غلامرضا تاج‌بخش؛ محمد هاشم امامی؛ حسین معین وزیری؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران
چکیده
توده نفوذی نفلین‌سیینیت کلیبر در جنوب و باختر شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این توده نفوذی منطقه‌بندی شده، حاصل تزریق دو فاز مجزای تحت اشباع و اشباع از سیلیس در زمان الیگوسن- میوسن است. سنگ‌های تحت اشباع شامل آلکالی‌پیروکسنیت، ملاآلکالی‌گابرو- نفلین‌گابرودیوریت، نفلین‌سیینیت و دایک‌های نفلین‌سودالیت‌سیینیت ...
بیشتر
توده نفوذی نفلین‌سیینیت کلیبر در جنوب و باختر شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این توده نفوذی منطقه‌بندی شده، حاصل تزریق دو فاز مجزای تحت اشباع و اشباع از سیلیس در زمان الیگوسن- میوسن است. سنگ‌های تحت اشباع شامل آلکالی‌پیروکسنیت، ملاآلکالی‌گابرو- نفلین‌گابرودیوریت، نفلین‌سیینیت و دایک‌های نفلین‌سودالیت‌سیینیت است. سنگ‌های اشباع از سیلیس شامل استوک کوارتزمونزونیتی نفوذ کرده به مرکز توده نفلین‌سیینیتی و دایک‌های کوارتزسیینیت و میکروسیینیتی مرتبط با آن است. فاز تحت اشباع ماهیت آلکالن پتاسیک دارد و نفلین‌سیینیت‌ها از نوع مالیگنیت‌های میاسکیتی هستند. در مقابل، سنگ‌های اشباع به سری ماگمایی کلسیمی- قلیایی(کالک آلکالن) با پتاسیم بالا تا شوشونیتی تعلق دارند. بررسی‌های صحرایی، سنگ‌شناسی و ژئوشیمیایی نشان داده که انواع سنگ‌های تحت اشباع هم‌ماگما هستند و فرایندهای تفریق بلورین، تجمع بلورین و شناوری کانی‌های کم‌چگال در تحول ماگماهای آنها نقش اساسی داشته‌اند. غنی‌شدگی شدید عناصر کمیاب به‌ویژه LREE و LILEها در برابر تهی‌شدگی متغیر HREE و HFSEها نشان‌دهنده منشأ گرفتن ماگمای بازانیتی مادر از گوشته سنگ‌کره‌ای متاسوماتیسم شده توسط فرورانش دیرین است. ماگمای اشباع از سیلیس کلیبر احتمالا" بر اثر ذوب بخشی پوسته زیرین به‌وجود آمده و شباهت‌های ژئوشیمیایی آن با انواع تحت اشباع، به علت آمیختگی و آلایش ماگمایی بوده است. تزریق پی‌در‌پی ماگماهای قلیایی و کلسیمی- قلیایی پس از ائوسن در آذربایجان می‌تواند در یک محیط پس از برخورد روی داده باشد.
مهراج آقازاده؛ محمد هاشم امامی؛ حسین معین وزیری؛ نعمت الله رشیدنژاد عمران؛ آنتونیو کاسترو
چکیده
توده خانکندی در شمال باختر ایران و پهنه قره داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبی قرار دارد. رخنمون‌های چیره شامل سنگ‌های گرانودیوریتی و مونزونیتی هستند که همراه با آنها گابروها و دایک‌های داسیتی و لامپروفیری نیز رخنمون دارند. پلوتونیسم گرانودیوریتی در توده خانکندی با نفوذ مونزونیت‌ها و گابروها دنبال شده است و در نهایت دایک‌های داسیتی ...
