ندا سرباز؛ اسداله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی؛ محمد خانه‌باد
چکیده
حوضه رسوبی کپه‌داغ، پس از بسته شدن اقیانوس پالئوتتیس، در جنوب صفحه توران تشکیل شد.سازند کشفرود در برش ناویا (باختر بجنورد) با ستبرای 749 متر از سنگ‌های سیلیسی آواری (کنگلومرا، ماسهسنگ و شیل) تشکیل شده است. بهمنظور تفسیر برخاستگاه سازند کشفرود در برش مورد مطالعه، شیلهای این سازند تجزیه ژئوشیمیایی شدند. این شیلها ...
بیشتر
حوضه رسوبی کپه‌داغ، پس از بسته شدن اقیانوس پالئوتتیس، در جنوب صفحه توران تشکیل شد.سازند کشفرود در برش ناویا (باختر بجنورد) با ستبرای 749 متر از سنگ‌های سیلیسی آواری (کنگلومرا، ماسهسنگ و شیل) تشکیل شده است. بهمنظور تفسیر برخاستگاه سازند کشفرود در برش مورد مطالعه، شیلهای این سازند تجزیه ژئوشیمیایی شدند. این شیلها غنی از کوارتز و کانی رسی (ایلیت و کلریت) هستند و نسبت به پوسته قارهای بالایی (UCC)، تخلیه در میزان Na2O، CaO، MgO، Cu، Nb، و Srو غنی‌شدگی در Ni، U، Y، V و Co را نشان میدهند. با رسم نمودارهای Al2O3 در برابر TiO2، TiO2 در برابر Zr و نمودارهای سهتایی (SiO2/20), (K2O+Na2O), (MgO+TiO2+FeO) و Al2O3, (CaO + Na2O + K2O), (FeO + MgO) یک سنگ منشا آذرین حد واسط برای شیلهای این سازند پیشنهاد میشود. CIA و PIA محاسبه شده بیانگر هوازدگی شیمیایی شدید و آب‌و‌هوای گرم و نیمهمرطوب در ناحیه منشأ است. نمودارهای تابعی با استفاده از اکسیدهای عناصر اصلی و SiO2 در برابر K2O/Na2O و همچنین نمودار سهتایی ((Na2O+ K2O), (TiO2+ MgO+ Fe2O3 (SiO2/20),شیلهای این سازند بیشتر در جایگاه قارهای غیر فعال قرار میگیرند. بازسازی جغرافیای دیرینه برای این سازند در طی ژوراسیک میانی نشان میدهد که رسوبگذاری این سازند در یک حوضه درون قارهای بزرگ که در حال فرونشینی بوده کنترل شده است و منشأ این رسوبات از سوی جنوب خاور حوضه کپه‌داغ بوده است.
حمیده قادری فیجانی؛ محمد خانه‌باد؛ رضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی
چکیده
حوضه آبریز الیاتو با شکلی کشیده و مساحتی در حدود 89/52 کیلومتر مربع، در جنوب باختر فریمان جای دارد. به منظور بررسی تغییرات اندازه ذرات و عوامل مؤثر بر ریزشوندگی، 35 نمونه رسوب از محور مرکزی سدهای طولی رودخانه مورد مطالعه برداشت شده و مشخص شد که روند تغییرات اندازه ذرات از الگوی نمایی کاهش به سوی پایین‌دست پیروی کرده است. تغییرات سنگ‌شناسی ...
بیشتر
حوضه آبریز الیاتو با شکلی کشیده و مساحتی در حدود 89/52 کیلومتر مربع، در جنوب باختر فریمان جای دارد. به منظور بررسی تغییرات اندازه ذرات و عوامل مؤثر بر ریزشوندگی، 35 نمونه رسوب از محور مرکزی سدهای طولی رودخانه مورد مطالعه برداشت شده و مشخص شد که روند تغییرات اندازه ذرات از الگوی نمایی کاهش به سوی پایین‌دست پیروی کرده است. تغییرات سنگ‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی وگسل خوردگی از عوامل مؤثردر تغییرات درصد شیب رودخانه به سوی پایین‌دست هستند. بر پایه مطالعات سنگ‌نگاری، رسوبات بستر رودخانه بیشتر خرده‌های آذرین همچون سرپانتین وگابرو هستند. همچنین بر پایه مطالعات رسوبشناسی، رسوبات سدهای طولی رودخانه مورد مطالعه بیشتر دارای (جورشدگی بد و بسیاربد)، کج‌شدگی (تقریباً متقارن تا بسیارمثبت) و کشیدگی (متوسط و پهن) هستند. در این رودخانه 6 رخساره رسوبی شامل گراول دانه‌پشتیبان (Gcm)، گراول زمینه‌پشتیبان (Gmm)، گراول با لایه‌بندی افقی (Gh)، ماسه توده‌ای (Sm)، گل لامیناسیون‌دار (Fl) و گل توده‌ای (Fm) شناسایی شده است. رخسارههای موجود در سه عنصر ساختاری کانال (CH)، سدها و اشکال لایه‌ای (GB) و رسوبات ریز خارج از کانال (FF) تشکیل شده‌اند. با توجه به مجموعههای رخسارهای و عناصر ساختاری، مدل رسوبی رودخانه مورد مطالعه، بریده بریده با بار بسترگراولی است.
