زمین ساخت
فیروزه شواخی؛ سعید معدنی پور؛ ابراهیم راستاد
چکیده
منطقه جنوب در پایانه جنوب باختری سامانه گسلی قم- زفره در ایران مرکزی واقع است. تحلیل ساختاری این منطقه، نشاندهنده آن است که گسلهای راندگی اولیه با روند عمومی خاوری– باختری تا شمال باختری– جنوب خاوری همچون گسل فسخود واقع بهطور عمده مجموعه واحدهای رسوبی قدیمی پرمین– تریاس (سازندهای جمال، نایبند و شتری) را بر روی واحدهای ...
بیشتر
منطقه جنوب در پایانه جنوب باختری سامانه گسلی قم- زفره در ایران مرکزی واقع است. تحلیل ساختاری این منطقه، نشاندهنده آن است که گسلهای راندگی اولیه با روند عمومی خاوری– باختری تا شمال باختری– جنوب خاوری همچون گسل فسخود واقع بهطور عمده مجموعه واحدهای رسوبی قدیمی پرمین– تریاس (سازندهای جمال، نایبند و شتری) را بر روی واحدهای جوانتر رانده است. این مجموعه در ادامه توسط گسلهای امتدادلغز با روندهای شمال باختر– جنوب خاور و شمال خاور– جنوب باختر قطع و جابجا شدهاند. این مجموعههای امتدادلغز جوانتر از ائوسن، در ارتباط با فعالیتهای راستالغز گسل قم- زفره بوده و ردههای پایینتر منشعب شده از پهنه اصلی این گسل میباشند. تلفیق دادههای ساختاری و شواهد زمانبندی تغییرشکل بدست آمده از ناپیوستگیهای عمده نشانگر آن است که این منطقه در بازه زمانی قبل از کرتاسه زیرین چینخوردگی ناحیهای را پشت سر گذاشته است و در ادامه در بازه زمانی کرتاسه زیرین مطابق با سایر بخشهای ایران مرکزی کشش ناحیه ای را متحمل شده است. راندگیهای مشاهده شده در منطقه، در بازه زمانی پس از کرتاسه زیرین در منطقه اتفاق افتاده است. و در نهایت تغییرشکلهای جوانتر از الیگوسن مرتبط با ردههای گسلی، گسل قم– زفره ساختارهای قدیمیتر را قطع و جابجا نموده است.
زمین شناسی اقتصادی
محمد جعفر کوپائی؛ ابراهیم راستاد؛ سعید معدنی پور؛ سجاد مغفوری
چکیده
توالی رسوبی کرتاسه زیرین در جنوبباختر اردستان در منطقه فسخود، از قدیم به جدید شامل توالی آواری-کربناته (Kc)، کربناته (Kl)، شیلی و مارنی (Km) و آهک ماسهای و ماسه سنگی (Kls) میباشد. واحد Kls به عنوان واحد در برگیرنده کانسار، خود شامل چهار عضو است که کانهزایی کانسار یزدان در واحد ماسهسنگی عضو سوم بهصورت یک افق چینهسان رخ داده است. مطالعات ...
بیشتر
توالی رسوبی کرتاسه زیرین در جنوبباختر اردستان در منطقه فسخود، از قدیم به جدید شامل توالی آواری-کربناته (Kc)، کربناته (Kl)، شیلی و مارنی (Km) و آهک ماسهای و ماسه سنگی (Kls) میباشد. واحد Kls به عنوان واحد در برگیرنده کانسار، خود شامل چهار عضو است که کانهزایی کانسار یزدان در واحد ماسهسنگی عضو سوم بهصورت یک افق چینهسان رخ داده است. مطالعات ساخت و بافت، وجود سه رخساره کانسنگی همراه با منطقهبندی عنصری را در این کانسار نشان میدهد که عبارتند از، رخساره رگه-رگچهای، رخساره کانسنگ تودهای و رخساره کانسنگ لایهای که از سولفیدهای لامینه جانشینی و نواری همروند با لایهبندی سنگ میزبان تشکیل شده است. مطالعات میانبارهای سیال و اندازهگیری دما و شوری آنها بر روی کانیهای اسفالریت، باریت و کوارتز در هر سه رخساره کانسنگی بهصورت جداگانه نشاندهنده دمای همگن شدن بین 255-136 درجه سانتیگراد با میانگین دمایی 189 درجه سانتیگراد میباشد. همچنین، میزان شوری آنها بین 14/6-6 درصد وزنی نمک طعام (به طور میانگین 9/5 درصد وزنی نمک طعام) محاسبه گردیده است. مطالعات زمینشناسی، سنگ میزبان، ساخت و بافت، وجود رخسارههای سهگانه کانسنگی همراه با منطقهبندی عنصری و همچنین مطالعات میانبارهای سیال نشان از بیشترین شباهت کانسار سرب-روی و باریت یزدان با کانسارهای سرب-روی Sedex دارد
زمین ساخت
مجتبی ارشادی نیا؛ سعید معدنی پور؛ علی یساقی
چکیده
کوههای فراقون از نظر چینه شناسی کاملترین توالی سازندهای دوران پالئوزوئیک زاگرس از اردوویسین پیشین تا پرمین را در خود جای داده است، همچنین از نظر ساختاری گسل زاگرس بلند بعنوان برجستهترین ساختار منطقه حد جنوبی آن را مشخص کرده است. در این مطالعه برپایه انجام برداشتهای ساختاری و رسم برشهای ساختاری تحلیلی از الگوی تکامل ساختاری ...