بیشتر
توده خانکندی در شمال باختر ایران و پهنه قره داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبی قرار دارد. رخنمون‌های چیره شامل سنگ‌های گرانودیوریتی و مونزونیتی هستند که همراه با آنها گابروها و دایک‌های داسیتی و لامپروفیری نیز رخنمون دارند. پلوتونیسم گرانودیوریتی در توده خانکندی با نفوذ مونزونیت‌ها و گابروها دنبال شده است و در نهایت دایک‌های داسیتی و لامپروفیری جایگزین شده‌اند. مونزونیت‌ها و گابروها، ماهیت شوشونیتی و گرانودیوریت‌ها و داسیت‌ها ماهیت کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا و ویژگی‌های آداکیت‌های نوع C (پتاسیمی یا قاره‌ای) و گرانیتوییدهای سرشار از باریم و استرانسیم را نشان می‌دهند. لامپروفیرها ماهیت قلیایی و کامپتونیتی دارند. مونزونیت‌ها از تحول گابروها همراه با مقدارکمی آلایش پوسته‌ای و آمیختگی ایجاد شده‌اند. ذوب منابع پوسته مافیک زیرین گارنت‌دار، گوشته سنگ‌کره‌ای(لیتوسفری) متاسوماتیسم شده و نرم‌کره (استنوسفر)بالارونده، به‌ترتیب سبب ایجاد ماگماهای گرانودیوریتی و داسیتی، گابروی شوشونیتی و لامپروفیرها شده است. تولید انواع مختلف ماگماها در منطقه ارسباران در الیگوسن، در پاسخ به فرایندهای شکسته‌شدن قطعه فرورونده ویا پوسته‌پوسته‌شدن (Delamination) گوشته سنگ‌کره‌ای و بالا آمدن نرم‌کره رخ داده است که پس از فرایند برخورد ورقه‌‌های ایران و عربستان و ستبرشدگی پوسته‌ای، در یک محیط کششی پس از برخوردی تشکیل شده‌اند.
غلامرضا تاج بخش؛ محمدهاشم امامی؛ حسین معین وزیری؛ نعمت ا... رشید نژاد‌عمران
چکیده
کمپلکس نفوذی اولترامافیک – مافیک هشتسر، در 20 کیلومتری خاور شهرستان کلیبر، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کمپلکس حلقوی قلیایی، حاصل نفوذ فازهای مختلف ماگمایی تحت اشباع و اشباع با سن‌های مختلف ائوسن بالایی تا الیگوسن- میوسن است. بررسی‌های سنگ‌شناسی نشان می‌‌دهد که این توده شامل سه فاز اصلی است. فاز اول از ملانوآلکالی ...
بیشتر
کمپلکس نفوذی اولترامافیک – مافیک هشتسر، در 20 کیلومتری خاور شهرستان کلیبر، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کمپلکس حلقوی قلیایی، حاصل نفوذ فازهای مختلف ماگمایی تحت اشباع و اشباع با سن‌های مختلف ائوسن بالایی تا الیگوسن- میوسن است. بررسی‌های سنگ‌شناسی نشان می‌‌دهد که این توده شامل سه فاز اصلی است. فاز اول از ملانوآلکالی پیروکسنیت غنی از مانیتیت، آلکالی پیروکسنیت پلاژیوکلازدار و ملاآلکالی گابرو به همراه دایک‌های پگماتویید گابرو تشکیل یافته است. فاز دوم از لوکوگابرو - دیوریت نفلین‌دار تا نفلین مونزودیوریت و نفلین مونزونیت تشکیل شده و فاز سوم سی‌ینیت به همراه کوارتزمونزو سی‌ینیت تا گرانیت با طبیعت کلسیمی – قلیایی است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که فازهای تحت اشباع از عناصر کمیاب بویژه LREE و LILE به شدت غنی شده‌اند. این ماگماها از یک ماگمای مادر با ماهیت آلکالن پتاسیک، از یک گوشته متاسوماتیک سرچشمه گرفته است. انواع سنگ‌های مختلف فازهای تحت اشباع بر اثر فرایندهای ناآمیختگی ماگمایی، تبلور بخشی و تجمع بلورین به‌وجود آمده‌اند. ماگمای کلسیمی - قلیایی فاز سوم نیز به طور معمول از ذوب پوسته زیرین به علت نفوذ فازهای اول و دوم ناشی شده است. جایگیری خاص و حلقوی این کمپلکس در نتیجه فوران و تخلیه آشیانه ماگمایی بزرگ و زونه پس از فرونشست کالدرا مانند ردیف آتشفشانی سازند مجیدآباد در منطقه هشتسر بوجود آمده است.