الناز خزائی؛ محمدحسین محمودی قرائی؛ اسداله محبوبی؛ جعفر طاهری
چکیده
برش مورد مطالعه در جنوب باختر کاشمر در بلوک طبس و پهنه ساختاری- رسوبی ایران مرکزی قرار دارد. بر پایه مشاهدات صحرایی و مطالعات رسوبشناسی و سنگ‌نگاری دو مجموعه رخساره سیلیسی- آواری و کربناته در برش مورد مطالعه تشخیص داده شد. بر پایه بررسی متغیرهای قابل تشخیص در صحرا همچون ترکیب سنگی، فرم هندسی، ساختهای رسوبی، سطوح لایه‌بندی و مرز ...
بیشتر
برش مورد مطالعه در جنوب باختر کاشمر در بلوک طبس و پهنه ساختاری- رسوبی ایران مرکزی قرار دارد. بر پایه مشاهدات صحرایی و مطالعات رسوبشناسی و سنگ‌نگاری دو مجموعه رخساره سیلیسی- آواری و کربناته در برش مورد مطالعه تشخیص داده شد. بر پایه بررسی متغیرهای قابل تشخیص در صحرا همچون ترکیب سنگی، فرم هندسی، ساختهای رسوبی، سطوح لایه‌بندی و مرز میان لایه‌ها، 3 لیتوفاسیس شامل کنگلومرایی (Gcm, Gp)، ماسه‌سنگی (St, Sr, Sh, Sl و Sm) و گلی (Fl) و بر پایه مطالعات سنگ‌نگاری 4 پتروفاسیس شامل ارتوکنگلومرای پلی میکتیک 1 و 2، آرکوزیکوک و سابآرکوز و 4 مجموعه ریزرخساره متشکل از ریزرخساره‌های محیط دریای باز، سد، لاگون و کشندی شناسایی شده است. رسوبات سیلیسی آواری بخش بالایی سازند شیرگشت بر پایه وجود چرخه‌های ریزشونده بوما، قاعده فرسایشی و ترکیب گری‌وکی در یک محیط توربیدیتی بر جای گذاشته شده است. سنگ‌های کربناته بخش زیرین سازند نیور نیز بر پایه شواهدی مانند چینه‌بندی مورب پشته‌ای، چرخه‌های ریزشونده با رخسارههای پرفسیل در قاعده در یک رمپ کم‌ژرفا و تحت تأثیر شرایط توفانی ته‌نشست کرده است. تغییر شرایط رسوبگذاری در گذر از رسوبات اردوویسین بالایی (سازند شیرگشت) به سیلورین زیرین (سازند نیور) میتواند ناشی از تأثیر زمین‌ساخت منطقه، گسترش یخچال‌ها و سپس ذوب آنها و نیز تغییرات آب‌و‌هوای دیرینه (در ارتباط با گسترش امواج توفانی) انجام شده باشد.
محمد آفرین؛ محمد بومری؛ اسداله محبوبی؛ محمد نبی گرگیج؛ محمدعلی حمزه
چکیده
در این مطالعه، نهشتههای گلسنگی و ماسه‌سنگی سواحل خاوری چابهار مورد بررسی رسوبشناسی و ژئوشیمی قرار گرفته است. بر این اساس 50 نمونه گلسنگ و ماسهسنگ از 5 برش تیس، رمین، لیپار، گورانکش و خور‌گریندر برداشت و مورد تجزیه دانه‌بندی و تجزیه شیمیایی به روش‌های XRF و ICP-AES قرار گرفت. جورشدگی و کج‌شدگی مثبت نمونه‌ها (فراوانی ذرات ...
