سنگ شناسی
زینب قرامحمدی؛ علی کنعانیان؛ محسن الیاسی
چکیده
توده نفوذی دهبالا در محدوده 45 کیلومتری جنوب باختر شهرستان بویینزهرا در استان قزوین رخنمون دارد. این توده دارای انکلاوهای میکروگرانولار مافیک بسیار با اشکال گرد شده و بیضوی و با اندازه های 2 تا بیشینه 30 سانتی متر است. انکلاوها از مونزودیوریت، دیوریت و گابرودیوریت و سنگ های میزبان بیشتر از گرانودیوریت تشکیل شده اند. حضور بافت های ...
بیشتر
توده نفوذی دهبالا در محدوده 45 کیلومتری جنوب باختر شهرستان بویینزهرا در استان قزوین رخنمون دارد. این توده دارای انکلاوهای میکروگرانولار مافیک بسیار با اشکال گرد شده و بیضوی و با اندازه های 2 تا بیشینه 30 سانتی متر است. انکلاوها از مونزودیوریت، دیوریت و گابرودیوریت و سنگ های میزبان بیشتر از گرانودیوریت تشکیل شده اند. حضور بافت های عدم تعادل همچون درشت بلورهای پلاژیوکلاز با سطوح تحلیلی و بافت غربالی، کوارتز اوسلی و آپاتیت های سوزنی در انکلاوها می تواند نشانگر رخداد آمیختگی ماگمایی در توده نفوذی دهبالا باشد. توزیع عناصر اصلی و فرعی و خاکی کمیاب به روشنی تبادل میان ماگماهای فلسیک میزبان و انکلاوها را در طی آمیختگی ماگمایی بازتاب می دهد. غنیشدگی غیر عادی REE در انکلاوها نسبت به سنگ فلسیک میزبان، نشانه ماهیت متفاوت دو ماگمای فلسیک و مافیک به وجود آورنده این دو سنگ و ناهمگنی شکلی ایجاد شده در انکلاوها (ابعاد فرکتال) ناشی از فرایندهای آمیختگی ماگمایی است. ابعاد فرکتال انکلاوها میان 14/1 تا 29/1متغیر است. رده 29/1 بالاترین فراوانی را در نمودار ستونی نشان می دهد. بر پایه بعد فرکتال (Dbox) انکلاوها، نسبت لگاریتم گرانروی گرانودیوریت میزبان به انکلاو، طیفی از 56/0 تا 96/0 را نشان می دهد و مد آن در نمودار ستونی 96/0 است. بیشتر انکلاوها در توده نفوذی دهبالا با محتوای سیلیس نزدیک به 56 درصد و مقادیر بالای ابعاد فرکتال مشخص می شوند. این مسئله آمیختگی کم ماگمای مافیک انکلاوها با ماگمای فلسیک میزبان را تأیید میکند و نشانه افزایش اختلاف گرانروی میان ماگماهای گرانودیوریت میزبان و انکلاوهاست.
علی کنعانیان؛ فاطمه سرجوقیان؛ جمشید احمدیان
چکیده
توده نفوذی کوهدم بخشی از سنگهای ائوسن بالایی ایران مرکزی محسوب میشود. بر اساس اندیس رنگی این توده نفوذی به دو واحد اسیدی و حدواسط- مافیک قابل تقسیم است. واحد اسیدی دارای ترکیب سنگشناسی مونزوگرانیت،گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و کوارتزمونزودیوریت است. در حالی که، واحد مافیک- حدواسط از مجموعه سنگشناسی گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت، ...
بیشتر
توده نفوذی کوهدم بخشی از سنگهای ائوسن بالایی ایران مرکزی محسوب میشود. بر اساس اندیس رنگی این توده نفوذی به دو واحد اسیدی و حدواسط- مافیک قابل تقسیم است. واحد اسیدی دارای ترکیب سنگشناسی مونزوگرانیت،گرانودیوریت، کوارتزمونزونیت و کوارتزمونزودیوریت است. در حالی که، واحد مافیک- حدواسط از مجموعه سنگشناسی گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت و مونزونیت تشکیل شده است. در واحد اسیدی حضور انکلاوهای میکروگرانولار مافیک با ترکیب دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت و کوارتز مونزودیوریت به شکل آشکاری خودنمایی میکند. براساس دادههای ژئوشیمیایی، فرایندهای اختلاط/ آمیختگی ماگمایی و تفریق بلوری نقش مهمی در تحول ماگمایی ناحیه دارند. همچنین توده نفوذی کوهدم میزان پایینی از عناصر TiO2 و P2O5 همراه با نسبت پایین Nb/Zr را نشان میدهد که این موارد از ویژگیهای سنگهای آذرین حاشیه فعال قارهای به شمار میآید. نسبتهای ایزوتوپی Sr و Nd نشاندهنده آن است که این نسبتها نه شبیه به ماگمای مشتق از پوسته و نه معادل با ماگمای مشتق از گوشته است، بلکه حد میانی ماگماهای پوستهای و گوشتهای است. ماگمای تشکیل دهنده انکلاو از نظر ترکیب ایزوتوپی به سوی ماهیت گوشتهای و ماگمای اسیدی ماهیت پوستهای را نشان میدهد و توده نفوذی حد واسط- مافیک نسبت ایزوتوپی کم و بیش میان آنها را دارد. این نتایج همراه با مطالعات صحرایی و سنگنگاری، گواه فرایند اختلاط/ آمیختگی ماگمایی در توده نفوذی مورد نظر است و میتوان گفت که ماگمای سازنده انکلاو احتمالاً از گوشته بالایی حاصل و پس از استقرار در پوسته باعث گرم شدن سنگهای پوسته و ذوب بخشی پوسته زیرین میشود و بر اثر اختلاط مواد مذاب گوشتهای و پوستهای، ماگمای مافیک تا حدواسط حاصل میشود.
فاطمه زعیم نیا؛ علی کنعانیان؛ مژگان صلواتی
چکیده
سنگهای قلیایی جنوب شهرستان املش، استان گیلان، به صورت تودههای کوچک و پراکنده در داخل مجموعه سنگهای منسوب به کرتاسه در جنوب دریای خزر قرار دارند و از لحاظ تقسیمات زمینشناسی ایران در زون گرگان- رشت واقع شدهاند. این گروه از سنگها شامل حجم بزرگی از بازالتهایی با ریختشناسی بالشی و گابروهای ریز تا درشت دانه همگن هستند. ...
بیشتر
سنگهای قلیایی جنوب شهرستان املش، استان گیلان، به صورت تودههای کوچک و پراکنده در داخل مجموعه سنگهای منسوب به کرتاسه در جنوب دریای خزر قرار دارند و از لحاظ تقسیمات زمینشناسی ایران در زون گرگان- رشت واقع شدهاند. این گروه از سنگها شامل حجم بزرگی از بازالتهایی با ریختشناسی بالشی و گابروهای ریز تا درشت دانه همگن هستند. کانیهای اصلی سنگهای قلیایی شامل کلینوپیروکسن (نوع اوژیت)، پلاژیوکلاز و سوزنهای کوچک آپاتیت هستند. سنگهای قلیایی آشکارا از LREE غنیشدگی نشان میدهند و بیهنجاری مثبت Nb و Ti دارند و از لحاظ ژئوشیمیایی ویژگیهای سنگهای ماگمایی با منشأ درون صفحهای نوع جزایر اقیانوسی (OIB) را عرضه میکنند. با توجه به نسبت LREE/HREE و نسبت عناصر ناسازگار به نظر میرسد که این سنگهای قلیایی از یک گوشته گارنت لرزولیتی منشأ گرفتهاند.