط احیایی را میتوان متصور بود. تجزیه XRD و SEM نمونههای مربوط به مارنهای رسی، گویای حضور کوارتز تخریبی در بخش مارن پایینی و افزون بر آن، کانیهای رسی ایلیت، کلریت از منشأ تخریبی و اسمکتیت از منشأ دیاژنزی و به احتمال تخریبی، در بخش مارن بالایی است. حضور همزمان این کانیها و نبود کائولینیت بیانگر شرایط آب و هوایی معتدل، طی تهنشست مارن بالایی است. همچنین تجزیه و تحلیل نیمه کمی دادههای XRD حاکی از افزایش اسمکتیت و کاهش ایلیت به سمت رأس سازند است که میتواند ناشی از گرم شدن نسبی آب و هوا و نیز ژرفتر شدن حوضه رسوبی باشد. با توجه به ژرف بودن حوضه رسوبی فرایندهای دیاژنزی محدودی نیز در این سازند روی داده است که عمدهترین آن سیمانی شدن، آهندار شدن و شکستگیهای موجود در سازند است. تصاویر SEM گویای حضور دیاژنزی کانی اسمکتیت در دو نمونه بالای محدوده زمانی کرتاسه بالایی است که میتواند ناشی از تبادل بین سیالهای با کانیهای مافیک و دیگر کانیهای رسی مانند اسمکتیت تخریبی، ایلیت و ... باشد. نبود اسمکتیت دیاژنزی در دو نمونه مربوط به پالئوسن، میتواند ناشی از تغییر در شرایط حوضه رسوبگذاری در بالا و پایین مرز کرتاسه- ترشیری باشد. بررسی میزان Th و K و همچنین نسبت این دو در لاگ NGS مربوط به چاه شماره 8 میدان نفتی زیلایی بیانگر حضور کانیهای رسی مونتموریلونیت و ایلیت در این چاه است.