بیشتر
در این مطالعه، نهشتههای گلسنگی و ماسه‌سنگی سواحل خاوری چابهار مورد بررسی رسوبشناسی و ژئوشیمی قرار گرفته است. بر این اساس 50 نمونه گلسنگ و ماسهسنگ از 5 برش تیس، رمین، لیپار، گورانکش و خور‌گریندر برداشت و مورد تجزیه دانه‌بندی و تجزیه شیمیایی به روش‌های XRF و ICP-AES قرار گرفت. جورشدگی و کج‌شدگی مثبت نمونه‌ها (فراوانی ذرات دانه‌ریز) بیانگر رسوبگذاری آنها در محیطی آرام و کم انرژی است. تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی عناصر اصلی 10 نمونه از گلسنگ‌ها و ماسهسنگهای سواحل خاوری چابهار به سن میوسن پسین- پلیستوسن واقع شده در پهنه مکران و رسم داده‌ها روی نمودارهای تقسیم‌بندی سنگ‌های آواری ترکیب ماسه‌سنگ‌ها را وکی وگلسنگ‌ها را شیل نشان میدهد. افزون بر این، تعیین اثر هوازدگی در ناحیه منشأ با استفاده از اندیس‌های دگرسانی شیمیایی (CIA) و هوازدگی شیمیایی (CWI) میزان هوازدگی این نهشته‌ها را در منطقه منشأ متوسط معرفی می‌کند. اندیس تنوع ترکیبی (ICV) نیز در رسوبات مورد مطالعه، به‌طور میانگین 57/1 و نشان‌دهنده این است که رسوبات دارای بلوغ شیمیایی متوسط هستند و از رسوبات چرخه اول رسوبی نتیجه شده‌اند. الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب در نمودارهای عنکبوتی نشان از غنی‌شدگی این سنگ‌ها از عناصر خاکی کمیاب سبک (LRRE) نسبت به عناصر خاکی کمیاب سنگین (HRRE) دارد. بالا بودن نسبت‌های LILE/HFSE و LRRE/HRRE در نمونه‌ها و شباهت ترکیب شیمیایی آنها با سنگ‌های مناطق فرورانش نشان میدهد که سیلیسی- آواری‌های سواحل چابهار در منطقه فرورانش تشکیل شده‌اند. استفاده از نمودارهای متمایز کننده محیط زمین‌ساختی همراه با الگوی نمودارهای چندمتغیره نیز نشان‌دهنده این است که سنگ‌های مورد مطالعه در حاشیه فعال قاره (ACM) ایجاد شده‌اند.
یاسر نوریان؛ سیدرضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی؛ علی کدخدایی؛ سید علی‌اکبر عبدالهی موسوی
چکیده
تفکیک گونههای سنگی با روش‌های مختلف یکی از مفیدترین مطالعات به منظور تحلیل کیفیت مخزنی و گاهی زون‌بندی یک مخزن است. به دلیل ارتباط مؤثر بین ویژگیهای زمین‌شناسی و پتروفیزیکی در هر واحد جریانی هیدرولیکی (Hydraulic Flow unit) شناخت چگونگی توزیع واحدهای جریانی در یک مخزن میتواند در تفکیک مخزن به واحدهای متنوع با شرایط مخزنی متفاوت مفید ...
بیشتر
تفکیک گونههای سنگی با روش‌های مختلف یکی از مفیدترین مطالعات به منظور تحلیل کیفیت مخزنی و گاهی زون‌بندی یک مخزن است. به دلیل ارتباط مؤثر بین ویژگیهای زمین‌شناسی و پتروفیزیکی در هر واحد جریانی هیدرولیکی (Hydraulic Flow unit) شناخت چگونگی توزیع واحدهای جریانی در یک مخزن میتواند در تفکیک مخزن به واحدهای متنوع با شرایط مخزنی متفاوت مفید باشد. در این مطالعه با استفاده از روش نشانگر زون جریانی (Flow Zone Indicator) شش واحد جریانی بر اساس داده‌های تخلخل و تراوایی در دو چاه A و Bمخزن بنگستان در میدان منصوری تعیین شده است. مهم‌ترین پارامترهای آماری داده‌های تخلخل و تراوایی برای هر کدام از واحدهای جریانی (HFU) نشان میدهد، HFU3، HFU1 بهترین و HFU5، HFU6 بدترین کیفیت مخزنی را دارند. به منظور ارزیابی مطالعه واحدهای جریانی، با مقایسه روش‌های خوشه‌بندی سلسله مراتبی (Hierarchical Clustering) و روش k-means با استفاده از روش اعتبارسنجی silhouette روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی به عنوان روش بهینه انتخاب شد و داده‌های تخلخل و تراوایی هر دو چاه در شش خوشه (Rock Type) قرار گرفتند. مقایسه گونههای سنگی تعیین شده به روش خوشه‌بندی سلسله مراتبی با واحدهای جریانی و نیز رخسارههای میکروسکوپی مخزن نتایج قابل قبول هر دو روش را برای تعیین گونههای سنگی نشان میدهد.