بیشتر
کوههای فراقون از نظر چینه شناسی کاملترین توالی سازندهای دوران پالئوزوئیک زاگرس از اردوویسین پیشین تا پرمین را در خود جای داده است، همچنین از نظر ساختاری گسل زاگرس بلند بعنوان برجستهترین ساختار منطقه حد جنوبی آن را مشخص کرده است. در این مطالعه برپایه انجام برداشتهای ساختاری و رسم برشهای ساختاری تحلیلی از الگوی تکامل ساختاری کوههای فراقون ارائه شده است. شواهد ساختاری و رسوبی نشان دهنده تشکیل گسل زاگرس بلند از سه قطعه باختری، مرکزی و خاوری با هندسه و سازوکار متفاوت میباشد. قطعه باختری و خاوری گسل زاگرس بلند با شیب به شمال، بوسیله گسل زاکین با شیب به جنوب به یکدیگر متصل میشوند و در جنوب گسل زاکین قطعه مرکزی گسل زاگرس بلند با شیب به شمال قرار دارد. عملکرد گسل زاکین و قطعه مرکزی گسل زاگرس بلند، رخنمون هسته تاقدیس فراقون شامل سازندهای پالئوزوئیک را در پی داشته است. شواهد چینه شناسی حاکی از اختلاف ضخامت قابل توجه سازند گورپی در دو بخش جنوب و شمال گسل زاگرس بلند و حضور بخشهای ضخیم کنگلومرایی در سازند گورپی در فرادیواره گسل که حاکی از یک محیط پر انرژی فروافتاده در بلوک شمالی گسل زاگرس بلند می باشد که بصورت معکوس در زمان کرتاسه پسین فعالیت یافته است. شواهد ارایه شده از هندسه و سازوکار گسل زاگرس بلند و چینهای همراه به ویژه چینهای با روند شما خاور- جنوب باختری نشان دهنده حاکمیت زمین ساخت فشارشی در زمانی پس از کرتاسه پسین در زاگرس شرقی است که در ادامه با ترافشارشی راستگرد همراه شده است.
سعید معدنیپور؛ علی یساقی
چکیده
کوههای طالقان در جنوب البرز مرکزی قرار داشته و بهدلیل داشتن توالیهای کاملی از سنگهای پالئوزوییک تا ترشیری محل مناسبی در تبیین تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی است. این رشته کوه از شمال بهوسیله گسل طالقان و از جنوب به گسل مشا محدود شده است. این گسلها مرز واحدهای پالئوزوییک - مزوزوییک کوههای طالقان را با ترشیری در دامنههای ...
بیشتر
کوههای طالقان در جنوب البرز مرکزی قرار داشته و بهدلیل داشتن توالیهای کاملی از سنگهای پالئوزوییک تا ترشیری محل مناسبی در تبیین تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی است. این رشته کوه از شمال بهوسیله گسل طالقان و از جنوب به گسل مشا محدود شده است. این گسلها مرز واحدهای پالئوزوییک - مزوزوییک کوههای طالقان را با ترشیری در دامنههای شمالی و جنوبی آن تشکیل میدهد. در این مقاله هندسه ساختاری گسلهای رشته کوه، تحلیل و بر آن مبنا الگویی بر تکامل ساختاری جنوب البرز مرکزی ارائه شده که نشانگر تکامل آن از زمینساخت وارون تا ترافشارش چپگرد است. گسل مشا در خاور کوههای طالقان پرشیب بوده و موجب رانده شدن نهشتههای پرکامبرین کهر پوشاننده پیسنگ که در هسته تاقدیس بزرگ فرادیوارهای آن جای گرفته بر روی نهشتههای ائوسن دارای ناوفرمهای فرودیوارهای شدهاست. چنین هندسهای از گسل مشا بیانگر پیسنگی بودن گسل و تکامل آن از وارونشدگی(Inversion) یک گسل نرمال اولیه است. بر همین اساس گسل پرشیب طالقان بهعنوان گسل پسراند(Back thrust) فرادیوارهای مشا و کوههای طالقان بهعنوان منطقه بالاجسته(Pop-up) مابین آنها تحلیل شده است. تحلیل جنبشی گسل طالقان در برشهای مختلف این گسل در منطقه کوههای طالقان در این مطالعه بیانگر وجود دو فاز حرکتی معکوس با مؤلفههای متفاوت راستالغز راستگرد و چپگرد است. حرکات معکوس راستگرد گسل طالقان با توجه به قرارگیری آن در فرادیواره گسل مشا مرتبط با فرایند وارونشدگی این گسل از زمان کرتاسه پایانی و حرکات چپگرد آن در نتیجه حاکمیت زمینساخت ترافشارش چپگرد بر البرز مرکزی از زمان پلیوسن تحلیل شده است.