مهناز کاروان؛ اسداله محبوبی؛ حسین وزیری مقدم؛ رضا موسوی حرمی
چکیده
نهشتههای سازند قم به سن الیگوسن در شمال باختری ایران مرکزی (شمال خاور دلیجان)، در امتداد شمال خاوری- جنوب باختری گسترش یافته‌اند. 4 عضو‌سازند قم در ناحیه مورد مطالعه (بی‌نام، a، b و c1) به طور عمده از سنگ‌آهک‌‌مارنی، سنگ‌آهک، سنگ‌آهک ماسهای و مقادیر ناچیزی ماسهسنگ تشکیل شده است. مرز زیرین این سازند با سازند سرخ زیرین به صورت ...
بیشتر
نهشتههای سازند قم به سن الیگوسن در شمال باختری ایران مرکزی (شمال خاور دلیجان)، در امتداد شمال خاوری- جنوب باختری گسترش یافته‌اند. 4 عضو‌سازند قم در ناحیه مورد مطالعه (بی‌نام، a، b و c1) به طور عمده از سنگ‌آهک‌‌مارنی، سنگ‌آهک، سنگ‌آهک ماسهای و مقادیر ناچیزی ماسهسنگ تشکیل شده است. مرز زیرین این سازند با سازند سرخ زیرین به صورت ناپیوستگی همشیب و مرز بالایی آن توسط رسوبات آبرفتی پوشیده شده است. با توجه به مجموعه روزن‌بران بنتیک سن سازند قم در این ناحیه، الیگوسن (روپلین- شاتین) تعیین شده است. بررسی سنگ‌نگاری رسوبات ناحیه مورد مطالعه منجر به شناسایی 12 ریزرخساره کربناتی و 1 رخساره ماسه‌سنگی شده‌که احتمالاً در یک رمپ هموکلینال و در 4 زیر محیط رسوبی پهنه جزرومدی، لاگون، سد بیوکلاستی و دریای باز برجای گذاشته شده است. آنالیز چینه‌نگاری سکانسی سبب شناسایی 8 سکانس رسوبی رده سوم شد که توسط مرزهای سکانسی نوع 1 و 2 محصور شده‌اند. مقایسه منحنی تغییرات سطح نسبی آب دریا در این منطقه با منحنی تغییرات جهانی سطح آب دریا، مرزهای سکانسی زیرین و بالایی این سازند و مرز روپلین- شاتین، انطباق قابل قبولی را با تغییرات جهانی سطح آب دریا نشان میدهند و عدم انطباق مرزهای سکانسی دیگر به فعال بودن حوضه رسوبی قم از نظر زمین‌ساخت و تغییرات محلی سطح آب دریا نسبت داده میشود.
محمدعلی صالحی؛ سیدرضا موسوی‌حرمی؛ اسداله محبوبی؛ بهنام رحیمی
چکیده
سازند آبحاجی از رسوبات آواری با سن ژوراسیک پیشین تشکیل شده است که به‌طور گسترده در بلوک طبس رخنمون دارد. ستبرای این سازند در شمال بلوک طبس از 500 متر تا در حد چند ده متر در تغییر است. سازند آبحاجی در محدوده معدن زغال‌سنگ پروده طبس ستبرایی در حدود 75 متر دارد و بیشتر از توالی ماسهسنگ، سیلت‌استون، گلسنگ و رگه‌های نازک زغال (به ستبرای ...
بیشتر
سازند آبحاجی از رسوبات آواری با سن ژوراسیک پیشین تشکیل شده است که به‌طور گسترده در بلوک طبس رخنمون دارد. ستبرای این سازند در شمال بلوک طبس از 500 متر تا در حد چند ده متر در تغییر است. سازند آبحاجی در محدوده معدن زغال‌سنگ پروده طبس ستبرایی در حدود 75 متر دارد و بیشتر از توالی ماسهسنگ، سیلت‌استون، گلسنگ و رگه‌های نازک زغال (به ستبرای 20 تا 50 سانتی‌متر) تشکیل شده است. برای شناسایی رخسارههای سنگی و تفسیر محیط رسوبی سازند آبحاجی از دو رخنمون و سه چاه اکتشافی در منطقه مورد مطالعه نیز استفاده شده است. تحلیل رخسارههای سنگی در رخنمون‌های مورد مطالعه به شناسایی دو رخساره دانه‌درشت (Gcm, Gt)، چهار رخساره دانهمتوسط (St, Sr, Sh, Sp)، دو رخساره دانه‌ریز (Fm, Fl) و یک رخساره زغالی (C) انجامیده است. رخسارههای سنگی شناسایی‌شده قابل گروه‌بندی در قالب چهار عنصر ساختاری کانال، بخش پیچیده مئاندر (رسوبات سد نقطه‌ای)، کروس پهن و باتلاق هستند. بررسی رخسارهای الکتریکی و مطالعه روند تغییرات نمودار گاما نیز به شناسایی و تفکیک این عناصر ساختاری در چاه‌های اکتشافی انجامیده است. رخسارههای سنگی و عناصر ساختاری شناسایی‌شده نشان از ته‌نشست رسوبات سازند سیلیسی آواری آبحاجی در یک محیط رودخانه‌ای مآندری گسترش یافته در یک دشت ساحلی با باتلاق‌های گسترده است. مطالعات رسوبشناسی این سازند امکان بازسازی جغرافیای دیرینه در لبه خاوری بلوک طبس را فراهم آورده است که بیانگر ته‌نشست رسوبات غیر دریایی تا دشت ساحلی در لبه خاوری این بلوک است.
کاظم شعبانی گورجی؛ رضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی؛ خسرو خسرو تهرانی
چکیده
در این پژوهش منشأ و موقعیت زمین‌ساختی ماسهسنگهای توربیدیتی ائوسن سراوان در جنوب خاوری ایران، با استفاده از روش‌های سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. این ماسه‌سنگ‌ها دارای گسترش جانبی زیادی بوده که در فواصل طولانی چندین کیلومتری قابل ردیابی هستند. مرز زیرین آنها تند بوده و توالی بوما (Tbcde, Tabc, Tbcd, Tabcd) به همراه ...
بیشتر
در این پژوهش منشأ و موقعیت زمین‌ساختی ماسهسنگهای توربیدیتی ائوسن سراوان در جنوب خاوری ایران، با استفاده از روش‌های سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. این ماسه‌سنگ‌ها دارای گسترش جانبی زیادی بوده که در فواصل طولانی چندین کیلومتری قابل ردیابی هستند. مرز زیرین آنها تند بوده و توالی بوما (Tbcde, Tabc, Tbcd, Tabcd) به همراه ساختمان‌های رسوبی مانند لایه‌بندی تدریجی، قالب‌های جریانی و شیاری، لامیناسیون مورب مسطح، ریپل‌مارک‌های جریانی و لامیناسیون موازی دیده میشوند. همچنین اثر فسیلهای مربوط به آب‌های ژرف (رخساره اثر فسیلی نرئیتس)، گاه فراوان یافت میشوند. مجموعه ویژگیهای یادشده می‌توانند نشان‌دهنده رسوبگذاری به وسیله جریان‌های توربیدیتی باشد. بررسی‌های سنگ‌نگاری نشان میدهند که این ماسه‌سنگ‌ها دانه‌ریز تا دانه‌درشت بوده و بیشتر دانه‌ها جورشدگی ضعیف تا متوسط داشته و نیمه زاویه‌دار تا نیمه گردشده با کرویت متوسط هستند. در این ماسه‌سنگ‌ها که از نوع فلدسپاتیک لیت‌آرنایت هستند، کوارتز تک‌بلوری و چندبلوری، فلدسپار و خرده‌های سنگی آتشفشانی و دگرگونی دیده میشود و ترکیب کلی آنها به صورت Q55F14.7L30.3 است. ترکیب عناصر اصلی، فرعی و خاکی کمیاب در این نهشته‌ها نشان میدهد که منشأ آنها از سنگ‌های آذرین حدواسط تا فلسیک بوده است. میانگین شاخص دگرسانی شیمیایی (CIA) محاسبه شده تقریباً 62 است که نشان‌دهنده هوازدگی شیمیایی کم تا متوسط سنگ منشأ و یا رسوبات در طی حمل و نقل است. بر پایه داده‌های سنگ‌نگاری، مشخص شد که موقعیت زمین‌ساختی نهشتههای مورد مطالعه، کوهزایی‌های با چرخه مجدد و از نوع انتقالی بوده و نمودارهای تفکیک‌کننده زمین‌ساختی بر پایه عناصر اصلی و فرعی نیز محیط زمین‌ساختی حاشیه‌های فعال قارهای و کمان‌های ماگمایی قارهای را نشان میدهد.
آرام بایت گل؛ رضا موسوی حرمی؛ اسداله محبوبی
چکیده
لایههای آواری سازند شیرگشت در برش راهدار بلوک کلمرد ایران مرکزی مجموعه اثر فسیل متنوعی دارند. در افقهای معینی از این توالی، طبقاتی وجود دارد که دو اثرجنس کروزیانا و روزوفیکوس از فراوان‌ترین اثر فسیلها است. در مطالعه حاضر، اثرجنس‌های حاصل از بندپایان شامل کروزیانا و روزوفیکوساز توالیهای اردوویسین سازند شیرگشت ...
بیشتر
لایههای آواری سازند شیرگشت در برش راهدار بلوک کلمرد ایران مرکزی مجموعه اثر فسیل متنوعی دارند. در افقهای معینی از این توالی، طبقاتی وجود دارد که دو اثرجنس کروزیانا و روزوفیکوس از فراوان‌ترین اثر فسیلها است. در مطالعه حاضر، اثرجنس‌های حاصل از بندپایان شامل کروزیانا و روزوفیکوساز توالیهای اردوویسین سازند شیرگشت مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. کروزیاناها در سازند شیرگشت افزون بر تغییرات گسترده در ریختشناسی و اندازه، تغییرات زیادی را در نوع رفتاری تغذیهای نشان میدهند. کروزیاناها به صورت حفارهای شیاری مستقیم تا به نسبت انحنادار با عرض چند سانتی‌متر هستند که در جهت طولی به دو لُب تقسیم میشوند هر کدام از این لُبها اثر خراشهای عرضی گیسو مانندی دارند که در اثرگونههای مختلف کروزیانا، آرایش و نیمرخ خراشها با هم متفاوت است. ویژگیهای اثرگونههای شناسایی شده نشان میدهد که به استثنای C. semiplicata،اثر گونههای کروزیانا در این توالی متعلق به گروه کروزیانا روگوزا است. اثرگونههای این گروه شامل C. rugosa، C. furcifera، C. goldfussi ، C. rouaulti وC. yini است. این نتایج نشان میدهد که مجموعه اثرفسیلهای حاصل از بندپایان در سازند شیرگشت برای مطالعات اثرچینه‌نگاری (ایکنواستراتیگرافی) کروزیانا مناسب هستند، به‌طوری که مجموعه اثرگونههای شناسایی شده میتواند نشان‌دهنده سن اردوویسین زیرین تا میانی برای نهشتههای سازند شیرگشت باشند. همچنین، اثرهای حاصل از بندپایان در نهشتههای مطالعه شده همراه با دیگر ساختهای زیستی نشان میدهد که این اثرها در ماسهسنگهای دانه‌ریز تا متوسط‌دانه با میان‌لایههای شیل- گلسنگ وجود دارند. ترکیب بستر، و شواهد اثرشناختی (ایکنولوژیکی) نشان میدهد که اثرهای حاصل از فعالیت بندپایان در سازند شیرگشت متعلق به اثررخساره (ایکنوفاسیس) کروزیانا است.
سید رضا موسوی حرمی؛ یعقوب نصیری؛ اسداله محبوبی؛ ئارام بایتگل
چکیده
رسوبات پالئوسن سازند امیران در پهنه زاگرس، لرستان، دارای مجموعه گوناگونی از اثر فسیلها با حفظ شدگی خوب است. مطالعه اثر فسیلها در سامانه‌های آواری مناطق ژرف دریایی این سازند نشان میدهد که اثرفسیلها ویژگی خوبی برای تفکیک مخروطهای زیردریایی و زیرمحیطهای مرتبط با آن هستند. رخسارههای سنگی در بر دارنده اثر فسیلها ...
بیشتر
رسوبات پالئوسن سازند امیران در پهنه زاگرس، لرستان، دارای مجموعه گوناگونی از اثر فسیلها با حفظ شدگی خوب است. مطالعه اثر فسیلها در سامانه‌های آواری مناطق ژرف دریایی این سازند نشان میدهد که اثرفسیلها ویژگی خوبی برای تفکیک مخروطهای زیردریایی و زیرمحیطهای مرتبط با آن هستند. رخسارههای سنگی در بر دارنده اثر فسیلها شامل کنگلومرا، ماسهسنگ، سیلتستون و شیل است. محیط رسوبی نهشتههای مورد بررسی به بخش پایینی تا بالایی مخروطهای زیردریایی ژرف نسبت داده میشود. رخسارههای درون کانال، توربیدایتهای ستبرلایه و نهشتههای بین کانالی به عنوان نهشتههای حاصل از جریان‌های خردهدار و توربیدایتی با چگالی بالا تفسیر میشوند. بیشتر اثرفسیلها با حفظشدگی خوب و تنوع بالا در بخش Tcde توالی بوما حاصل از جریان توربیدایتی با چگالی بالا تشکیل میشود. بر اساس تنوع اثرفسیلها، ترکیب ایکنوتاکسونومیک، رفتارشناسی و طرح ریختشناسی، اثرفسیلهای سازند امیران به دو مجموعه پیش و پس از رسوبگذاری تفکیک میشوند. مجموعه پیش از رسوبگذاری دارای اثرفسیلهای گرافولیتها، گریزینگ و ساختارهای تغذیهای هستند. تنوع، رفتارشناسی و طرح ریختشناسی مجموعههای پیش از رسوبگذاری نشان از ایکنوفاسیس نریتس دارد. همچنین، مجموعه پس از رسوبگذاری با اثرات پناهگاهی و تغذیهای نشان‌دهنده ایکنوفاسیس اسکولایتوس است. ویژگیهای کلی اثرفسیلها نشان میدهد که از بخش نزدیک منشأ به سمت بخش دورتر، در نسبت الگوی رفتاری پناهگاهی کاهش و در نسبت الگوی رفتاری کشتی، تغذیهای و گریزینگ افزایش می‌یابد.
ئارام بایت گل؛ نصرالله عباسی؛ اسداله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی؛ هادی امین رسولی
چکیده
در این مطالعه بخش شیلی سازند لالون، بخش پنج سازند میلا و سازندهای شیرگشت و جیرود در زیر پهنه‌های ایران مرکزی و البرز از پهنه ایران میانی، برای تفکیک دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس بررسی شدند. هر کدام از این واحدها، حاوی مجموعه اثر فسیلهای متنوعی است که دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس از فراوان‌ترین آنهاست. در مطالعه حاضر، ضمن ...
بیشتر
در این مطالعه بخش شیلی سازند لالون، بخش پنج سازند میلا و سازندهای شیرگشت و جیرود در زیر پهنه‌های ایران مرکزی و البرز از پهنه ایران میانی، برای تفکیک دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس بررسی شدند. هر کدام از این واحدها، حاوی مجموعه اثر فسیلهای متنوعی است که دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس از فراوان‌ترین آنهاست. در مطالعه حاضر، ضمن بحث ایکنوتاکسونومی اثرجنس‌های پلانولیتس و پالئوفیکوس، تلاش شد تا معیارهای شناسایی این دو اثرجنس بیان شده و مشکلات احتمالی موجود در تشخیص آنها ارزیابی شوند. نتیجه این مطالعه نشان میدهد که ویژگیهای ساختاری پالئوفیکوس دلالت بر پرشدگی غیرفعال یک سیستم حفرهای باز ساخته شده توسط جانداران شکارچی یا معلق‌خوار است، درحالی‌که ویژگیهای پلانولیتس نشان‌دهنده پسریزی رسوب در یک حفره موقتی ساخته شده به‌وسیله جانداران متحرک تغذیه‌کننده از رسوب است. پلانولیتس، حفاری بدون آستر است که پرشدگی حفره‌ها، با ویژگیهای متفاوت بافتی با رسوب سنگ میزبان است؛ در حالی‌که پالئوفیکوس حفره‌های آستردار پرشده با رسوبات همسان با رسوب اطراف است. همچنین، مجموعه پالئوفیکوس نشان‌دهنده گسترش مجموعه جانداران فرصت طلب با استراتژی انتخابی r ((r-selected در شرایط محیطی ناپایدار است؛ در حالی‌که مجموعه پلانولیتس دلالت بر گستـرش مجموعه جانــداران کف‌زی (بنتیک) با استراتژی انتخابی k (K-selected) در شرایط پایدار و آرام محیطی می‌باشد. اثرگونههای تشخیص داده شده پلانولیتس شامل P. montanus ، P. terraenovae ، P. annularis و beverleyensis P. و اثرگونههای پالئوفیکوس شامل P. heberti، P. tubularis، P. striatus و P. sulcatus هستند.
مهدی خدامی؛ اسداله محبوبی؛ رضا موسوی حرمی؛ سادات فیض نیا
چکیده
حوضه آبخیز رودخانه لاتشور جزئی از حوضه آبخیز کویر مرکزی ایران است که در استان تهران و در شمال خاوری شهرستان پاکدشت واقع شده است. این حوضه شکلی کشیده داشته و مساحت آن بیش از 2/22 کیلومتر مربع است. منطقه مورد مطالعه در زون ساختاری البرز مرکزی قرار گرفته و واحدهای سنگی سازنده آن سازندهای سرخ نئوژن، هزاردره و پادگانه‌های آبرفتی هستند. ...
بیشتر
حوضه آبخیز رودخانه لاتشور جزئی از حوضه آبخیز کویر مرکزی ایران است که در استان تهران و در شمال خاوری شهرستان پاکدشت واقع شده است. این حوضه شکلی کشیده داشته و مساحت آن بیش از 2/22 کیلومتر مربع است. منطقه مورد مطالعه در زون ساختاری البرز مرکزی قرار گرفته و واحدهای سنگی سازنده آن سازندهای سرخ نئوژن، هزاردره و پادگانه‌های آبرفتی هستند. همچنین براساس مطالعات انجام شده طرح کانال رودخانه لاتشور در بالادست از نوع بریده بریده با بستر گراولی و در پایین دست از نوع مآندری با پیچش کم و زیاد است. مطالعات رسوبشناسی در طول کانال اصلی این حوضه نشان میدهد که 3 عامل اصلی (تغییرات ناگهانی شیب بستر ناشی از تغییرات سنگ‌شناسی، ورود سرشاخههای فرعی و رخداد سیلابهای مکرر) باعث تغییر در بافت رسوبات کف کانال و بر هم زدن پیوستگی طولی پارامترهای مختلف اندازه ذرات شده است. رخسارههای سنگی شناسایی شده در این حوضه شامل رخسارههای گراولی (Gmm, Gmg, Gcm, Gt)، ماسهای (St, Sp, Sl, Sh) و گلی (Fl, Fr) می باشند. با توجه به رخسارههای سنگی موجود در کانال اصلی رودخانه لاتشور، عناصر ساختاری شکل گرفته در این سامانه رسوبی شامل: 1) بار گراولی و اشکال لایه‌ای (Element GB)، 2) رســوبات با رشـــــد جانبی (Element LA)، 3) ماسه با اشکال لایه‌ای (Element SB) و 4) رسوبات ریز دانه (Element FF) می‌باشند. با توجه به رخسارههای رسوبی و عناصر ساختاری شناسایی شده در کانال اصلی رودخانه لاتشور، مدلهای رسوبی این رودخانه تفسیر و ارائه گردیده است که از بالادست به سمت پایین دست حوضه، شامل رودخانه بریده بریده با بار گراولی و کم ژرفا (Shallow gravel braided river)، رودخانه بریده بریده با بار گراولی (Gravel wandering river)، رودخانه مآندری با بار گراولی (Gravel meandering river)، رودخـــــانه مآنـــــــدری با بار ماســــــه‌ای (Sandy meandering river) و رودخــــانه مآنـــدری با بــار ریـــزدانه (Fine grain meandering river) می‌باشد. این داده‌ها می‌توانند در مطالعات رسوبشناسی و مدیریتی رودخانه در حوضه‌های مشابه در ایران مورد استفاده قرار گیرند.
